www.telegrami.mk
Mickoski: Protesta e Ahmetit është lëvizje e gabuar; besoj se as VLEN nuk do ta mbështesë.“BDI do ta ketë vështirë për koalicione” – Mickoski refuzon marshin për UÇK-në.
Përdorimi politik i komunave shqiptare – si po rrezikohet demokracia brenda koalicionit
Veprimet e kryeministrit Hristijan Mickoski, i cili publikisht lavdëroi Komunën e Çairit dhe kritikoi Strugën për mënyrën e organizimit të festave të 28 Nëntorit, kanë hapur një debat serioz mbi mënyrën se si funksionon demokracia brenda koalicionit qeverisës.
Në një koalicion të shëndetshëm demokratik, secili partner ka të drejtë të veprojë brenda kompetencave të veta, pa ndërhyrje apo presion nga partneri dominues. Kur kryeministri vendos të shpërblejë një komunë dhe të qortojë publikisht një tjetër, kjo nuk është thjesht një vlerësim i sukseseve ose dështimeve, por një instrument politik për të kontrolluar partnerët më të dobët.
Përzierja e Mickoskit në bllokun shqiptar
Mickoski po ndërhyn tek partnerët shqiptarë në mënyrë selektive:
- Çairi, i lidhur me strukturën e Izet Mexhitit, lavdërohet publikisht;
- Struga, që mban distancë të pavarur, qortohet ashpër.
Ky mekanizëm krijon një presion politik mbi partnerët shqiptarë dhe dobëson barazinë brenda koalicionit, duke favorizuar një grup mbi tjetrin. Nga pikëpamja demokratike, ky është një precedent i rrezikshëm: vendimet dhe vlerësimet publike nuk duhet të përdoren për të manipuluar aleatët politikë.
Kufizimet e veprimit të Mickoskit
Është e rëndësishme të theksohet se Mickoski nuk mund të ndërhyjë tek blloku i partive maqedonase, jashtë VMRO-së. Tek partnerët shqiptarë, ai përdor instrumente politike që nuk do të funksiononin te partitë e veta, dhe kjo tregon një qasje selektive dhe jo demokratike.
Pasojat për koalicionin dhe komunitetin shqiptar
Ky presion ka dy implikime kryesore:
- Përçarje brenda komunitetit shqiptar: Komunat dhe liderët ndihen të detyruar të përshtaten me narrativën e kryeministrit për të fituar mbështetje, në vend që të veprojnë sipas interesave lokale.
- Dobësim i kredibilitetit demokratik të qeverisë: Publiku shikon se vendimet nuk bëhen në mënyrë të barabartë, por sipas favorizimit dhe qortimit publik, që nuk përputhet me standardet demokratike.
Veprimet e Mickoskit tregojnë një përzierje të paqëndrueshme të pushtetit: ai përdor lavdërime dhe kritika publike për të kontrolluar partnerët më të dobët shqiptarë, ndërkohë që nuk ka mundësi të ngjashme tek partnerët maqedonas jashtë VMRO-së. Ky model rrezikon ndarjet brenda komunitetit shqiptar dhe dobëson bazën demokratike të koalicionit qeverisës, duke e kthyer bashkëpunimin politik në lojë fuqie dhe presioni, jo në marrëveshje të barabarta dhe demokratike.
Kryeministri Hristijan Mickoski, në një brifing me gazetarët, reagoi ndaj protestës së paralajmëruar nga lideri i BDI-së, Ali Ahmeti, e cila pritet të mbahet më 13 dhjetor në Shkup në mbështetje të ish-pjesëtarëve të UÇK-së që po gjykohen në Hagë. Sipas tij, iniciativa e Ahmetit nuk është e qëlluar dhe bart pasoja politike për të ardhmen.
Mickoski deklaroi se e sheh protestën si tentativë të BDI-së për mobilizim të brendshëm partiak para Kongresit të radhës, duke shtuar se kjo lëvizje do t’i vështirësojë potencialisht marrëdhëniet e partisë me partnerët e ardhshëm të koalicionit.
