6.1 C
Tetovo
E enjte, 25 Prill, 2024
BallinaLajmeMinistri i Financave Fatmir Besimi /Kriza ekonomike përfundon edhe sipas skenarit pesimist

Ministri i Financave Fatmir Besimi /Kriza ekonomike përfundon edhe sipas skenarit pesimist

linku https://kapital.mk/%D1%84%D0%B0%D1%82%D0%BC%D0%B8%D1%80-%D0%B1%D0%B5%D1%81%D0%B8%D0%BC%D0%B8-%D0%BA%D0%BE%D1%80%D0%BE%D0%BD%D0%B0-%D0%BA%D1%80%D0%B8%D0%B7%D0%B0%D1%82%D0%B0-%D0%B7%D0%B0%D0%B2%D1%80%D1%88/?fbclid=IwAR0pvBL3_cgunrUmyIAwW5_r-uSndR04w8ZdVBHLuV2F45jPU6PuFXlSp20

Sipas skenarit bazë, ne presim rritje ekonomike prej 4.1% për këtë vit. Sigurisht, ka rreziqe. Ato lidhen kryesisht me krizën shëndetësore, pra zgjatjen e pandemisë së koronavirusit. Kjo do të rezultojë në masa kufizuese, pasoja në zinxhirët e furnizimit global dhe kërkesën e jashtme, pritjet e përkeqësuara të bizneseve dhe familjeve, uljen e flukseve të investimeve dhe remitancave. Në kushtet e materializimit të rreziqeve që lidhen me mjedisin ndërkombëtar, pra përgjysmimi i rritjes së kërkesës së jashtme, rimëkëmbja e ekonomisë vendase do të ngadalësohet ndjeshëm, por përsëri ne do ta mbyllnim vitin me një normë pozitive të rritjes ekonomike.

Z. Besimi, ekonomia e brendshme është ende në një spazmë pasigurie të shkaktuar nga pandemia. Kursi i ngadaltë i imunizimit ende nuk na lejon të flasim për rritjen ekonomike, por këtë vit ne vazhdojmë të merremi me masa anti-krizë të tilla si kursimi i vendeve të punës dhe kompanive. Cilat janë pritjet tuaja, për sa kohë do të zgjatet rimëkëmbja ekonomike?

Ne duhet t’i shohim gjërat realisht. Skenari themelor makroekonomik i Ministrisë së Financave është një skenar realist. Sipas tij, me fillimin e imunizimit, besimi i investitorëve dhe konsumatorit pritet të rritet, gjë që do të rezultojë në një rikuperim të investimeve dhe konsumit privat. Me rimëkëmbjen e partnerëve tanë tregtarë, kërkesa e jashtme do të rritet. Me kalimin e kohës, pritet dobësimi i krizës shëndetësore dhe përmirësimi gradual i pasqyrës epidemiologjike, shfrytëzim më i lartë i kapaciteteve prodhuese dhe të shërbimeve dhe efekte të favorshme të masave ekonomike. Sipas skenarit bazë, ne presim rritje ekonomike prej 4.1% për këtë vit.

Sigurisht, ka rreziqe. Ato lidhen kryesisht me krizën shëndetësore, pra zgjatjen e pandemisë së koronavirusit. Kjo do të rezultojë në masa kufizuese, pasoja në zinxhirët e furnizimit global dhe kërkesën e jashtme, pritjet e përkeqësuara të bizneseve dhe familjeve, uljen e flukseve të investimeve dhe remitancave. Në kushtet e materializimit të rreziqeve që lidhen me mjedisin ndërkombëtar, pra përgjysmimi i rritjes së kërkesës së jashtme, rimëkëmbja e ekonomisë vendase do të ngadalësohet ndjeshëm, por përsëri ne do ta mbyllnim vitin me një normë pozitive të rritjes ekonomike.

Gjithashtu një faktor i rëndësishëm është anëtarësimi në NATO, i cili mund të ketë një ndikim të fortë në aktivitetin e investimeve, së bashku me zbatimin e reformave strukturore.

