Shumica e Badinterit, me kokë poshtë…
Një vështrim përmes syve të tjerë…
Pyetje për deputetët shqiptarë në Kuvendin e Republikës së Maqedonisë…
A do të merret vendim për pranimin e “propozimit francez” me shumicën e votave të deputetëve shqiptarë dhe votën e pakicës së deputetëve maqedonas?
🥺 Çfarë do të thotë kjo për shkeljen e të drejtave identitare (arsim, histori, kulturë, përkujtim të personave dhe ngjarjeve të rëndësishme, simboleve,…) të maqedonasve në Maqedoni?
🥺 Çfarë do të thotë kjo për mbrojtjen e barabartë juridike të të gjithë qytetarëve në Republikën e Maqedonisë?
🥺 Çfarë do të thotë kjo për rendin kushtetues në vend në të ardhmen?
🥺 A do të humbet kuptimi i ekzistencës së të ashtuquajturit? Shumica e Badinterit nëse kjo nuk garanton mbrojtje për të gjithë qytetarët?
Liderët e partive të shqiptarëve në Maqedoni, të cilët kanë përfaqësues të tyre në Kuvendin e Republikës së Maqedonisë, para së gjithash duhet t’u përgjigjen këtyre pyetjeve:
- Ali Ahmeti;
- Ziyadin Sela;
- Afrim Gashi;
- Bilal Kasami; dhe
- Menduh Taçi.
Por këto pyetje mund të kenë nevojë gjithashtu për t’u përgjigjur: - dy deputetë turq (të dy nga qeveria);
- dy deputetë serbë (një nga qeveria, një nga opozita);
- një deputet boshnjak (qeveria); dhe
- një deputet rom (qeveria).
…
Në Kushtetutën e Republikës së Maqedonisë është obligim që kur Kuvendi i Republikës së Maqedonisë të votojë për çështje të caktuara kulturore, gjuhësore, identitare dhe çështje që kanë të bëjnë me arsimin dhe simbolet e bashkësive më të vogla etnike, duhet të sigurojë një shumica e votave të deputetëve që nuk janë janë maqedonas që një vendim i tillë të konsiderohet i marrë.
Shumica e maqedonasve në Kuvend, sipas Kushtetutës, nuk mund të vendosin për çështjet e arsimit, gjuhës, kulturës, simboleve etj. të shqiptarëve, pa e votuar pro një vendimi të tillë edhe shumica e deputetëve shqiptarë.
…
Në Kushtetutë nuk ka detyrim formal për të siguruar shumicën e votave nga deputetët maqedonas për çështje të tilla që kanë të bëjnë me maqedonasit, por ka disa dilema:
- A garanton Kushtetuta barazinë?
- Nëse po, ajo duhet të respektohet.
- Nëse në Kuvend shqiptarët në shumicë dhe maqedonasit në pakicë mund të marrin vendim për çështjet identitare të maqedonasve, a nuk mund të jetë e kundërta?
- Formalisht jo, por ky precedent do të krijojë praktikë të keqe parlamentare.
- A ekziston Kushtetuta për të krijuar bashkëjetesë dhe mirëkuptim etnik apo ekziston për ta përdorur dhe keqpërdorur për të shkelur të drejtat tona themelore të njeriut?
- Sipas Kushtetutës, është e mundur të shkelen të drejtat, por ky nuk është drejtimi i duhur për shtetin dhe Kushtetuta, në thelb, ekziston për të mbrojtur të drejtat e njeriut nga abuzimet e çdo elite politike në pushtet.
- A do të jetë formalisht dhe juridikisht i saktë një vendim i tillë (për një temë që prek çështjet e identitetit maqedonas) i marrë ndoshta me shumicën e votave të shqiptarëve dhe një pakicë votash maqedonase?
- Po, por do të sjellë pikëpyetje dhe dilema për strukturën e mëtutjeshme kushtetuese të Republikës së Maqedonisë që nuk do të jetë e mirë për askënd, sepse Kushtetuta ekziston për t’i mbrojtur të drejtat e njeriut, dhe nëse ato kërcënohen atëherë Kushtetuta ose keqpërdoret ose. të pamjaftueshme.
- A mund të interpretohet nga Kuvendi vendimi për pranimin e “propozimit francez” si mosndërhyrje në çështjet identitare të maqedonasve?
- Po, por ai do të gënjejë dhe këtë do ta dinë të gjithë qytetarët e Republikës së Maqedonisë, pavarësisht nga përkatësia etnike, dhe pasojat do të jenë edhe më të rënda. Nëse i kufizoni të drejtat e dikujt, dhe përveç kësaj e gënjeni dhe e bëni atë budalla, ai do të zemërohet shumë më tepër me ju.
“Propozimi francez” është një barrë e rëndë. Nga njëra anë, të gjithë duam të vazhdojmë rrugën drejt BE-së, nga ana tjetër, duhet të jemi të vetëdijshëm se nëse lëvizim me tre goma të shfryra, nuk do të arrijmë askund.
Shumica dërrmuese e maqedonasve në Republikën e Maqedonisë nuk e përkrahin këtë propozim, jo sepse janë kundër BE-së, por sepse duan të mbrojnë karakteristikat e tyre kulturore, gjuhësore dhe historike.
Ata kanë të drejtë për të.
Ata kanë të drejtë të zgjedhin mënyrën se si do ta bëjnë këtë.
Nuk është as e fundit, as më e mira dhe as e vetmja mundësi për të ecur përpara.
Respekti për bashkëqytetarët e dikujt është më i rëndësishëm për përparimin tonë drejt BE-së sesa çdo propozim aktual.
…
Politikanët shqiptarë në Maqedoni dhe liderët e tyre duhet të mendojnë seriozisht nëse kjo rrugë është rruga e drejtë drejt BE-së.
Votimi i këtij propozimi në këtë mënyrë nuk do ta çojë kurrë Maqedoninë në BE, dhe brenda vendit do të krijojë probleme të gjera që nuk do të menaxhohen me marifete dhe manipulime parlamentare.
Loja me numra është ndonjëherë e lehtë, por pasojat janë shpesh shkatërruese dhe krijojnë më shumë probleme.
Të lashtët thoshin: “Mos u bëj të tjerëve atë që nuk dëshiron që ata t’ju bëjnë ty.”
Mos nxitoni, ndaloni, mendoni dhe uluni në tryezë.
Kjo çështje nuk vendoset me votim.
Ose jemi të gjithë për të ose mos e mbivotojmë.
Duhet të ketë mirëkuptim në shtëpi dhe familje. Nëse nuk ka mirëkuptim, atëherë ajo shtëpi dhe familje nuk është për askund, as për mysafirë e as për dasmë.
…
PS Në Republikën e Maqedonisë ka shumë pyetje të hapura për marrëdhëniet ndëretnike, të gjithë jemi të vetëdijshëm, por kjo çështje do të krijojë mosbesim për dekada.
P.P.S. LSDM janë një koleksion i hutuar i njerëzve me të cilët nuk mund të arsyetoni në të ardhmen se keni pasur legjitimitet nga maqedonasit për këtë çështje. Jo, për këtë pyetje nuk keni as formale dhe as përmbajtjesore.
