Grupi i Vendeve Kundër Korrupsionit i Këshillit të Evropës (GRECO) publikoi sot në Strasburg shtojcën e raportit të dytë të përputhshmërisë, në të cilin vlerëson masat e marra nga autoritetet maqedonase për zbatimin e rekomandimeve të dhëna në Raportin e Vlerësimit të Raundit të Katërt për vendi – “Parandalimi i korrupsionit mes deputetëve, gjyqtarëve dhe prokurorëve”. Sipas konkluzioneve të përgjithshme, niveli i zbatimit të rekomandimeve të mbetura është “modest”, tha korrespondenti i MPB-së.
GRECO vlerëson se vendi ka bërë njëfarë progresi në zbatimin e rekomandimeve të përfshira në Raportin e Raundit të Katërt të Vlerësimit, pra nga gjithsej nëntëmbëdhjetë rekomandime, nëntë janë zbatuar në masë të kënaqshme, nëntë janë zbatuar pjesërisht. dhe vetëm një rekomandim nuk është zbatuar.
Më konkretisht, rekomandimet vi, viii, ix, x, xi, xiii, xvii dhe xix janë zbatuar ose adresuar në mënyrë të kënaqshme, rekomandimet i, iii, ii, iv, xii, xiv, xv, xvi dhe xviii janë zbatuar pjesërisht dhe rekomandimi v nuk zbatohet.
Sipas konkluzioneve të raportit, Maqedonia ka shënuar progres në zbatimin e rekomandimeve të përfshira në raportin vlerësues të raundit të katërt. GRECO vëren se reforma të mëtejshme janë duke u zhvilluar për të zbatuar rekomandimin. Ai inkurajon vendin që të vazhdojë përpjekjet e tij në këtë drejtim. Në përputhje me paragrafin 9 të Rregullës 31 të rishikuar të Rregullores së tij të Punës, GRECO kërkon nga Shefi i Delegacionit të Maqedonisë që të paraqesë një raport për masat e marra për zbatimin e rekomandimeve të mbetura (d.m.th. rekomandimet i, ii, iii, iv, v. , xii , xiv, xv, xvi dhe xviii) përpara datës 31 mars 2023.
Ky raport i GRECO-s, i miratuar në seancën e 90-të plenare të mbajtur në periudhën 21-25 mars të këtij viti, është një shtesë në Raportin e Përkohshëm mbi Përputhshmërinë e vendit dhe vlerëson zbatimin e mëvonshëm të 10 rekomandimeve të mbetura nga miratimi i Raportit të ndërmjetëm. mbi Përputhshmërinë dhe ofron vlerësim të përgjithshëm të nivelit të përputhshmërisë së Maqedonisë.
Në të, për sa i përket gjyqësorit, GRECO vë në dukje zgjerimin e fushës së sanksioneve të aplikuara ndaj gjyqtarëve sipas nenit 78 (2) të Ligjit për Gjykatat. Gjithashtu, GRECO përsërit frikën se ende nuk janë realizuar synimet e mëparshme të autoriteteve për të hequr zyrtarisht Ministrin e Drejtësisë nga përbërja e Këshillit Gjyqësor.
Lidhur me prokurorët, GRECO mirëpret miratimin e kodit të ri të etikës që ofron një grup të plotë rregullash për integritetin. “Oficerët e integritetit” të sapoemëruar brenda prokurorisë duhet të japin mendime këshilluese për dilemat etike që nuk mbulohen nga Kodi dhe të mbajnë regjistrat e dhuratave. Vendimet e Këshillit të Etikës – një organ monitorues i parashikuar nga Kod – në lidhje me shkeljet e rregullave etike tani shkaktojnë procedime “disiplinore” ndaj prokurorëve të interesuar. Ndërsa ky është një zhvillim pozitiv, mikpritja ende nuk mbulohet dhe rregullat e brendshme të dhuratave duhet të rishikohen për të siguruar pragje identike për dhuratat protokollare.
