Kina ka zbuluar masa të reja që synojnë të nxisin ekonominë e saj të sëmurë ndërsa përgatitet për mandatin e dytë të Donald Trump i cili fitoi zgjedhjet duke premtuar taksa të larta importi, duke përfshirë tarifa deri në 60% për mallrat e prodhimit kinez.
Pekini planifikon të trajtojë dhjetëra miliarda dollarë borxhe për ta parandaluar atë që të pengojë rritjen ekonomike, por fitorja e Trump do të tensionojë më tej marrëdhëniet midis dy ekonomive më të mëdha në botë duke pasur parasysh se gjatë mandatit të tij të parë Trump “goditi” mallrat kineze me tarifa 25 për qind.
Rënia e pasurive të paluajtshme, rritja e borxhit kombëtar dhe papunësia, si dhe konsumi i ulët kanë ngadalësuar rritjen e Kinës në vitet e fundit.Analisti Bill Bishop thotë se Trump duhet të merret me fjalën e tij për planet e reja tarifore.
Mendoj se duhet të besojmë se ai e ka fjalën kur flet për tarifat, se sheh se Kina shkeli marrëveshjen e saj tregtare, se mendon se Kina dhe korona i kushtuan zgjedhjet në 2020”, tha Bishop.
Presioni nga Uashingtoni nuk u lehtësua pasi Trump u largua nga Shtëpia e Bardhë në vitin 2021. Administrata Biden i mbajti masat në fuqi dhe në disa raste i zgjeroi ato. Ndërsa vala e parë e tarifave të Trump ishte e dhimbshme për Kinën, vendi tani është në një pozitë shumë më të cenueshme.
Ekonomia e Kinës po përpiqet të kthehet në nivelet e rritjes para pandemisë, por në vend të rimëkëmbjes së shpejtë të pritshme, vendi është bërë një burim i rregullt i lajmeve zhgënjyese ekonomike.
Fondi Monetar Ndërkombëtar (FMN) uli vlerësimin e rritjes ekonomike të Kinës me 4.8 për qind për 2024, ndërsa vitin e ardhshëm norma vjetore e rritjes pritet të bie në 4.5 për qind.
Plani i fundit i Kinës përfshin përdorimin e një shtesë prej 6 trilion juanësh (840 miliardë dollarë) nga tani deri në vitin 2026 për të shpëtuar qeveritë lokale që kanë grumbulluar nivele të paqëndrueshme borxhi, raporton BBC.
Për dekada, qeveria kineze ka ndihmuar në rritjen në të gjithë vendin duke marrë hua shuma të mëdha parash shumica e të cilave janë shpenzuar për projekte infrastrukturore. Por rënia në industrinë e pasurive të paluajtshme ka lënë disa qytete të paafta për të paguar faturat e tyre.
Në vitin 2017, presidenti Xi tha se vendi i tij planifikon të kalojë nga “rritja e shpejtë në një fazë zhvillimi me cilësi të lartë”, duke përshkruar kalimin në një ekonomi të drejtuar nga prodhimi i avancuar dhe industritë e gjelbra. Por, disa ekonomistë besojnë se Kina thjesht nuk mund të dalë nga telashet.
“Kina rrezikon të stagnojë, të cilës Japonia i mbijetoi pasi flluska e aksioneve dhe pasurive të paluajtshme shpërtheu në vitet 1990,” tha Stephen Roach, ish-president i bankës së investimeve Morgan Stanley Asia.
Për të shmangur këtë, ai thotë se Kina duhet të mbështetet në “kërkesën e pashfrytëzuar të konsumatorëve” dhe të largohet nga “rritja e udhëhequr nga eksportet dhe investimet”.
Roach thotë se kjo jo vetëm që do të inkurajonte një rritje më të qëndrueshme, por gjithashtu do të reduktonte “tensionet tregtare dhe cenimin e Kinës ndaj goditjeve të jashtme”.
Kina, e cila ka qenë prej kohësh fabrika botërore e mallrave të lira, po përpiqet ta përsërisë këtë sukses duke eksportuar teknologji të lartë. Ajo është tashmë një lider botëror në panelet diellore, automjetet elektrike dhe bateritë litium-jon.
Sipas Agjencisë Ndërkombëtare të Energjisë (IEA), Kina prodhon tani të paktën 80% të prodhimit të paneleve diellore dhe vitin e kaluar investimet për energjinë e pastër përbënin një të tretën e totalit botëror.
Eksportet e automjeteve elektrike, baterive litium-jon dhe paneleve diellore u rritën me 30% në vitin 2023, duke tejkaluar 139 miliardë dollarë për herë të parë. Kjo rritje e eksportit ndihmoi në zbutjen e goditjes ndaj ekonomisë së Kinës nga kriza e vazhdueshme e pasurive të paluajtshme.
Por bashkë me atë eksport të shtuar, pati një rritje të rezistencës së vendeve perëndimore, jo vetëm të SHBA-së. Vetëm muajin e kaluar, Bashkimi Evropian rriti tarifat për automjetet elektrike kineze deri në 45 për qind.
“Aktualisht, problemi është se përfituesit kryesorë të këtyre mallrave, përfshirë Evropën dhe SHBA-në, po hezitojnë t’i marrin ato, ” tha Katrina Ell, drejtoreshë e kërkimit në Moody’s Analytics.
Tani kur Trump është vendosur të kthehet në Shtëpinë e Bardhë me një premtim për të shkurtuar importet kineze, Pekini duhet të pyesë nëse masat e tij të fundit për të nxitur ekonominë e ngadalësuar do të jenë të mjaftueshme.