Lidhur me paketën e pestë të masave, përveç mbështetjes së ekonomisë dhe qytetarëve, ato gjithashtu kanë një komponent zhvillimi, dmth janë të dizajnuara për të inkurajuar rivitalizimin dhe rritjen ekonomike. Nëse në paketat e mëparshme masat kishin për qëllim rritjen e likuiditetit të kompanive dhe ruajtjen e vendeve të punës, në paketën e pestë ato stimulojnë njëkohësisht veprimtarinë e investimeve.

Sa realiste është norma e rritjes ekonomike prej 4.1% që planifikoni për këtë vit nëse e dimë që kriza korona pa dyshim që do të zgjasë të paktën në tremujorin e parë?

Projeksioni i Ministrisë së Financave për rritje ekonomike prej 4.1% bazohet në supozime se pas tremujorit të parë efektet e krizës shëndetësore do të fillojnë të dobësohen dhe në përputhje me rrethanat besimi i investitorit do të fillojë të kthehet, si dhe të zvogëlojë konsumatorin e tepruar kujdes. Projeksioni është në përputhje me parashikimet e institucioneve të tjera financiare ndërkombëtare. Ato variojnë nga 5.5% në FMN në 3.6% në Bankën Botërore.

Sipas rishikimit të fundit të Fondit Monetar Ndërkombëtar të ekonomisë globale nga janari 2021, kriza do të fillojë të zbehet në gjysmën e parë të vitit, ndërsa potenciali i rritjes do të rritet në gjysmën e dytë, veçanërisht me rritjen e disponueshmërisë së vaksinave dhe uljen e masa rigoroze për distancimin shoqëror. Me rritjen e disponueshmërisë së vaksinave, terapitë e përmirësuara, rritjen e numrit të testeve, transmetimi lokal pritet të sillet në një nivel të ulët.

Gjithashtu, tendenca e kthimit gradual të çmimeve të mallrave në bursat botërore nga periudha e para krizës tregon një ringjallje të ekonomisë. Kështu, lëvizjet në çmimin e naftës, si dhe çmimet e metaleve themelore, përkatësisht produkteve primare tregojnë lëvizjen e industrisë në të gjithë botën, dhe natyrisht ekziston një kontekst pozitiv për eksportet e brendshme. Nga ana tjetër, ulja e çmimit të arit në bursat botërore tregon përmirësimin e pritjeve të subjekteve ekonomike për ekonominë botërore.

Procesi i përmirësimit të situatës në ekonominë tonë filloi vitin e kaluar. Investimet bruto në tremujorin e tretë të vitit 2020 u rritën me 4.2%, e cila vjen pas rënies së lartë prej mbi 30% në tremujorin e dytë të vitit 2020, për shkak të rritjes së investimeve në punimet e ndërtimit, si dhe në makineri dhe pajisje. Rënia e konsumit gjithashtu u zbut, kryesisht për shkak të rritjes së lartë të konsumit publik prej 13.5%. Tremujori i katërt i vitit 2020, sipas të dhënave me frekuencë të lartë (mujore), ka përmirësuar më tej situatën në drejtim të tregtisë së jashtme dhe në drejtim të industrisë dhe shfrytëzimit të kapaciteteve. Tendencat pozitive vazhduan në muajin e parë të këtij viti dhe katër paketat e masave anti-krizë të marra deri më tani kanë pjesën e tyre në përmirësimin e situatës.

Javën e kaluar kemi marrë një konfirmim tjetër të vlerësimit të kredisë së vendit nga agjencia e kreditit “Standard & Poor’s”, e cila ka një rëndësi të veçantë në kohë krize ekonomike globale, veçanërisht në sytë e investitorëve. Pritjet e agjencisë së kreditit janë që ekonomia maqedonase të kthehet në rrugën e rritjes ekonomike këtë vit dhe të kapërcejë goditjet e shkaktuara nga pandemia e Covid-19. Ata parashikojnë që rimëkëmbja e industrisë së automobilave, e cila ndikon fuqishëm në eksportet tona, si dhe rritjen e konsumit të brendshëm, do të jenë nxitësit e rritjes.

