Është një fjali, që e ka dëgjuar çdo vëzhgues i politikës franceze:Ne kemi nevojë për “pedagogji”. I njëjti udhëzim, përsëritet nga presidenti në president, nga ministria në ministri. Në pamje të parë, arsyeja është e qartë. Për të qartësuar si duhet qëllimet e politikave, për të shpjeguar se pse dhe si ndërmerren masat, dhe për të këmbëngulur në përfitimet dhe rëndësinë e tyre, kjo është më e pakta që mund të bëjnë politikanët.
Tek e fundit, kjo është e vetmja mënyrë për të siguruar sukses. Ose kështu na është thënë.
Sepse pas çdo dështimi, gabimi i atribuohet gjithmonë një “mungesë pedagogjie”. Nëse gjerat nuk funksionojnë, kjo ndodh sepse nuk kemi qenë në gjendje t’i shpjegojmë si duhet!
Megjithatë, deklarata të tilla bazohen në një keqkuptim të thellë rreth natyrës së pedagogjisë, në njërën anë, dhe të politikës në një demokraci nga ana tjetër. Pedagogu është një figurë thelbësore, por gjithsesi një figurë modeste. Roli i tij ose i saj, është të orientojë njerëzit drejt njohurisë, dhe jo ta prodhojë atë.
Pedagogu udhëheq, siguron qasje, lehtëson rrugën për atë që tashmë ekziston. Vetë emri i tij nuk do të thotë asgjë tjetër. Fjala pedagog, fillimisht i referohet personit që transporton (agogein, në greqishten e lashtë) fëmijët (paidoi) në shkollë. Pedagogu shoqëron, asgjë më shumë.
Është një rol modest, por vendimtar për të gjithë ata që janë fëmijë (në lidhje me njohuritë), çka do të thotë, në një moment ose tjetrin, me të gjithë ne. Ai na hap derën drejt të vërtetave shkencore dhe disiplina tashmë ekzistuese, na njeh me metoda dhe na jep çelësat e përdorimit të tyre.
Pedagogu na bën të zbulojmë trashëgiminë letrare, estetike ose konceptuale, dhe të dimë se si ta bëjmë atë të dashur. Kjo është e një rëndësie të madhe. Por kjo nuk ka të bëjë aspak me “pedagogjinë” , që përmendin vazhdimisht politikanët. Sepse një Republikë nuk ka fëmijë, por vetëm qytetarë.
Një politikë edhe pse e shpjeguar mirë, mund të refuzohet gjithmonë. Masat që janë shpjeguar dhe argumentuar në mënyrë të përkryer, mund të çojnë në mosmarrëveshje të vazhdueshme.
Gjithkush bie dakord, se është e dëshirueshme të shmangen keqkuptimet dhe keqinterpretimet. Por në politikë, asnjë pedagogji, pa marrë parasysh sa e mirë zbatuar eshte, nuk mund të kapërcejë kundërshtitë dhe tensionet.
Për shkak se këto të fundit, janë kaq të qenësishme për shumësinë e projekteve dhe konkurrencën e tyre. Prandaj, të shpresosh të fitosh me anë të pedagogjisë, është një mirazh. Presidenti francez, Emanuel Makron, ka nisur një debat të madh mbarëkombëtar, në përgjigje të protestave të gjata të Jelekëverdhëve.
Por, ndërsa ajo është reklamuar si një mundësi që qeveria të dëgjojë qytetarët, e përditshmja “Libération” raportoi javën e kaluar se disa e shohin rrezikun që takimet publike, të shndërrohen në një përpjekje tjetër për “pedagogjinë qeveritare”. Në rrënjë të këtij iluzioni, është konfuzioni midis të vërtetave politike dhe matematikore.
Është e gabuar, që ato të mendohen si analoge. Supozohet se ashtu si të vërtetat shkencore, edhe të vërtetat politike – ato që shpjegohen mirë – thjesht nuk mund të mos arrijnë të bindin të gjithë. Është ky konfuzion që e bëri Leninin të thotë:”Doktrina marksiste është e gjithëfuqishme, sepse është e vërtetë”.
Duke ndjekur hapat e tij, aktivistja komuniste Roza Luksemburg shpalli me guxim:”Nëse do ta dinin që të gjithë, regjimi kapitalist nuk do të zgjaste më shumë se 24 orë!”. Ndoshta e njëjta gjë, mund të thuhet edhe për komunizmin. Por ajo që ka më shumë rëndësi, është paragjykimi i mëposhtëm:Pasi të mësohet dhe zbulohet e vërteta e vetme… të gjithë duhet të pajtohen në mënyrë të pashmangshme me të.
Në përgjithësi, kjo është e vërtetë për të vërtetat shkencore, por jo për vendimet politike! Këto të fundit janë hipoteza të besueshme, dhe jo deklarata universale. Projektet politike, janë propozime për t’u zbatuar, dhe jo teorema për t’u demonstruar. Për çdo projekt, ka zgjedhje të tjera të mundshme që konkurrojnë me njëra-tjetrin.
Të vërtetat e dijes, mund të presin dhe të arrijnë një konsensus. Ato politike, sipas përkufizimit, i nënshtrohen mosmarrëveshjeve të thella dhe përplasjeve të pafundme – në demokraci më shumë se sa në çdo sistem tjetër. Një shpjegimi i mirë, nuk do të thotë se është domosdoshmërisht bindës. Justifikimi i zgjedhjes suaj, nuk është i njëjtë me mbështetjen e fituesit.
Kjo është arsyeja pse pedagogjia në politikë, është deri diku iluzore. Megjithatë, kjo nuk është arsye për të arritur në përfundimin, se ajo është e panevojshme. Përkundrazi. Nëse nuk krijon marrëveshje, kjo na jep mundësi ta dimë sa më saktë që është e mundur, se mbi çfarë kemi mosmarrëveshje, dhe mbi çfarë njerëzit po kundërshtojnë njëri-tjetrin.
Do të ishte e gabuar, të nënvlerësohej dobia e një qartësimi stë tillë. Në këtë kuptim, virtyti i saj, është më i madh se sa e mendojmë. Sepse sa më mirë ta dimë se çfarë na ndan, aq më të qarta janë konfliktet tona, dhe akoma më shumë mund të përfitojnë debatet mbi demokracinë, në transparencë, mprehtësi dhe qartësi.
Pajtimi mbi mosmarrëveshjet tona, është merita reale e pedagogjisë së mirë. Për shkak se demokracia nuk ka të bëjë me çrrënjosjen e dallimeve. Qëllimi i saj nuk është të qetësojë konfliktet. Përkundrazi, ajo përpiqet që ato të bashkëjetojnë, për të rregulluar përplasjet.
“Les Echos” – Bota.al
