Danica Xhonova, agjente e qeverisë nga Byroja e Përfaqësisë së Republikës së Maqedonisë së Veriut, ka konfirmuar për “Focus” se pas dy javësh, më 16 shkurt, do të publikohet vendimi i Gjykatës për të Drejtat e Njeriut në Strasburg, para Gjykatës Evropiane të Të drejtat e njeriut.
“Për disa nga çështjet që ju interesojnë ka njoftim për publikim më 16 shkurt, në faqen e Gjykatës së të Drejtave të Njeriut në Strasburg”, na tha Xhonova.
Sipas procedurës, të dyja palët në procedurë, si paditësit ashtu edhe Byroja e Avokatisë, njoftohen disa ditë përpara datës së publikimit të vendimit dhe informacionin kyç do ta mësojnë ditën e publikimit.
Gjykata Evropiane do të japë më pas një përgjigje nëse çështjet PSP do të mbijetojnë dhe gjykimet në vazhdim do të vazhdojnë pa pengesa, ose gjithçka do të bjerë në ujë, d.m.th. shumica e çështjeve do të ndalen dhe anulohen dhe të akuzuarit dhe të dënuarit do të viktima të deklaruara , të cilëve shteti do të duhet të paguajë edhe dëmshpërblim. Ose shkurtimisht, Gjykata e Strasburgut do të duhet të vendosë nëse “heqja e kozmodiskut” e ish-presidentit Gjorge Ivanov është ende e vlefshme, edhe pse dukej marrëzi.
SI FILLOI GJITHA
Në nëntor të vitit 2017, avokati Vlatko Ilievski ka dorëzuar kërkesën e parë në Gjykatën në Strasburg, pasuar nga tetë të tjera, të cilat i referohen gjithsej 10 të dëmtuarve. E para është në emër të ish-kryetarit të Manastirit, Vladimir Taleski dhe dhjetë ditë më vonë, ka ardhur ai i Edmond Temelkos, ish-kryetari i komunës shqiptare të Pustecit. Në të njëjtin muaj, në të njëjtën datë, janë dorëzuar edhe dy të tjera, nga Nikolla Gruevski dhe një bashkërisht nga Toni Jakimovski dhe Gordana Jankulloska.
Vitin tjetër, në shkurt të 2018-ës, arrin aplikacioni i përbashkët i Jankulloskës dhe Mile Janakieskit, dhe pas tre muajsh përgatitet edhe ai i Kiro Todorovskit. Në verën e vitit 2018 në Strasburg arrin aplikacioni i ish-shefit të DBK-së, Sasho Mijalkov, ndërsa viti mbyllet me aplikimet e Janakieskit dhe Kiril Bozhinovskit.
E përbashkët për të gjithë ata është kërkesa për ndërprerjen e ndjekjes penale me arsyetimin se nuk mund të tërhiqej falja që morën nga ish-presidenti. Ministria e Drejtësisë nuk ka dashur të qetësohet me aplikantët dhe pretendon se heqja është e paligjshme dhe antikushtetuese, edhe pse është një akt i presidentit të shtetit.
Meqë ra fjala, gjithçka filloi më 12 prill 2016, kur presidenti i atëhershëm Ivanov njoftoi në opinion se ka falur gjithsej 56 persona, përfshirë Nikolla Gruevskin, Mile Janakieski, Sašo Mijalkov, Gordana Jankuloska…, duke iu referuar artikullit. 11 të Ligjit për Faljen.
Ai nuk e ka lexuar ende të falurin dhe tashmë opinioni ekspert është ngritur në këmbë duke kujtuar se ky nen është fshirë nga rendi juridik dhe se nuk mund të ringjallet!
Neni 11 ishte “gjallë” deri në vitin 2009, kur u miratuan ndryshime legjislative për ta fshirë. Ndryshimet e Ligjit janë bërë me kërkesë të qeverisë së atëhershme të udhëhequr nga VMRO-DPMNE, e cila pretendonte se neni 11 i lejon presidentit të ndërhyjë në pushtetin gjyqësor, sepse në këtë mënyrë Branko Cërvenkovski e shpëtoi Zoran Zaevin nga ndjekja penale, dhe gjatë afera “Veshi i madh” në vitin 2001, Boris Trajkovski e shfuqizoi Dosta Dimovskën. Ideja ishte që presidentët e ardhshëm nuk do ta përdornin këtë artikull për të shpëtuar përkrahësit e tyre partiakë ose lloje të tjera bashkëpunëtorësh.
Neni 11 ishte i “vdekur” për shtatë vjet, madje u harrua, por papritur Gjykata Kushtetuese doli në skenë për të përgatitur terrenin për Ivanovin dhe nga hiçi i anuloi ndryshimet e Ligjit të vitit 2009. Vetëm një muaj më vonë, Ivanov dhe partnerët e tij politikë interpretuan se Gjykata Kushtetuese me këtë vendim e ringjalli nenin 11 dhe zgjidhja e vjetër ligjore u rivendos.
Pas një muaji presion të madh nga opinioni vendor dhe ai ndërkombëtar, presidenti Ivanov sërish doli në publik për të njoftuar se e tërheq abolimin e dhënë. Për shumë njerëz sot duket se kjo lëvizje ishte parashikuar me mençuri. Ndryshimi i Ligjit, me nenin 11a, është votuar më 19 maj 2016, pas procedurës së shkurtuar, me kërkesë të deputetëve Ilija Dimovski dhe Talat Xhaferi, me arsyetimin se Ivanov mund ta anulojë abolimin në afat prej 30 ditësh.
NJË PJESË E RASTEVE GJITHSE DO TË MBIJETOJNË
Në rast se Strasburgu vendos në favor të ish-zyrtarëve, disa nga çështjet e PSP-së do të vazhdojnë të mbijetojnë.
Kështu, për shembull, refugjati Gruevski mori shtatë vendime të nënshkruara nga Ivanov, të cilat pjesërisht do ta përfundojnë punën e tij nëse Strasburgu vendos në favor të tij.
Por kjo nuk do të thotë se në një rast të tillë Gruevski do të kthehej menjëherë në vend, sepse do të duhej të shkonte pas hekurave dhe të vuante një dënim efektiv prej dy vjetësh për blerjen e Mercedesit luksoz prej 590 mijë eurosh, pra për Rasti “tank”. Ky rast nuk mbulohet nga heqja.
Për rastin “Titanik”, apo për parregullsitë zgjedhore të VMRO-DPMNE-së, Gruevski po ndiqet për tri krime, por edhe sikur të kalonte abolimi, ai sigurisht do të vazhdonte të gjykohej për të paktën një vepër që nuk mbulohet. nga zgjidhjet. Po ashtu, ish-lideri i VMRO-DPMNE-së nuk do ta kursente veten për “Talir” dhe “Talir 2”, për të cilët nuk kishte asnjë heqje.
Mirëpo, Gruevski do të shpëtonte nga rasti “Dhuna në Qendër”, për të cilin u dënua me një vit e gjysmë burg.
Një vendim pozitiv i Strasburgut nuk do ta shpëtonte as Jankuloskën për rastin “Tanku”, për të cilin po vuan dënimin me 4 vjet burg, sepse kur Ivanov jepte abolicionin, ky rast ende nuk ekzistonte.
Ish-drejtori i UBK-së, Sasho Mijalkov, do të vazhdonte të vuante dënimin me burgim, pasi që ky rast nuk ishte përfshirë me abolicion.