Që nga viti i kaluar, 292 milion euro janë paguar nga programi i Qeverisë Covid-19, ose mbi 95% e buxhetit në bazë të mbështetjes financiare për pagimin e pagave, mbështetjes financiare për kategoritë e cenueshme të qytetarëve, masat për të mbështetur kompanitë, financiare mbështetja e qytetarëve që kanë humbur vendet e tyre të punës si rezultat i krizës, etj. Mbi 85 milion euro janë miratuar përmes Bankës së Zhvillimit në bazë të kredive pa interes dhe kredive të lira. Duhet të merret parasysh se stimuli i përgjithshëm fiskal mbulon jo vetëm shpenzimet e drejtpërdrejta të buxhetit, por edhe uljen e taksave dhe përjashtimet, garancitë në dispozicion dhe të ngjashme. Kështu, për shembull, skema e garancisë shtetërore shumëfishon gjashtë herë fondet e siguruara në fond, dmth ato fonde do të garantojnë sasi gjashtë herë më të lartë të huave për kompanitë.

Qeveria ka miratuar paketën e pestë të masave anti-krizë. Çfarë ndryshon nga masat e mëparshme të qeverisë dhe si do ta ndihmojnë ato ekonominë?

Paketa e pestë e masave ka për qëllim përshpejtimin e procesit të rijetëzimit. Paketa ka disa objektiva: (1) të sigurojë mbështetje të drejtpërdrejtë financiare për kompanitë në mënyrë që të mbajnë vendet e punës, (2) mbështetje financiare për të rritur likuiditetin në sektorin privat, (3) të mbështesin fuqinë blerëse të kategorive të cenueshme të qytetarëve të qytetarëve dhe ( 4) krijimin e një ambienti më të favorshëm të biznesit.

Seti i pestë përmban një total prej 29 masash, me vlerë 9.7 miliardë denarë ose rreth 160 milion euro, nga të cilat 91.7 milion kanë implikime të drejtpërdrejta fiskale.

Masat mbështetëse në këtë paketë kanë një komponent zhvillimi. Kështu, masa për mbështetjen financiare për pagimin e pagave për shkurt dhe mars 2021 parashikon që kompanitë që do të investojnë, të marrin mbështetjen financiare si subvencion. Theshtë e njëjta gjë me masën e kredive pa interes – kompanitë që do të investojnë ose krijojnë vende të reja pune do të marrin fonde të pakthyeshme.

Paketa parashikon një sërë masash të tjera që synojnë përmirësimin e likuiditetit të ekonomisë, rritjen e konkurrencës dhe inkurajimin e investimeve. Parashikohet mbështetja e drejtpërdrejtë financiare për disa sektorë, rritja e fondit të skemës së granteve, fondi i mbështetjes së eksportit, heqja e detyrimeve doganore për më shumë lëndë të parë, etj.

Cili është zbatimi aktual i masave të mëparshme anti-krizë? Cila është shuma e paguar nga shteti si ndihmë për kompanitë dhe qytetarët nga 10% e parashikuar e PBB-së dhe cilat janë efektet e saj?

Gjatë vitit 2020, u miratuan katër pako masash, që synojnë mbrojtjen e vendeve të punës në ekonomi dhe kategoritë më të prekshme, rritjen e likuiditetit në ekonomi dhe mbështetjen e aktivitetit të brendshëm ekonomik. Masat u përqëndruan kryesisht në dhënien e granteve dhe subvencionimin e turizmit, transportit dhe hotelierisë, kredive të buta dhe kredive pa interes për ndërmarrjet e vogla dhe të mesme dhe kompanitë që tregojnë efekte të dukshme të krizës në rezultatet e funksionimit, duke mbajtur punëtorët përmes pagesave të mbështetjes financiare., mbështetje financiare për ata që humbën vendet e tyre të punës, mbështetje financiare për kategoritë e cenueshme të qytetarëve, inkurajimi i realizimit të investimeve publike, rritja e konsumit publik dhe stimuj të ndryshëm për të inkurajuar konsumin privat.

