Rritja e pagës mesatare ka rritur edhe vlerën e pushimit vjetor, i njohur më mirë si K-15. Në fillim të muajit të kaluar, kur filloi pagesa, rekursi ishte 12.000 denarë, ndërsa tani shuma minimale që duhet të shkojë në llogaritë e punëtorëve është tashmë 12.500 denarë. Afati i pagesës është dita e fundit e vitit, por lëvizja e pagës mesatare në nivel shtetëror tregon se punëdhënësit që e përmbushin më shpejt këtë detyrim do t’ia dalin më mirë.
Kriza nuk është justifikim për të mos paguar këtë vit, kujton Federata e Sindikatave dhe apelon te punëdhënësit që ta përmbushin sa më shpejt këtë detyrim.
- U bëjmë thirrje punëdhënësve në sektorin privat dhe publik ku kjo e drejtë e punës është e rregulluar me kontratë kolektive që ta përmbushin sa më shpejt, duke pasur parasysh se nuk ka kufizime ligjore dhe është e drejtë e rregulluar në përputhje me Ligjin dhe Kontrata kolektive dhe është pagesë e rregullt, informoni sindikalistët dhe ftojini punëtorët, nëse kjo e drejtë shkelet, të raportojnë në aplikacionin e tyre celular SSM – të drejtat e mia të punës, në mënyrë që të ndërhyjnë pranë Inspektoratit Shtetëror të Punës, ose të nisin procedurat gjyqësore. .
SSM ofron ndihmë juridike falas për anëtarët e saj në Shkup dhe në zyrat rajonale të sindikatave në mbarë vendin dhe kërcënon me kallëzime në Inspektoratin Shtetëror të Punës, por edhe me kallëzime penale për punëdhënësit që tentojnë të manipulojnë punëtorët e tyre.
- Kujtojmë se për punëdhënësit e papërgjegjshëm që nuk paguajnë pagesën e pushimit ose kërkojnë që punëtorët të kthejnë fondet e paguara mbi këtë bazë, Ligji Penal parashikon dënim me burg deri në 1 vit. Ky obligim ligjor kontribuon edhe në mbrojtjen dhe realizimin e kësaj të drejte kushtetuese dhe ligjore të punëtorëve, thonë nga kjo sindikatë.
Nga aty theksojnë se kanë bashkëpunim të mirë me Inspektoratin Shtetëror të Punës, andaj pas raporteve që dorëzojnë, inspektorët menjëherë dalin në terren, konstatojnë parregullsitë dhe obligojnë punëdhënësit që të veprojnë konform Kontratës Kolektive dhe të t’ua paguajë këtë të drejtë punëtorëve.
LSM kujton gjithashtu se, pavarësisht krizës aktuale, pagesa e rekursit është një detyrim që punëdhënësit nga sektori privat në fushën e ekonomisë e kanë marrë përsipër me nënshkrimin e Kontratës së Përgjithshme Kolektive. Po ashtu, K-15 duhet të marrin edhe punëtorët në një pjesë të sektorit publik të cilët këtë të drejtë e kanë marrë me marrëveshje kolektive të nënshkruar. Sindikata e Maqedonisë po lufton që të arrijë K-15 në vlerë prej 30 deri në 100 për qind të bazës për të gjithë të punësuarit në administratën publike. Sektori publik ka më shumë se një muaj në grevë për ta marrë këtë të drejtë, së bashku me rritjen lineare të pagave prej 2.806 denarë. Një marrëveshje e përgjithshme kolektive, e cila përfshin edhe SSM-në K-15, i është dorëzuar Qeverisë për nënshkrim vitin e kaluar para zgjedhjeve lokale, por pavarësisht marrëveshjes në parim, ende nuk ka rekurs për pushim vjetor për të punësuarit në të gjithë sektorin publik. .
Sipas dispozitave në marrëveshjet e nënshkruara kolektive, K-15 paguhet një herë në vit për punëtorët të cilët kanë punuar për të njëjtin punëdhënës së paku gjashtë muaj në vitin kalendarik. Afati i pagesës është 31 dhjetori dhe shuma minimale është 40 për qind e mesatares së tre pagave mesatare më të fundit të paguara në nivel shtetëror të publikuar nga Enti Shtetëror i Statistikave në momentin e marrjes së vendimit për pagesën. Megjithatë, LSM paralajmëron se ky është minimumi i parashikuar nga Kontrata e Përgjithshme Kolektive, ndërsa një shumë më e lartë parashikohet nga marrëveshjet në nivel punëdhënësi. Nga ana tjetër, me përjashtimin nga taksat për pagesën e pagesës së pushimeve nga viti i kaluar, punëdhënësit kanë hapësirë për të paguar edhe më shumë.
- Me kontratë kolektive në nivel veprimtarie ose kontratë kolektive në nivel punëdhënësi, rekursi për pushim vjetor mund të përcaktohet në masë më të madhe se shuma e përcaktuar me këtë kontratë kolektive. Me kërkesën e Lidhjes së Sindikatave të RMV-së, Qeveria pranoi dhe punëdhënësit morën një lirim më të madh tatimor për pagesën e pagës së pushimeve dhe me një përjashtim të tillë tatimor deri në 80% të pagës mesatare, pengesë që punëdhënësit të paguajnë më shumë. është tejkaluar shuma e pagës për pushime nga ajo e përcaktuar.në masën 40%, sqarojnë sindikalistët.
Gjobat për mos pagesën e K-15 janë deri në 4000 euro, ndërsa ka edhe dënim me burg për punëdhënësit që kërkojnë t’u kthehen paratë e paguara. Sipas evidencës së LSM-së sivjet deri në qershor kanë pranuar 4404 raportime nga punëtorë të cilëve iu është shkelur e drejta për pushim vjetor, një pjesë e madhe e të cilave nga sektori publik.
