Në periudhën e kaluar, marrëveshja me “Bechtel dhe Enka” ishte vazhdimisht cak i sulmeve të VMRO-DPMNE-së, duke akuzuar se marrëveshja është sekrete dhe rrjedhimisht korruptive. Duke iu referuar thashethemeve, opozita parashtroi se marrëveshja është e dëmshme, ndër të tjera, edhe për faktin se përfshin një klauzolë arbitrazhi. Në të njëjtën kohë, në pretendimet janë cituar pjesë sipas të cilave ata konsiderojnë të kontestuar vendin e arbitrazhit dhe ligjin anglez që do të zbatohej në rast të kontestit, i cili, siç thonë ata, “e drejta në vend është pezulluar. ”
Autoritetet, nga ana tjetër, shpjeguan se marrëveshja nuk është sekrete, por vetëm konfidenciale.
Në një intervistë për Racin.mk, profesori i së drejtës ndërkombëtare private dhe të së drejtës së arbitrazhit Toni Deskoski, përndryshe autoritet më i lartë për këtë çështje, shpjegon se është e vërtetë se nuk ka ligj për konfidencialitetin, por se palët kontraktuese kanë të drejtë të merren vesh nëse kontrata do të jetë e besueshme. Thjesht, të dyja palët angazhohen që të mos publikojnë të dhëna për opinionin.
Për sa i përket arbitrazhit si pjesë e supozuar “kontestuese” e kontratës, Deskoski është i bindur se klauzolat për zgjidhjen e kontesteve janë pjesë përbërëse e çdo marrëveshjeje tregtare.
“Në botën moderne, mënyra më e zakonshme e zgjidhjes së mosmarrëveshjeve të pranuara nga komuniteti i biznesit është përmes arbitrazhit. Mbi 80% e marrëveshjeve tregtare, të paktën në këtë botë perëndimore drejt së cilës ne jemi të prirur, përfshijnë një klauzolë arbitrazhi. Ka shumë institucione arbitrazhi në botë, ka disa që janë udhëheqëse, do t’i quani Rolls Royce të arbitrazhit, dhe ndër to është Parisi. Kontratat për ndërtimin e autostradave si kjo e jona zakonisht lidhen sipas kontratave të parapërgatitura. Kontrata e tillë më e përhapur është kontrata model e Fiddick-ut. Është federata botërore e inxhinierëve. Është një teori përgjithësisht e pranuar në botë. Një pjesë integrale e sistemit FIDIC është arbitrazhi në Dhomën Ndërkombëtare të Tregtisë në Paris”, shpjegon Prof. Dr Tony Deskoski për Racin.mk.
Në të njëjtën kohë, profesori i së drejtës ndërkombëtare private thotë se ndër ligjet qeverisëse më të aplikuara janë ligjet zvicerane dhe ajo e Anglisë dhe Uellsit.
“Në praktikën tonë, Anglia dhe Uellsi u zgjodhën si ligj qeverisës në një kohë në marrëveshjen me TARBS, si dhe në një marrëveshje tjetër të madhe për blerjen dhe shitjen e aksioneve në një marrëveshje privatizimi. Kështu që edhe më parë, edhe tani dhe në të ardhmen, të mos çuditemi që në vendin tonë njerëzit zgjedhin ose pranojnë të zbatojnë ligjin e huaj si autoritar, veçanërisht nëse është neutral”, përkujton Deskoski.
Sa i përket akuzave se ligji jonë është anashkaluar, gjegjësisht pezullohet ligji i Maqedonisë, Deskoski thotë se ligji maqedonas nuk mund të pezullohet në marrëdhëniet kontraktuale, sepse në kontrata gjithçka është liri e negociatave.
“Nëse kemi legjislacion që u lejon palëve kontraktuese në marrëdhëniet ndërkufitare të zgjedhin ligjin qeverisës, atëherë ju nuk e pezulloni atë, por përkundrazi e përdorni. Nga ky këndvështrim është një mënyrë e gabuar e të menduarit. Pak statist, pak nga kohët e tjera”, përfundon profesor Deskoski.