Vlera e parashikuar e të katër paketave është rreth një miliard euro ose rreth 10% e PBB-së, me tre paketat e para të vlerësuara në 550 milion euro dhe e treta 470 milion euro. Secili vend mori masa në përputhje me hapësirën fiskale në dispozicion. Sipas të dhënave të FMN-së, stimuli fiskal në vendet e rajonit varion nga 2.4% të PBB-së në Bullgari, 2.8% në Shqipëri, 3% në Bosnjë dhe Hercegovinë, 3.7% në Mal të Zi, 4.1% në Kosovë. Kroacia me 7%, ne me rreth 10%, Serbia në një nivel të ngjashëm me 11.3% dhe Sllovenia dhe Greqia me rreth 14% të PBB-së. Me Slloveninë dhe Greqinë që kanë një rritje të konsiderueshme të borxhit qeveritar që nga fillimi i krizës me 13 pikë përqindje, ose 19.4 pikë përqindje. përkatësisht, borxhi qeveritar i Sllovenisë në fund të tremujorit të tretë arriti në 78.5% të PBB-së, ndërsa Greqia 199.9% të PBB-së. Në vendet e tjera në rajon varion nga 90.8% Mali i Zi, 56.8% Serbia, Republika e Maqedonisë Veriore 51%, Bosnja dhe Hercegovina 38.9% dhe Kosova 22.1%, sipas të dhënave nga agjencia evropiane e statistikave “Eurostat”. Sipas këtyre të dhënave, mund të shihet se kemi një ekuilibër të mirë midis paketave stimuluese dhe mbajtjes së borxhit në një nivel, i cili në planin afatmesëm do të stabilizohet dhe nuk do të paraqesë kërcënim ose pengesë për zhvillimin e mëtejshëm ekonomik dhe stabilitetin makro-financiar.

Përveç masave të marra nga autoritetet fiskale, masa shtesë për të zbutur efektet e krizës Covid u siguruan nga masat e marra nga autoritetet monetare. Ulja ose mbajtja e normës së interesit të referencës në një nivel të ulët dhe masa shtesë përmes instrumenteve të tjerë të politikës monetare, kontribuan në ruajtjen e likuiditetit në ekonomi. Për shembull, Banka Qendrore Evropiane, përmes normave të saj të interesit, ndoqi një politikë monetare të rregullueshme për të mbështetur ekonominë, dmth. E mbajti atë në një nivel negativ gjatë gjithë kohës. Kjo ndikoi në normat e tjera të interesit, për shembull EURIBOR mbeti negativ për tërë periudhën e krizës dhe kështu kostot e financimit ishin të favorshme. Ky qëndrim i politikës monetare ka ndikuar në rritjen e ofertës së parave në tregjet financiare, e cila ka kontribuar në uljen e normave të interesit dhe kostove të huazimit për vendet për të financuar masat ekonomike. Në të njëjtën kohë, inflacioni i ulët ka lejuar që politika monetare të jetë më aktive në luftimin e efekteve të pandemisë.

Që nga viti i kaluar, 292 milion euro janë paguar nga programi i Qeverisë Covid-19, ose mbi 95% e buxhetit në bazë të mbështetjes financiare për pagimin e pagave, mbështetjes financiare për kategoritë e cenueshme të qytetarëve, masat për të mbështetur kompanitë, financiare mbështetja e qytetarëve që kanë humbur vendet e tyre të punës si rezultat i krizës, etj. Mbi 85 milion euro janë miratuar përmes Bankës së Zhvillimit në bazë të kredive pa interes dhe kredive të lira. Duhet të merret parasysh se stimuli i përgjithshëm fiskal mbulon jo vetëm shpenzimet e drejtpërdrejta të buxhetit, por edhe uljen e taksave dhe përjashtimet, garancitë në dispozicion dhe të ngjashme. Kështu, për shembull, skema e garancisë shtetërore shumëfishon gjashtë herë fondet e siguruara në fond, dmth ato fonde do të garantojnë sasi gjashtë herë më të lartë të huave për kompanitë.

Lidhur me efektet e katër paketave të masave, mbështetja për popullsinë dhe kompanitë rezultoi në zbutjen e efekteve negative të pandemisë në të ardhurat dhe konsumin e familjeve dhe veprimtarinë e subjekteve të biznesit. Prandaj, vlerësohet se përmes zbatimit të këtyre masave zbutet rënia e aktivitetit ekonomik, dmth rënia e aktivitetit ekonomik do të ishte më e thellë me rreth 2 pikë përqindje në vitin 2020.