“Me këtë protestë po mundohen të mobilizohen para Kongresit të partisë. Me këtë ata vetëm po e vërtetojnë se do ta kenë shumë të vështirë që në të ardhmen të gjejnë partner të koalicionit. Unë nuk e mbështes këtë ide dhe as nuk pajtohem me këtë marsh,” tha Mickoski.
Ai gjithashtu u shpreh i bindur se edhe koalicioni shqiptar VLEN nuk do ta mbështesë protestën, duke sinjalizuar se qëndrimet brenda shumicës qeverisëse janë të qarta ndaj kësaj iniciative.
Protesta e 13 dhjetorit, e paralajmëruar nga Ahmeti, është menduar të jetë një marshim në mbështetje të ish-komandantëve dhe pjesëtarëve të ish-UÇK-së që po përballen me proceset gjyqësore në Dhomat e Specializuara në Hagë. Organizimi i saj ka ngjallur reagime të ndryshme në skenën politike, sidomos brenda qeverisë aktuale.
Si po i përdor Mickoski komunat shqiptare për të forcuar kontrollin politikAnalizë: Lavdërimi i Mickoskit për Çairin dhe kritikat ndaj Strugës – presion politik apo sinjal koalicioni?
Deklaratat e fundit të kryeministrit Hristijan Mickoski, i cili lavdëroi Komunën e Çairit për vendosjen e flamurit shtetëror bashkë me atë shqiptar për festat e 28 Nëntorit, ndërsa kritikoi ashpër kryetarin e Strugës, Mendi Qyra, kanë hapur debat të ri brenda skenës politike shqiptare.
Mickoski për Çairin dha vetëm mesazhe pozitive, ndërsa për Strugën tha se “përshtypja e parë ishte katastrofë”, duke bërë të ditur se i ka dërguar edhe një SMS-kryetarit Qyra për t’i shprehur pakënaqësinë.
Çfarë qëllimi ka ky diferencim publik?
Qasja e Mickoskit nuk është spontane. Ajo funksionon si një taktikë e pastër politike në disa drejtime:
1. Ndarja e partnerëve shqiptarë në “të bindur” dhe “të pabindur”.
Çairi, zonë kyçe për VLEN-in dhe rrjetin politik të Izet Mexhitit, paraqitet si shembull pozitiv, ndërsa Struga – që ka ruajtur qëndrime më të forta kombëtare – vendoset nën presion publik.
Ky është një mesazh i qartë:
“Shikoni Çairin, kështu duhet të silleni.”
2. Forcim i kontrollit të narrativës në shumicën qeverisëse.
Mickoski, si lider i qeverisë, po përpiqet të tregojë për opinionin maqedonas se ka partnerë shqiptarë që respektojnë vijën shtetërore dhe institucionale. Lavdërimi për Çairin i shërben pikërisht këtij imazhi.
3. Mesazh i drejtpërdrejtë për strukturat e VLEN-it.
Meqë Çairi kontrollohet politikisht nga rrethi i Mexhitit, lavdërimi i kryeministrit interpretohet si sinjal bashkëpunimi. Në anën tjetër, kritika ndaj Strugës është një paralajmërim për mënyrën se si qeveria pret të sillen kryetarët shqiptarë.
Ku qëndron Izet Mexhiti në këtë situatë?
Emri i Mexhitit nuk u përmend nga Mickoski, por Çairi është një nga bastionet e tij politike. Për këtë arsye, lavdërimi për komunën perceptohet automatikisht si vlerësim për qasjen e tij.
A përfiton Mexhiti nga ky raport?
Po, në aspektin e stabilitetit qeveritar dhe pozitave vendimmarrëse.
A krijon kjo imazh problematik?
Gjithashtu po. Një pjesë e opinionit shqiptar e sheh afrimin me Mickoskin si tejkalim të vijave politike tradicionale dhe si humbje të peshës kritike ndaj VMRO-së.
Çfarë rrezikon dhe çfarë fiton VLEN?
Fiton:
- qasje më të lehtë te kryeministri,
- kapacitete për investime dhe projekte lokale,
- “votëbesim” institucional nga partneri më i fuqishëm në qeveri.
