Në një postim më 4 nëntor, “Lëvizja Vetëvendosje” publikoi në Facebook një grafikë që paraqiste rritjen e çmimeve të energjisë elektrike në rajon, bazuar në Eurostat.
LVV i bashkangjiti këtë përshkrim publikimit: “Sipas të dhënave të Eurostat-it, Kosova jo vetëm që ka shënuar rritjen më të ulët të çmimeve të energjisë elektrike, por gjithashtu mban çmimet më të ulëta në rajon. Këto fakte, të bazuara në burime zyrtare, hedhin poshtë dezinformatat dhe propagandën e klubit të stërvjetëruar politik mbi një çështje kaq të rëndësishme si energjia elektrike. Përtej kësaj, Kosova ka ndërmarrë politika qeveritare që jo vetëm kanë subvencionuar energjinë elektrike, por kanë zbatuar masa që përmirësojnë dhe mbështesin eficiencën energjetike. Këto vendime kanë ndihmuar në ruajtjen e stabilitetit dhe lehtësimin e barrës për qytetarët“.
Çka nuk shkon?
Në një debat televiziv në vitin 2019, në prag të zgjedhjeve të atëhershme të 6 tetorit, LVV kishte vendosur uljen e çmimit të energjisë elektrike në 20 prioritetet e para të qeverisjes së tij, nëse do të vinte ne pushtet.
Aty Kurti kishte thënë se synonin uljen e çmimit të energjisë elektrike sepse çmimi ishte “tepër i shtrenjtë kur rrimë mbi këtë energji që kemi… shumë kemi kapacitet”, duke ju referuar rezervave të qymyrit në Kosovë.
Çmimet e energjisë elektrike kanë qenë vazhdimisht më të ulëtat në rajon dhe në Evropë. Por, gjatë mandatit të qeverisë Kurti, çmimet e energjisë elektrike u shtrenjtuan dy herë.
Në shkurt 2022, Zyra e Rregullatorit të Energjisë (ZRrE) miratoi një rritje tarifash, vendim ky që preku konsumatorët shtëpiakë dhe komercialë, që shprenzonin mbi 800 kWh. Çmimi për ta u rritë mbi 100%.
Ndërkohë, më 1 prill 2023, ZRrE miratoi një rritje të re tarifash, ku energjia elektrike u rritë për 15.4%.
Sipas tarifave të prillit, rritjet mujore në faturat e qytetarëve ishin:
Për ata që shpenzojnë deri në 300kWh — +2.88 €
450kWh — +4.18 €
600kWh — +5.49€
800kWh — +7.23€
1000kWh — +10.51 €
1200kWh — +13.8€
Sipas Raportit të OECD për Konkurrueshmërinë e Ballkanit Perëndimor 2024, pavarësisht se lufta e Rusisë në Ukrainë në vitin 2022 rriti çmimet globale të energjisë, Kosova ishte relativisht e mbrojtur, pasi mbështetet pothuajse tërësisht në linjit për prodhimin e energjisë elektrike. Megjithatë, vendi u përball me një ekspozim të konsiderueshëm indirekt për shkak të rritjes së çmimeve të importeve të energjisë elektrike. Si pasojë, kostoja e energjisë elektrike për familjet u rrit me 26% nga fillimi i vitit 2020 deri në gjysmën e dytë të vitit 2023, ndërsa çmimi për konsumatorët jo-familjarë u rrit me 18% gjatë të njëjtës periudhë. Sipas raportit, këto çmime të larta energjie ndikuan negativisht në të ardhurat reale të disponueshme të familjeve, duke prekur veçanërisht popullatat më të cenueshme.
Si krahasohen të ardhurat e qytetarëve të Ballkanit Perëndimor me Kosovën?
Megjithëse çmimi i energjisë elektrike në Kosovë është më i ulti në rajon, ai s’është më i liri në raport me të ardhurat mujore të qytetarëve në Kosovë. Kosova mbetet vendi me pagën më të ulët minimale dhe me pagën më të ulët mesatare në rajon.
Paga minimale në rajon:
Kosova — 350 euro
Shqipëria — 386 euro
Bosnja dhe Hercegovina — 486 euro
Mali i zi — 533 euro
Maqedonia e Veriut — 542 euro
Serbia — 544 euro
Teksa të dhënat mbi pagat mesatare në rajon variojnë varësisht burimit, nga të gjitha versionet, paga mesatare në Kosovë është më e ulëta.
Paga mesatare bruto në rajon gjatë vitit 2023, sipas A2 CNN:
Kosova — 570 euro
Shqipëria — 723 euro
Maqedonia e Veriut — 975 euro
Mali i Zi — 1,024 euro
Bosnja dhe Hercegovina — 1,023 euro
Serbia — 1,112 euro
Paga mesatare bruto në rajon, sipas TRT Balkan:
Kosova — 570 euro
Shqipëria — 763 euro
Maqedonia e Veriut — 688 euro
Mali i Zi — 832 euro
Bosnja dhe Hercegovina — 708 euro
Serbia — 824 euro
Në shumicën e vendeve të Ballkanit Perëndimor, paga mesatare është gati dyfish më e lartë se ajo në Kosovë. Dallimi në çmim të energjisë nuk është kaq i madh, megjithatë.
Kjo shfaq se edhe pse çmimi i energjisë elektrike është më i ulëti në rajon, kur vendoset në raport me të ardhurat nuk del se qytetarët kosovarë paguajnë më së paku në rajon. Megjithëse kosovarët e kanë energjinë elektrike më të lirë, ata në fakt kanë më pak para.
*“Verifikimi i fakteve” mundësohet përmes grantit të Ambasadës Amerikane në Prishtinë për gazetën online Reporteri.net, për projektin “Luftimi i dezinformimit dhe propagandës përmes edukimit medial për komunitetet jo-shumicë në Kosovë II”. Mendimet, përfundimet dhe konkludimet apo rekomandimet e shprehura këtu janë të Autorit(ëve) dhe jo medoemos pasqyrojnë qëndrimet e Departamentit të Shtetit.
© SYRI.net
