Armët bërthamore janë pajisjet më vdekjeprurëse në tokë, por a mund të gjurmohen?
Aktualisht janë 13.080 armë bërthamore në qarkullim dhe sipas “Statista” pothuajse 90% e tyre janë të ndara midis dy vendeve, Rusisë dhe SHBA-së.
Presidenti rus Vladimir Putin ka paraqitur vazhdimisht atë që është interpretuar si kërcënim për të përdorur armët bërthamore, nëse shtetet e tjera ndërhyjnë në luftën e Ukrainës.
Armët bërthamore përshkruhen si armët më të rrezikshme në Tokë, dhe në varësi të madhësisë së bombës popullatat deri në 63 milje larg mund të ndjejnë efektet, duke përfshirë verbërinë e përkohshme nëse janë në pamje të drejtpërdrejtë të shpërthimit.
Bombat bërthamore janë përdorur vetëm një herë në histori kur SHBA shpërthyen dy mbi qytetet japoneze, Hiroshima dhe Nagasaki në 1945.
Numri i viktimave të regjistruara mendohet të jetë rreth 140 mijë në Hiroshima dhe të paktën 74 mijë në Nagasaki.
Rrezatimi bërthamor i lëshuar nga bombat bëri që mijëra njerëz të vdisnin nga sëmundja e rrezatimit në javët, muajt dhe vitet më pas.
Zhvillimi i këtyre armëve në masë shkaktoi një garë për epërsi në luftën bërthamore midis SHBA dhe Bashkimit Sovjetik.
Ky konkurs zgjati për pjesën tjetër të Luftës së Ftohtë, duke arritur kulmin në 1986, me një total të vlerësuar prej më shumë se 64 mijë koka bërthamore në qarkullim.
Megjithatë, ndërsa Bashkimi Sovjetik u shemb dhe Lufta e Ftohtë po i afrohej fundit, tensionet midis lindjes dhe perëndimit u de-përshkallëzuan dhe filloi çarmatimi bërthamor.
Që nga vitet 1980, arsenali bërthamor i Rusisë raportohet të jetë ulur. Gjithashtu edhe arsenali i SHBA-së tani është gjashtë herë më i vogël.
Megjithatë, nëntë vende janë ende në posedim të armëve bërthamore, ndërsa SHBA dhe Rusinë kanë në posedim nga disa mijëra secila.
Duke ditur se sa vdekjeprurëse janë këto armë, vendet që i posedojnë thonë se rezervat e tyre bërthamore mbahen vetëm si armë vetëmbrojtëse.
A mund të gjurmohen bombat bërthamore?
Përgjigjja është po, bombat mund të përgjohen megjithatë është shumë e vështirë për tu bërë.
Raketat balistike përdoren për të shpërndarë bombat bërthamore në një trajektore fluturimi.
Për të kundërshtuar raketat balistike, Bashkimi Sovjetik zhvilloi raketa anti-balistike në vitin 1960 në garën e armëve bërthamore.
Raketat anti-balistike (ABM) besohet se janë të afta të shkatërrojnë raketat bërthamore vdekjeprurëse përpara se të godasin objektivin.
Vendet që i kanë në posedim thonë se rezervat e tyre bërthamore mbahen thjesht në interes të vetëmbrojtjes.
ABM-të janë krijuar për të identifikuar dhe gjurmuar raketën balistike në hyrje, ndaj së cilës lëshohet një interceptor për të shkatërruar raketën.
Kjo zakonisht kryhet nga një raketë përforcuese që ose mund të përplaset me raketën, duke e shkatërruar atë në goditje, ose të përdorë një kokë lufte për të shpërthyer ngarkesën në raketë pa shkaktuar një shpërthim bërthamor