Shkalla e papunësisë, pasi u rrit në tremujorin e dytë, u ul në tremujorin e tretë, me normën mesatare të papunësisë në nëntë muajt e parë që ishte 16.5%, që është një rënie me 1 pikë përqindje krahasuar me të njëjtën periudhë të vitit të kaluar. Shtë një provë e padiskutueshme që shumë punë ishin ende të kursyera.

Pagat mesatare bruto dhe neto vazhduan të rriten vazhdimisht gjatë gjithë vitit. Shkalla vjetore e rritjes së pagës neto në nëntor 2020 është 7% ose është rreth 1,800 denarë më e lartë krahasuar me pagën mesatare neto të paguar në të njëjtin muaj në 2019. Rritja e vazhdueshme e pagës mesatare, përkundër krizës, është për shkak të masave të marra nga Qeveria për mbështetjen financiare për pagimin e pagave dhe subvencioneve të kontributeve.

Cila është dinamika e plotësimit të buxhetit që nga fillimi i vitit, sa devijojnë të ardhurat nga ato të planifikuara duke pasur parasysh krizën e zgjatur?

Në fillim të vitit, ka një mbledhje pak më të ulët të të ardhurave nga taksat me 3% krahasuar me janarin 2020, por nga ana tjetër, duhet të kihet parasysh se baza e krahasimit është para krizës, kur një rritje e lartë vjetore prej 7.3%.

Realizimi i taksave dhe kontributeve që nga fundi i javës së kaluar, pra 19 shkurti është rreth 2% më i lartë se i njëjti muaj i vitit të kaluar, por ne duhet të shohim realizimin deri në fund të muajit.

Lidhur me anën e shpenzimeve, të gjitha detyrimet e shtetit servisohen rregullisht dhe në kohë. Përveç detyrimeve të rregullta, po paguhen edhe masat nga pakoja e katërt, e cila vazhdoi këtë vit.

Viti i kaluar ishte një krizë për ne dhe për të gjithë botën. Të gjitha ekonomitë në botë kanë pasur të ardhura në rënie, dhe nga ana tjetër, për shkak të nevojave për shëndetësi dhe masave sociale dhe ekonomike antikrizë, shpenzimet janë rritur. Në vendin tonë, prilli dhe maji i vitit 2020 ishin më kritikët, kur u zbatuan masat më kufizuese shëndetësore, siç janë karantinat disa ditore. Pastaj rënia në mbledhjen e të ardhurave nga taksat ishte mbi 20% krahasuar me muajt e njëjtë të vitit të kaluar. Pati një përmirësim në muajt e verës, me përjashtim të gushtit, dhe përmirësimi vazhdoi gjatë tremujorit të fundit të vitit 2020, me rritjen e të ardhurave në dhjetor krahasuar me të njëjtin muaj të vitit të kaluar. Kriza është ende duke u ndjerë, por ka përmirësim dhe një tendencë drejt ringjalljes së ekonomisë. Ne monitorojmë nga afër lëvizjet në baza ditore.

A prisni që buxheti të realizohet siç është planifikuar pa ndryshuar gjatë vitit me ribalanc, dhe veçanërisht investimet kapitale si një nxitje e rëndësishme për aktivitetin ekonomik?

Edhe kur prezantuam buxhetin për vitin 2021, u theksua se gjatë vitit 2021 do të ketë një rishikim të bilancit në përputhje me situatën aktuale. Buxheti suplementar nuk është një aktivitet i pazakontë dhe nëse shikoni 15 vitet e kaluara, asnjë vit nuk ka qenë një buxhet suplementar. Në vitet e krizës si 2009 dhe 2020, kishte dy ribalanca në vit. Isshtë një rregullim i thesarit të shtetit ndaj rrethanave reale – nëse ka të ardhura më të larta ato duhet të alokohen në pozicione ku do të sjellin vlerë të shtuar më të lartë, nëse disa fonde nuk përdoren duhet të përqendrohen në pozicione që kanë performancë më të mirë, etj.