Rrezikon:
- perceptimin se disa komuna po i shkojnë shumë pas politikës së Mickoskit,
- humbjen e bazës emocionale në zonat ku çështjet identitare kanë peshë të madhe,
- tensionime të brendshme mes komunave shqiptare.
Si përfundim: Ky është një presion i qartë politik
Lavdërimi për Çairin dhe kritika për Strugën nuk janë rastësi dhe nuk lidhen vetëm me flamujt. Bëhet fjalë për një formë presioni të qartë dhe të kalkuluar nga Mickoski për të krijuar dallime mes partnerëve shqiptarë dhe për të projektuar veten si faktor dominues në qeveri.
Sa i përket Mexhitit, ai aktualisht ndodhet në një pozitë ku çdo afrimitet me Mickoskin shihet njëkohësisht si pragmatizëm dhe si rrezik politik — varet kush e sheh dhe nga cili këndvështrim.
Si mund të ndikojë kjo lojë politike në raportet shqiptare–maqedonase në qeveri?
Deklaratat e Mickoskit nuk janë thjesht koment i rastësishëm për një festim lokal. Ato tregojnë qartë se qeveria aktuale ka ndërtuar një model të ri të bashkëpunimit me partnerët shqiptarë:
ai që harmonizohet me narrativën shtetërore vlerësohet; ai që del nga vija, kritikohet dhe izolohet.
Ky model rrezikon:
- të thellojë përçarjet mes komunave shqiptare,
- të prodhojë tension midis liderëve të VLEN-it,
- të krijojë varësi të tepërt politike nga vullneti i Mickoskit,
- të centralizojë fuqinë rreth një grupi të ngushtë brenda partnerit shqiptar të koalicionit.
Në terma praktikë, kjo do të thotë se qeveria po funksionon sipas një formule ku partneri shqiptar që përshtatet — promovohet, ndërsa ai që ruan distancë — goditet publikisht.
Çfarë sinjali dërgon kjo për zgjedhjet e ardhshme?
Mesazhi i kryeministrit është i dyfishtë:
1. Për votuesit maqedonas:
“Shihni, unë jam ai që i vendos rregullat dhe partnerët shqiptarë po i respektojnë.”
2. Për votuesit shqiptarë:
“Realisht, kush nuk përshtatet me qeverinë, mbetet jashtë lojës.”
Ky pozicionim i jep Mickoskit kapital politik në bllokun maqedonas, ndërsa i vë në provë liderët shqiptarë, të cilët duhet të balancojnë midis bashkëqeverisjes dhe ruajtjes së kredibilitetit tek shqiptarët.
Dilema e Mexhitit: pragmatizëm apo kosto politike?
Izet Mexhiti ndodhet në qendër të kësaj dinamike. Edhe pse personalisht nuk u përmend, lavdërimi për Çairin i drejtohet indirekt strukturës së tij politike. Kjo situatë e detyron atë të lëvizë në kufirin mes dy roleve:
- si partner stabil i qeverisë, që garanton funksionimin institucional;
- si përfaqësues i interesave shqiptare, që duhet të ruajë një distancë minimale nga çdo pozicion i VMRO-DPMNE-së që prek çështje identitare.
Nëse e tepron me bashkëpunim, rrezikon etiketime dhe humbje mbështetjeje.
Nëse e tepron me kundërshtim, rrezikon influencën brenda qeverisë.
Pra, një lojë me shumë risk politik.
Deklaratat e Mickoskit nuk janë për flamujt. Janë për pushtetin.
Janë për kontrollin e narrativës.
Dhe për pozicionimin e partnerëve shqiptarë në një kornizë të re qeverisëse.
Lavdërimi për Çairin dhe kritika për Strugën është vetëm fillimi i një strategjie të qartë:
Mickoski po teston kufijtë e ndikimit të tij brenda kampit shqiptar.
Dhe reagimi i Mexhitit, Qyrës, VLEN-it dhe opinionit shqiptar në javët dhe muajt e ardhshëm do të tregojë nëse kjo strategji do të funksionojë apo do të prodhojë edhe më shumë tensione.
www.telegrami.mk
========================================
Mesut Shabani Tetovë
