Ka një presion në rritje ndaj Gjermanisë për të ndaluar importimin e energjisë ruse për arsye morale. Cili do të ishte efekti financiar dhe sa do të ndikonte ai në aftësinë e Rusisë për të financuar luftën në Ukrainë?
Debati për ndërprerjen e menjëhershme të importeve të naftës dhe gazit nga Rusia po intensifikohet. Kjo do të ndalonte financimin e luftës së Putinit, argumentojnë ithtarët e masës. Ministri gjerman i Ekonomisë Robert Habek i të Gjelbërve tha se vendimi ishte një “konflikt midis zemrës dhe kokës, midis emocioneve dhe gjykimit”. Nga njëra anë, pyetja është nëse Gjermania mund të mbajë furnizimin e saj me energji pa gazin dhe naftën ruse. Nga ana tjetër, lind pyetja se cili do të ishte efekti real i një ndalimi të tillë importi në Kremlin.
Kostot e Rusisë deri më tani janë relativisht të ulëta
“Artikujt më të shtrenjtë në këtë luftë – tanket, raketat dhe avionët – janë blerë për një kohë të gjatë, në vitet dhe dekadat e fundit, dhe gjithçka tashmë është paguar,” tha Jens Kluge, një ekspert i Rusisë në Berlin. Fondacioni për Shkencën dhe Politikën, SEA Shërbimi publik gjerman ARD Të vetmet kosto që ata kanë tani janë për materialet harxhuese si nafta ose nafta.
“Nuk është problem për Rusinë që ta paguajë atë tani,” tha Kluge.
Sipas vlerësimeve të tij, kostot shtesë mbi buxhetin normal ushtarak, si shtesat për ushtarët apo transportin, janë relativisht të vogla, rreth 10 deri në 20 milionë euro në ditë. Në të kaluarën, në këtë fushë janë bërë investime vërtet të mëdha – me ndihmën e Perëndimit, vëren Kluge. “Ne tashmë kemi dhënë kontributin tonë financiar në luftë. “Duke importuar energji në vitet dhe dekadat e fundit, ne i kemi mundësuar Rusisë të armatoset.”
Të ardhurat nga eksporti derdhen në buxhetin e shtetit rus
Rusia fitoi rreth 180 miliardë dollarë vitin e kaluar vetëm nga nafta dhe derivatet e naftës. Kësaj duhen shtuar rreth 64 miliardë dollarë gaz natyror. Vetëm Gjermania importoi 2.6 miliardë euro naftë dhe gaz natyror nga Rusia në janar, tha Byroja Gjermane e Statistikave këtë javë.
Sipas Qendrës për Kërkimin e Energjisë dhe Ajrit të Pastër (CREA), shtetet anëtare të BE kanë paguar 430 milionë euro në ditë për gazin dhe 230 milionë euro për naftën dhe derivatet e naftës që nga fillimi i luftës. Në total, më shumë se 15 miliardë euro kanë rrjedhur nga BE në Rusi që nga fillimi i pushtimit të karburanteve fosile. Sipas ekspertit të SPE Kluge, vendi tani fiton pothuajse një miliard euro në ditë.
“Ne nuk financojmë drejtpërdrejt ushtrinë ruse, por së bashku me importuesit e tjerë financojmë buxhetin e shtetit rus,” tha eksperti, duke shtuar se midis 20% dhe 25% e buxhetit shkon për ushtrinë.
Ende paguhet
Tashmë gjatë nxjerrjes së naftës dhe gazit, kompanitë ruse si Gazprom dhe Rosneft duhet t’i paguajnë shtetit taksat e prodhimit. Nëse eksportohet energjia, paguhet edhe një taksë eksporti.
“Këta dy komponentë paguhen nga eksportuesit në shtetin rus në rubla dhe janë të lidhura me çmimin në tregun botëror. “Sa më të shtrenjta të jenë nafta dhe gazi, aq më e madhe është pjesa që përfundon në buxhetin e shtetit”.
Korporatat qeveritare shpërndajnë dividentë dhe paguajnë tatimin mbi të ardhurat.
“Së bashku ato përbëjnë 50% të buxhetit të shtetit të Rusisë,” tha Kluge. “Pavarësisht sanksioneve perëndimore, Rusia ka akses në këto të ardhura valutore dhe mund të stabilizojë monedhën e saj me to. Ato nuk janë të përjashtuara nga sistemi SWIFT. “Për momentin Nafta dhe gazi paguhen përmes këtyre bankave, me këto para sigurisht që mund të financohet importi i mallrave industriale nga e gjithë bota”, thekson Kluge.
Financiarisht, embargoja nuk na bën asnjë dëm në një afat të shkurtër
Edhe pa akses në këto para, Kremlini mund të vazhdojë luftën, thonë ekspertët.