Sa i përket parlamentarëve, një sërë nismash premtuese, si zhvillimi i një Kodi të ri Sjelljeje për deputetët dhe udhëzimet e reja të lidhura, janë aktualisht në lëvizje të plotë. Të marra së bashku, këto dokumente ofrojnë një kornizë të përshtatshme për promovimin e integritetit dhe drejtimin e sjelljes etike të deputetëve në lidhje me çështje të tilla si konflikti i interesit, marrëdhëniet me lobistët, dhuratat, etj. Megjithatë, të dy dokumentet duhet të rafinohen dhe të thjeshtohen për t’i bërë ato më të kuptueshme, për të eliminuar përmbajtjen e panevojshme, për të siguruar qartësi dhe qëndrueshmëri më të madhe dhe për të ndarë më qartë rregullat e zbatueshme nga shpjegimet dhe shembujt. Përveç kësaj, mekanizmat për monitorimin e përputhshmërisë dhe dhënien e këshillave ende nuk janë përcaktuar. Gjithashtu rezulton se Komisioni i Rregullores së Punës, Mandateve dhe Imuniteteve të Kuvendit Kombëtar, përgjegjës për zbatimin e Kodit aktual, ende nuk po kryen funksionet e tij në këtë fushë.
Së fundi, statistikat e paraqitura duket se tregojnë një zbatim më efektiv të sistemit të deklarimit të pasurisë nga të tre grupet profesionale. Komisioni Shtetëror Kundër Korrupsionit kryen një numër më të madh kontrollesh administrative, të cilat bënë të mundur evidentimin e shkeljeve “procedurale” në formën e mosdorëzimit në kohë të deklaratës së gjendjes pasurore. Megjithatë, nuk është raportuar një rishikim i thelluar i dokumenteve të pasurisë së të gjithë deputetëve, gjyqtarëve dhe prokurorëve dhe informacioni për zbatimin e sistemit të deklarimit të interesit është në dispozicion të GRECO-s vetëm për disa anëtarë.
Në fund, GRECO u bën thirrje autoriteteve të Maqedonisë që sa më parë të miratojnë publikimin e raportit, ta përkthejnë atë në gjuhën kombëtare dhe ta publikojnë përkthimin.
Më parë, GRECO, në raportin e tij të dytë të përputhshmërisë të miratuar në mbledhjen e 80-të plenare (22 qershor 2018) dhe të publikuar më 9 gusht 2018 pas autorizimit nga Maqedonia, arriti në përfundimin se vendi kishte zbatuar ose iu përgjigj në mënyrë të kënaqshme gjashtë nga 19 rekomandimet e përfshira në Raporti për vlerësimin e raundit të katërt. Duke marrë parasysh këtë rezultat, GRECO konsideron se ky nivel shumë i ulët i zbatimit të rekomandimeve është “globalisht i pakënaqshëm”, në kuptim të Rregullit 31, paragrafi 8.3, të Rregullores së tij. Prandaj, ka vendosur që të zbatohet neni 32, paragrafi 2.1, i kësaj Rregulloreje, i cili u referohet anëtarëve të cilët nuk respektojnë rekomandimet e përfshira në Raportin e Vlerësimit të Ndërsjellë.
Në Raportin e Përkohshëm të Pajtueshmërisë (GrecoRC4(2020)4) të miratuar në mbledhjen e 85-të plenare (25 shtator 2020) dhe të publikuar më 2 tetor të të njëjtit vit pas autorizimit nga Maqedonia, GRECO arriti në përfundimin se vendi kishte zbatuar ose vepruar në mënyrë të kënaqshme në nëntë nga 19 rekomandimet e përfshira në Raportin e Vlerësimit të Raundit të Katërt. Nga rekomandimet e mbetura, tetë janë zbatuar pjesërisht dhe dy nuk janë zbatuar. Duke pasur parasysh progresin e arritur, GRECO arriti në përfundimin se niveli i përputhshmërisë ka pushuar së qeni “i pakënaqshëm globalisht”. Prandaj, vendosi të mos e zbatojë më rregullën 32 të Rregullores së saj të punës dhe kërkoi nga shefi i Delegacionit të Maqedonisë që të përgatisë një raport për progresin e arritur në zbatimin e rekomandimeve të mbetura (p.sh. rekomandimet i deri në v, xii, xiv për xvi dhe xviii ) më së voni deri më 30 shtator 2021. Ky raport, i dorëzuar në kohë, shërbeu si bazë për përgatitjen e këtij Raporti të dytë të Përkohshëm të Pajtueshmërisë
GRECO zgjodhi Armeninë dhe Danimarkën për të caktuar raportuesit për procedurën e harmonizimit. Mariam Galstian në emër të Armenisë dhe Anders Dirvig Rehendorff në emër të Danimarkës.Raportuesit patën ndihmën e Sekretariatit të GRECO-s për të përgatitur këtë shtesë në raportin e dytë të përputhshmërisë