Sa i përket shpenzimeve kapitale, ne kemi një strategji për të përmirësuar zbatimin e tyre dhe një plan pesë-vjeçar për investime publike me vlerë 3.2 miliardë euro, i cili përfshin projekte kapitale strategjike në fushën e transportit, shëndetësisë dhe infrastrukturës së arsimit. Ne mund të përmirësojmë realizimin e projekteve kapitale vetëm nëse kemi një plan të mirë afatgjatë, mekanizma për monitorimin e zbatimit dhe rregulla të qarta për shpërblimin dhe ndëshkimin e përdoruesve të buxhetit sipas performancës së tyre. Siç e përmenda, ne kemi një plan në drejtim të mekanizmave të monitorimit, ne kemi një komitet investimesh për të monitoruar performancën përmes metodologjisë për Treguesit Kryesorë të Performancës.

Lidhur me shpërblimin ose “ndëshkimin” e përdoruesve të buxhetit për realizimin, dmth dështimin në lidhje me investimet kapitale, në Ligjin për Ekzekutimin e Buxhetit për vitin aktual ne kemi siguruar një mekanizëm inovativ. Nëse përdoruesit e buxhetit nuk realizojnë të paktën 15 përqind të shpenzimeve kapitale të planifikuara deri në tremujorin e parë, të paktën 40 përqind nga i dyti dhe të paktën 65 përqind nga i treti, fondet do të merren dhe do të drejtohen në projekte që kanë një realizimin.

Çfarë parashikon Strategjia e re për Reformën Financiare?

Në kohën e krizës më të madhe që nga Depresioni i Madh, pyetjet kryesore janë: 1. si do të rimëkëmbet ekonomia, 2. si të rikthehemi në rrugën e duhur, 3. si ta përshpejtojmë atë rritje dhe 4. si të jemi të qëndrueshëm dhe gjithëpërfshirës. Vendosja e qëllimeve të qarta është thelbësore për krijimin e një strategjie dhe më pas të një plani veprimi. Një strategji e mirë, sigurisht, si dhe një plan i hollësishëm dhe i shëndoshë janë baza për një rezultat të suksesshëm, nëse zbatohet siç duhet.

Në Ministrinë e Financave ne punojmë sipas konceptit SMART, një koncept që bazohet në pesë parime – operacion strategjik, qëndrueshmëri ose vazhdimësi, përgjegjësi, orientim i reformës dhe transparencë. Thelbi është të veprojmë në një mënyrë të tillë që të planifikohet paraprakisht për një periudhë më të gjatë, të gjitha rezultatet do të parashikohen, rezultatet do të maten, si në kuptim të realizimit ashtu edhe në lidhje me ndikimin e tyre në proceset e tjera dhe të gjitha këto do të pasohet nga përpjekje të vazhdueshme për të rritur transparencën.

Qëllimet dhe përparësitë që kemi parashikuar janë shtatë: 1. rritja dhe zhvillimi ekonomik; 2. financat inteligjente (dmth menaxhimi i përgjegjshëm i financave publike: borxhi publik, likuiditeti, shpenzimet kapitale, buxhetimi afatmesëm, sistemi i drejtë dhe efikas i taksave, transparenca dhe përgjegjësia); 3. decentralizimi fiskal; 4. zhvillimi dhe liberalizimi i tregut financiar; 5. shtypja e ekonomisë informale; 6. dixhitalizimi i financave publike dhe 7. forcimi i kapaciteteve institucionale dhe njerëzore të ministrisë.

Lidhur me strategjinë për financat e mençura, një numër aktivitetesh tashmë janë ndërmarrë dhe do të ndërmerren, siç është zbatimi i Programit të Menaxhimit të Reformës së Financave Publike (brenda të cilit Ligji i ri për Buxhetet dhe sistemi IFMIS – Sistemi i Integruar i Menaxhimit Publik). financave), një strategji fiskale pesë-vjeçare dhe një strategji pesë-vjeçare e menaxhimit të borxhit publik, një strategji e reformës tatimore, prezantimi i një metodologjie për vlerësimin e efekteve të projekteve të investimeve në rritjen ekonomike të quajtur PIMA (Vlerësimi i Menaxhimit të Investimeve Publike, PIMA), dhe një metodologji për vlerësimin e realizimit të investimeve kapitale përmes Treguesve Kryesorë të Performancës.

