Deri tani në vend janë legalizuar 296 810 objekte të ndërtuara pa leje. Për ta u dhanë vendime me dokumentacion që përfshinte kërkesën në bashki, përgatitjen e raportit gjeodezik dhe vërtetimin e faturave të paguara të shërbimeve. Një ligj i ri legalizimi është në procedurë parlamentare prej kohësh dhe pas tërmeteve shkatërruese të fundit në Turqi dhe Siri, ekspertë të fushës bëjnë me dije se legalizimet e mundshme në të ardhmen duhen bërë me një projekt arkitektonik dhe kontroll të statikës.
- Nuk është e nevojshme, por në rastin e një ligji të ri për legalizimin e ndërtimeve pa leje, nuk duhet lejuar vetëm me raport gjeodezik, por me projekt arkitektonik dhe kontroll të elementeve statike për të qenë. në gjendje të garantojë se ato ndërtesa janë të sigurta për banim, thotë për MIA-n, Nikolla Velkovski, nga Shoqata e Ndërtimit në Odën Ekonomike të Maqedonisë së Veriut.
- Tërmetet e fundit shkatërruese në Turqi dhe Siri, sipas Velkovskit, duhet të jenë mësim për veprimet e ardhshme në ndërtimin dhe trajtimin e sigurisë së ndërtesave.
- Siç thotë Velkovski, edhe gjatë miratimit të Ligjit për trajtimin e objekteve pa leje, nuk është pranuar kërkesa që legalizimi të mos bëhet vetëm me raport gjeodezik.
- -Ka pasur një keqkuptim me profesionin kur u miratua ligji, nuk kishte asnjë projekt, vetëm një raport gjeodezik. Ne si profesion ishim të përjashtuar nga ai proces dhe kërkesa jonë e parë ishte që të kishim një projekt arkitektonik, të kishim një kontroll të elementeve statike për të garantuar që ato ndërtesa të jenë të sigurta për banim. Ata nuk e bënë këtë, dhe vetëm një raport gjeodezik ishte i mundur, dhe këtu ne u përjashtuam. Tani ne insistojmë që nëse dikush mendon se duhet të miratohet, dhe për mendimin tonë nuk duhet të jetë, ajo që ndodhi në Turqi dhe Siri duhet të jetë një mësim dhe të bëhen projekte arkitekturore dhe kontroll ekspert dhe inspektim të sistemit të ndërtimit, tha. Velkovski.
- Një rrethanë fatlume, nënvizon ai, është se në pjesën më të madhe të objekteve individuale janë legalizuar deri tani dhe janë të pakta ndërtesat e banimit me shtesa dhe përmirësime. Është lënë në ndërgjegjen dhe ndërgjegjen e pronarëve dhe kontraktorëve.
- Ligji i ri i mundshëm, thotë ai, është i padrejtë ndaj atyre që kanë ndjekur procedurat dhe kanë paguar. Bëhet fjalë për stabilitetin dhe sigurinë si të objekteve ashtu edhe të qiramarrësve në ato objekte. Nëse merret diçka dhe miratohet ai ligj, duhet të ketë një projekt arkitektonik, thotë Velkovski.
- Kurse drejtori i Institutit për Inxhinieri të Tërmeteve Vlatko Sheshov në një intervistë për MIA-n theksoi se kur është fjala për sigurinë e objekteve, hallka e dobët janë ndërtimet pa leje, shtesat dhe rrënimi i mureve të brendshme nëpër banesa.
- – Këto janë disa, më lejoni të them, nga segmentet kyçe ku ne duhet dhe duhet të punojmë më shumë që të mund të flasim për një pamje të përgjithshme të ndërtesave të sigurta. Për këto ndërtime pa leje, më lejoni të them – ndërtimet pa leje, do të përmbahem përsëri – mund të jenë të mira, mund të mos jenë të mira, por nuk ka asnjë provë për besueshmërinë e tyre. Informacioni është shumë i pakët, ndaj vetëm me raport gjeodezik, me deklaratë nga pronari dhe me faturat e shërbimeve dhe energjisë elektrike legalizohen dhe vendosen në fondin e objekteve, thotë Sheshov.
- Në Agjencinë për Kadastër të Patundshmërive, siç informojnë për MPB nga ky institucion, deri më tani janë regjistruar pronat e 296 810 objekteve që kanë marrë vendim për legalizim nga komunat amë.
- Legalizimi i ndërtimeve pa leje në vend u mundësua për herë të parë me Ligjin për Trajtimin e Ndërtimeve pa leje nga viti 2011. Ligji dhe afati i paraqitjes së kërkesave për legalizim ka pësuar disa herë ndryshime dhe me të fundit në vitin 2021, u mundësua zbatimi i tij edhe për pesë vite të tjera për të proceduar çështjet për rreth 140 mijë kërkesa, të cilat për një sërë arsyet mbetën të mbërthyer.
