Pasi Asambleja Kombëtare e Bullgarisë miratoi një dokument të njohur për publikun të premten si një “propozim francez” për të zhbllokuar rrugën evropiane drejt Maqedonisë veriore, Zëvendëskryeministrja për Çështjet Evropiane Bojana Maricic dhe Ministri i Jashtëm Bujar Osmani vendosën “vijat e kuqe” të vendit për të pranuar. Në këtë projekt-dokument, kryeministri bullgar i dorëhequr Kiril Petkov tha dje se “Shkupi tani ka një zgjedhje për të ardhmen e tij”.
Petkov tha në një intervistë me Radion Kombëtare Bullgare (BNR) se pasi Bullgaria miratoi propozimin, tani i takon autoriteteve të vendit të vendosin për të ardhmen e tyre. “Shkupi tani ka një zgjedhje për të ardhmen e tij, Bullgaria nuk mund të jetë përgjegjëse për të gjithë,” tha Petkov, duke shtuar se duke pranuar “propozimin francez”, Sofja kishte arritur të mbrojë interesat e saj kombëtare.
Ai theksoi se nëse vendi bie dakord me propozimin e Parisit, do të duhet të përfshijë bullgarët në Kushtetutë përpara se të fillojë procesin e negociatave me BE-në. – Kemi mekanizma të qartë kontrolli për gjuhën e urrejtjes dhe diskriminimin. Kemi përcaktime shumë të qarta të fakteve historike dhe edukimit në shkollat në Maqedoninë e Veriut, pohon Petkov.
Zëvendëskryeministrja Mariçiq dhe ministri i Jashtëm Osmani thanë të premten se Maqedonia e Veriut do të pranojë propozimin e presidencës franceze për fillimin e negociatave me BE-në nëse çështja e gjuhës maqedonase nuk diskutohet në kornizën negociuese dhe nuk përfshihen çështjet historike. të jetë e lidhur me përfshirjen e Bullgarët në Kushtetutë.
Ajo që doli në opinion si “propozim francez” është në fakt versioni i punës i kornizës së negociatave dhe konkluzioneve të tjera të dorëzuara vendeve anëtare me “kllapa dhe pyetje”, sepse në ato pjesë flitet për çështje që Maqedonia e Veriut dhe Bullgaria. nuk arriti të ndërtonte një qëndrim të harmonizuar.
Osmani theksoi se qëndrimi i tij personal ishte se “propozimi francez” do të bëhej i pranueshëm nëse protokolli i Konferencës së Dytë Ndërqeveritare Maqedono-Bullgare, i cili ende nuk është mbajtur, përjashtohet nga korniza e propozuar negociuese dhe nëse plani për ndryshimi i dinamikës u ndryshua.Kushtetuta, pra fillimi i negociatave nuk duhet të kushtëzohet me përfshirjen e bullgarëve në preambulë.
Sofja këmbëngul që fillimisht të përfshihen bullgarët në Kushtetutë dhe vetëm më pas të thirret një konferencë e dytë ndërqeveritare për të nisur zyrtarisht negociatat e vendit me BE. Qëndrimi ynë është që procesi i futjes së bullgarëve në Preambulën e Kushtetutës, si një nga komunitetet në vend, të zhvillohet deri në përfundimin e procesit të negociatave, dhe negociatat të fillojnë zyrtarisht me konferencën e parë ndërqeveritare, duke shpjeguar se vendimi për fillimin e negociatave është marrë, qysh më 20 mars 2020 dhe tani duhet të zyrtarizohet vetëm fillimi i tyre.
Sa i përket protokollit, në negociatat ndërmjet Ministrive të Punëve të Jashtme të Maqedonisë së Veriut dhe Bullgarisë është përcaktuar draft versioni i atij dokumenti, por deri më tani ai nuk është harmonizuar plotësisht, sepse ka ende çështje të hapura. Kur dokumenti të harmonizohet, ai duhet të nënshkruhet nga ministrat e jashtëm të dy vendeve dhe më pas të miratohet nga të dyja qeveritë. Protokolli duhet të përmbajë dispozita për zbatimin e Marrëveshjes së Miqësisë dhe Fqinjësisë së Mirë me Bullgarinë, e cila përfshin vendimet e dakorduara ndërmjet anëtarëve të Komisionit të përbashkët për Çështje Historike dhe Arsimore, gjegjësisht përcaktimin e dinamikës së zbatimit të zgjidhjeve zbatuese tashmë të dakorduara nga Komisioni.
Edhe nëse harmonizohet me Bullgarinë, është e papranueshme për vendin që ai protokoll zbatues të bëhet pjesë e kornizës negociuese, sepse kjo do të përfshinte çështje historike në procesin e negociatave me BE-në.
Ministria e Punëve të Jashtme bullgare njoftoi të shtunën se është e gatshme të vazhdojë me nënshkrimin e Protokollit, në përputhje me nenin 12 të Marrëveshjes për miqësi dhe fqinjësi të mirë me Republikën e Maqedonisë së Veriut.
Në deklaratën e Ministrisë së Jashtme bullgare thuhet se “është koha që faktorët përgjegjës në Republikën e Maqedonisë së Veriut të tregojnë përkushtimin dhe dëshirën e tyre për të ardhmen e tyre dhe evropiane në rajon, jo me fjalë por me vepra”.
Nga kjo varet shpejtësia me të cilën Republika e Maqedonisë së Veriut do të anëtarësohet në Bashkimin Evropian dhe nuk do të vonohet nëse vendi i përmbush obligimet e veta në aspektin e vlerave evropiane dhe marrëdhënieve të mira fqinjësore”, thuhet në MPJ.
