Shkruan: Xhemil Zeqiri
Tregetia e Tregut që ështe pa kntroll të rreptë shendetësor helmon popullin në Shqipëri!
Një analizë kritike mbi ndikimin e kapitalizmit të pakontrolluar në shëndetin publik, me fokus te buka si produkt bazë ushqimor.Thank you for reading this post, don’t forget to subscribe!
Parathënie Kapitalizmi në Shqipëri ka marrë formën e tij më të egër: një sistem i lirë tregu pa etikë, pa kontroll, pa ndjeshmëri ndaj jetës njerëzore. Përfitimi ekonomik vendoset mbi shëndetin e qytetarit. Shembulli më flagrant i këtij realiteti është buka e përditshme e shqiptarëve, e cila prodhohet me miell që përmban substanca të rrezikshme, të ndaluara në BE, por të lejueshme në tregun shqiptar.
Përmbajtja e bukës në Shqipëri: një listë helmesh të ndaluara nga BE Nga analiza të pavarura dhe burime nga industria ushqimore, rezulton se buka në Shqipëri prodhohet me përmbajtje mielli të importuar kryesisht nga Serbia. Ky miell, pavarësisht kostos së ulët, vjen i pasur me përzierës kimikë të rrezikshëm:
· Fosfat natriumi (E-339)
· Fosfat kaliumi (E-340)
· Fosfat kalciumi (E-341)
· Klor (E-925)
· Dioksid klori (E-926) – zbardhues industrial, i ndaluar në BE për shkak të potencialit mutagjen dhe kancerogjen.
· Agene (triklorid azotik) – agjent zbardhues, i ndaluar globalisht, lidhur me dëme neurologjike në eksperimente laboratorike.
Statusi ligjor në BE: Sipas rregullores së Komisionit Evropian (Reg. 1333/2008) dhe vlerësimeve të Autoritetit Evropian për Sigurinë Ushqimore (EFSA), shumica e këtyre substancave janë të ndaluara në produktet e brumit, në veçanti në ato të konsumit të përditshëm.
Shqipëria si “zonë e lirë tregtare” dhe, ngaqë i ka eleminuar te gjitha institucionet perkatese te kontrollit te ushqimeve bujqesore e blegtorale qe kish pasur para viteve 90-të për helmet ushqimore, si rrjedhojë nuk disponon kapacitete efektive laboratorike apo mekanizma monitorimi sistematik të miellit dhe produktit final – bukës. Si rrjedhoje,Shqiperia është një treg i hapur ndaj helmeve ushqimore që BE-ja i ka ndaluar që prej dekadash.
Rreziku shëndetësor: nga fëmijët te sëmurët kronikë. Gjithashtu, sipas te dhenave te institucioneve Evropiane, Shqipëria renditet në vendet me incidencë të lartë të sëmundjeve gastrointestinale dhe të sistemit nervor te fëmijët. Institucione si OBSH dhe UNICEF kanë sinjalizuar për rritje të rasteve me tumore dhe sëmundje kronike që lidhen me ushqimin. Përderisa buka është ushqimi kryesor, ndikimi i saj është potencialisht katastrofik.
Origjina e dyshimtë: Serbia si furnizues i miellit të lirë dhe të rrezikshëm Mielli nga Serbia hyn lirë në tregun shqiptar. Pavarësisht historikut politik dhe ekonomik të dëmëve nga ky shtet ndaj shqiptarëve, tregtia e miellit është jo vetëm e pakontrolluar por edhe favorizuar nga segmentet tregtare të lidhura me interesat importuese.
Kapitalizmi pa kontroll = degradim kombëtar Kapitalizmi që nënvlerëson jetën e qytetarit në emër të fitimit është forma më e rrezikshme e shkatërimit social. Kur buka – simbol i jetës dhe kulturës shqiptare – kthehet në burim sëmundjeje, atëherë kemi humbur jo vetëm trupin, por edhe shpirtin e kombit.
Rekomandime
· Ndalim i menjëhershëm nga Qeveria i importit të miellit jashtë standardeve të BE.
· Rifuksionimi I institucioneve perkatese per analizat e detyrueshme laboratorike për çdo produkt importi dhe prodhim vendas me bazë brumi.
· Edukim i vazhdueshem I konsumatorit perms mediave kombetar dhe stimulimi e mbështetja e prodhuesve të ndershëm vendas, nen nje kontroll te rrepte laboratorik shkencor.
Përfundim Kjo është thirrje për reflektim kombëtar. Të mos mbrojmë bukën që hamë, është të heqim dorë nga vetë ekzistenca jonë. Koha për veprim është tani.
30-07-2025 Xhelin MV