“Industria ruse e armëve është kryesisht e vetë-mjaftueshme – si në aspektin e lëndëve të para ashtu edhe në aspektin e fabrikave apo inxhinierëve,” tha Marcus Keup, një pedagog i ekonomisë ushtarake në Akademinë Ushtarake (MILAK) në ETH Cyrih.
Do të funksiononte pa të ardhura nga energjia. Dhe nafta, nafta apo vajguri që i duhen ushtrisë ruse vijnë gjithashtu nga prodhimi vendas. Rusia prodhon rreth tre milionë fuçi naftë në ditë për nevojat e veta. Sipas Cope, shpërndarja e Rosneft nuk varet nga transaksionet e eksportit ose hyrjet e këmbimit valutor.
“Nëse do të zhvillohet vetëm një luftë logjistike në Ukrainë, atëherë Rusia mund ta bëjë atë pafundësisht.”
Prandaj, nga pikëpamja thjesht financiare, ndërprerja e importeve të naftës dhe gazit nuk do të kishte ndikim në luftë.
“Në çdo rast, në muajt e ardhshëm Rusia nuk do të varet nga këto të ardhura”, theksoi Kluge.
Nëse kjo përshkallëzohet në një luftë shumëvjeçare ose nëse përhapet, paratë mund të bëhen një faktor i rëndësishëm.
“Edhe nëse nuk e financojmë luftën tani, në muajt e ardhshëm, duke vazhduar importin e energjisë, do të financojmë blerjen e armëve në vitet e ardhshme.
Embargo dhe shpresë për pakënaqësi të qytetarëve të Rusisë
“Ndalimi i importeve të gazit dhe naftës do të dëmtojë akoma Putinin në afat të shkurtër”, sepse sanksionet kanë mekanizma të ndryshëm veprimi”, tha Kluge. Përveç funksionit financiar, po krijohet diçka që mund të negociohet me Rusinë.
“Me embargon në një mënyrë shumë jo specifike, ne po rrisim presionin mbi buxhetin rus dhe po e bëjmë jetën e Putinit më të vështirë.
Në atë rast, shteti do të duhej të rishpërndante fondet nga buxheti dhe ndoshta do të kishte ulje të përfitimeve sociale dhe subvencioneve për kompanitë. Përfundimisht, kjo krijon presion në vend dhe bëhet një nxitje për të ndryshuar sjelljen publike.
“E kombinuar me humbjet e Rusisë në Ukrainë dhe izolimin ndërkombëtar, kjo mund të ketë peshë”, tha ekonomisti Kluge.
“Nëse nuk do të kishte hyrje të parave nga eksportet e naftës dhe gazit, Rusia do të kishte probleme serioze buxhetore,” pranon Keup. Por për sa kohë që çmimet e naftës dhe gazit janë aq të larta sa janë tani, Kremlini mund ta përballojë atë në një afat të shkurtër. “Nëse duam të ushtrojmë presion real mbi Putinin brenda Rusisë, shumë vende duhet të bojkotojnë në të njëjtën kohë, në mënyrë që vëllimi i eksporteve ruse të bjerë ndjeshëm ose çmimet të bien në vend të kësaj,” tha Cope.
A mund t’i japin fund luftës recesioni dhe inflacioni?
Sipas ekspertit gjerman, sistemi bankar dhe financiar do të ketë një ndikim më të madh në rrjedhën e luftës – nga njëra anë, inflacioni, dhe nga ana tjetër, kolapsi i shpejtë i tregut të parasë. Kjo mund të ndikojë tek qytetarët dhe të zhvlerësojë kursimet. Megjithatë, pyetja është nëse një pakënaqësi e tillë do të mjaftonte për të ndryshuar diçka politike.
Por mekanizmat ekonomikë funksionojnë, shpjegon ekonomisti ushtarak.
“Problemi i madh është bllokimi i rezervave valutore të bankës qendrore,” tha Cope. Banka qendrore e Rusisë nuk ka më shumë mundësi për të ndërhyrë në politikën monetare dhe në të njëjtën kohë ka dy probleme që nuk mund të zgjidhen njëkohësisht: recesioni dhe inflacioni mbi dhjetë për qind. “Sa më shumë të luftojë recesionin, aq më i keq është inflacioni – dhe anasjelltas.Në të njëjtën kohë, për shkak të normave të larta të interesit mbi 20 për qind, shumë kompani private dhe familje së shpejti mund të kenë probleme me shlyerjen e kredive të tyre. Kjo mund të çojë në një humbje të besimit midis bankave, falimentim dhe shteti do të duhet të ndërhyjë për t’i shpëtuar ato, tha Cope. Ekonomia e Rusisë më pas mund të tkurret me 10 deri në 20 për qind brenda një viti, gjë që do të përbënte një problem serioz për buxhetin e shtetit. Pyetja, megjithatë, është nëse kjo do ta lërë vërtet Rusinë pa para për të bërë luftë.