- Njëkohësisht me ato ndryshime, me propozim të Ministrisë së Transportit dhe Post-Telekomunikacionit, në Kuvend u paraqit një ligj i ri legalizimi, i cili do të mbulonte ndërtimet pa leje të ndërtuara deri në janar 2021, por me pagesën e gjobave. Sipas vlerësimeve fillestare, ai do të mbulonte mbi 50 mijë kërkesa, por numri përfundimtar do të dihet nëse përfundimisht votohet dhe hapet mundësia për paraqitjen e kërkesave.
- Ministria e Transportit dhe Lidhjeve konfirmon se statusi i ligjit të paraqitur nuk ka ndryshuar.
- – Nuk ka asnjë iniciativë për ta zgjatur dhe as ne e kemi tërhequr. Nuk mund të inicojmë debat sepse tani është në procedurë në Kuvend, thonë nga Ministria e Transportit.
Projektligji për marrjen e statusit ligjor të objekteve të ndërtuara pa leje është paraqitur në dhjetor 2021. Me të do të mundësohet legalizimi i objekteve të ndërtuara pa leje deri më 1 janar 2021. Parashikohet një metodë e shkallëzuar për llogaritjen e tarifës së legalizimit dhe që, për një objekt deri në 80 metra katrorë, shuma e tarifës rritet me 50 për qind të kostos bazë të shërbimeve dhe për objektet mbi 80 metra katrorë, kjo tarifë rritet. me 100 për qind.
Kompensimin për legalizimin e objekteve pa leje, sipas propozimit, nuk do ta paguajnë qytetarët e pafavorizuar social dhe personat me të hyra neto deri në 180 mijë denarë vjetor, me çka rritet fushëveprimi i qytetarëve të cilët janë të liruar nga ai kompensim.
Nga Bashkësia e Njësive të Vetëqeverisjes Lokale thonë se në periudhën e kaluar nuk kanë hapur dëgjim për çështjen e propozim-ligjit, ndërsa kryetarët e komunave paralajmërojnë se në kuadër të BNJVL-së në të ardhmen do të mund të bëjnë propozimet e mundshme dhe shkëmbimi i përvojave nga i gjithë procesi.
Nga Gazi Baba, një nga komunat ku në fillim të gjithë procesit ka pasur më së shumti kërkesa për legalizim, thonë se në periudhën e kaluar shërbimet e tyre kanë punuar intensivisht në përfundimin e procedurave të nisura për përcaktimin e statusit juridik të objekteve të ndërtuara pa leje. ndërtesat.
-Sipas dinamikës që është konstatuar në komunën e Gazi Babës, ka një lëvizje të theksuar të procesit, i cili në periudhën e kaluar ka qenë në ngecje, pra nuk ka pasur intensitet serioz në zbardhjen e këtyre rasteve. me rëndësi të madhe për bashkëqytetarët tanë. Duke pasur parasysh se është një procedurë e gjerë, e cila përfshin ndërmarrjen e disa veprimeve si nga shërbimet e ekspertëve ashtu edhe nga aplikuesit, procesi i “legalizimit” nënkupton plotësimin paraprak të kushteve të nevojshme ligjore dhe më pas marrjen e një vendimi për legalizimin. , thanë për MIA-n nga Komuna e Gazi Babës.
Që nga ndryshimi i fundit i pushtetit në komunë, siç informuan ata, deri më tani janë marrë mbi 2000 vendime për përcaktimin e statusit juridik të objekteve të ndërtuara pa leje.
Lidhur me ligjin e ri të legalizimit të propozuar, sipas të cilit parashikohet legalizimi i ndërtimeve pa leje të ndërtuara deri në janar të vitit 2021, theksojnë se komuna do të jetë e detyruar ta zbatojë atë, nëse miratohet nga Kuvendi.
- Për sa i përket përmbajtjes dhe kushteve të parapara, nuk do të jepnim koment të veçantë, duke pasur parasysh se ende nuk është përfundimtar dhe i miratuar nga Kuvendi, por besojmë se në kuadër të BNJVL-së duhet të mbahet një diskutim shtesë ekspert. Si vetëqeverisje lokale do të kishim mundësinë të ndajmë përvojat tona të mëparshme dhe të japim sugjerimet tona për përmirësimin e gjendjes, thonë nga komuna.
Ka të dhëna zyrtare për ndërtimet pa leje të regjistruara në vend për vitin 2021, gjatë të cilit institucionet kanë regjistruar 739.