Në fund, do të doja të theksoja se vizioni i Ministrisë së Financave është të zbatojë ide progresive në fushën e saj për të kontribuar në forcimin e funksionimit të ekonomisë së tregut bazuar në njohuri, inovacion dhe zhvillim të qëndrueshëm. Ne e përkthejmë këtë vizion në strategji afatmesme dhe plane veprimi vjetore, të cilat i hartojmë përmes një procesi gjithëpërfshirës, ​​me pjesëmarrjen e të gjithë aktorëve. Procesi gjithëpërfshirës në hartimin e drejtimeve kryesore strategjike, zbatimin e politikave të bazuara në prova dhe transparencën fiskale janë përfitime demokratike që do të vendosin standardin për të gjithë krijuesit e ardhshëm të reformave të financave publike.

Ministria e Financave përgatiti dhe Qeveria miratoi Strategjinë e re të Taksave. Çfarë do të thotë kjo për taksapaguesit?

Qëllimi kryesor i politikës tatimore është të sigurojë rritje dhe zhvillim të qëndrueshëm ekonomik, duke siguruar siguri ligjore për tatimpaguesit dhe mbledhje të rregullt të të ardhurave publike.

Strategjia për Reformën e Taksave 2021-2025, e cila u miratua nga Qeveria, dhe për të cilën më parë kemi pasur një debat publik, përmban pesë përparësi për hartuesit e politikave tatimore dhe organet që administrojnë të ardhurat publike në periudhën 2021-2025, së bashku me çelësat e tyre aktivitetet, rezultatet, entitetet përgjegjëse dhe treguesit kryesorë të performancës.

Prioriteti i parë është drejtësia më e madhe në tatime, në mënyrë që të sigurohet që të gjithë përmbushin detyrimin e tyre shoqëror dhe paguajnë pjesën e tyre të drejtë të taksës. Rezultatet e pritura janë një rivlerësim i modelit për taksimin e drejtë, zbatimi i standardeve për parandalimin e erozionit të bazës tatimore dhe transferimin e fitimeve (BEPS), harmonizimi i legjislacionit kombëtar me legjislacionin mbikombëtar të Bashkimit etj.

Prioriteti i dytë është efikasiteti dhe produktiviteti më i madh i sistemit të taksave për mbledhjen më të mirë të të ardhurave, përmes luftës më efikase kundër aktiviteteve të paregjistruara dhe evazionit fiskal dhe forcimit të kapacitetit institucional, analizës dhe rregullimit të bazës tatimore, uljes së detyrimeve të prapambetura dhe zbatimit të regjistri i vërtetë. Disa nga masat e parashikuara për të përmirësuar efikasitetin dhe produktivitetin e sistemit të mbledhjes së taksave janë një rishikim i rregulloreve ekzistuese të taksave, futja e teknologjive të përparuara, forcimi i kapacitetit të institucioneve, modernizimi dhe automatizimi i proceseve të punës, koordinimi i zgjeruar institucional dhe bashkëpunimi më i mirë i ndërkombëtarisht.

Një përparësi e tretë në Strategjinë e Taksave është rritja e transparencës së taksave, e cila përfshin përmirësimin e shkëmbimit të informacionit midis autoriteteve tatimore dhe subjekteve të tjerë, i cili do të bazohet kryesisht në shërbimet elektronike dhe dixhitalizimin e proceseve. Ky përparësi pritet të çojë në rritjen e shkollimit fiskal dhe pajtueshmërisë më të madhe vullnetare të taksave.

Prioriteti tjetër ose i katërt është cilësia më e mirë e shërbimeve, në një mënyrë që thjeshton dhe shpejton procedurat dhe zvogëlon barrën administrative. Rezultatet e synuara janë një shkallë më e madhe e shërbimeve dixhitale, menaxhim më i mirë i lëshimit të licencave të eksport-eksportit, eliminimi i barrierave të panevojshme jo-tarifore dhe kontroll më i mirë i brendshëm dhe tatimor.

Prioriteti i fundit ose i pestë është futja e taksimit mjedisor (“jeshil”), me qëllim stimulimin e taksapaguesve për të zvogëluar aktivitetet që kontribuojnë në ndotjen e mjedisit. Qëllimi kryesor është që të merren me ndotjen dhe mbrojtjen e burimeve natyrore. Për më tepër, si rezultat i kësaj, mund të pritet një rritje në të ardhurat e buxhetit.

RELATED ARTICLES
- Advertisment -

Most Popular

Recent Comments