ANALIZA KRAHASUESE
Maqedonasit kur kthehen nga udhëtimet nëpër botë shpesh u tregojnë të dashurve të tyre të gjitha gjërat që kanë parë dhe përjetuar në vendet e huaja, por ajo që vihet re në vizitat turistike është se sa më lirë është ushqimi jashtë vendit sesa në Maqedoni.
Produktet ushqimore në marketet e mëdha ku bëhet shitja me pakicë për qytetarët e thjeshtë në vendet e Bashkimit Evropian, si ato në Gjermani, Francë dhe Kroaci, janë vërtet interesante për t’u krahasuar me çmimet në tregjet tona të brendshme. Pavarësisht se evropianët kanë të ardhura mujore më të larta se ata që jetojnë në Maqedoni dhe standard më të mirë jetese, disa produkte ushqimore atje janë më të lira se në vendin tonë.
“Nova Makedonija” ka hulumtuar, analizuar dhe krahasuar çmimet e 11 produkteve në disa vende evropiane dhe në vendin tonë. Kështu, për shembull, ne i krahasuam ato
Çmimet me pakicë në tregjet në dyqanet kroate, gjermane dhe franceze, me çmime në tregjet tona.
Shuma totale për të 11 produktet që krahasuam dhe vendosëm në karrocë doli të jetë më e ulët në Evropë sesa në Maqedoni. Me fjalë të tjera, ushqimi është më i lirë në Evropë se në vendin tonë, megjithëse konsiderohemi si një vend kryesisht bujqësor me traditë të pasur në prodhimin e ushqimit.
Ndryshe, në analizën tonë dhe krahasimin e çmimeve, përzgjedhja bëhet në produkte identike që janë më të ngjashme me njëra-tjetrën në karakteristikat e tyre, paketimin etj., në mënyrë që të kemi një pasqyrë më objektive të analizës sonë krahasuese.
Për shembull, bananet ishin të vështira për t’u krahasuar sipas markës, kështu që ne zgjodhëm më të lirën në të gjitha dyqanet, përmbajtja e yndyrës së qumështit varion nga 3.2 në 3.8 për qind, por këtu zgjodhëm produkte me karakteristika dhe performancë të ngjashme.
Për krahasim të çmimeve të ushqimeve gjermane zgjodhëm zinxhirin e tyre “Aldi”, kontrolluam çmimet franceze në “Franprix”, në Kroaci hulumtuam zinxhirin e dyqaneve “Konzum”, dhe në Maqedoni çmimet e produkteve janë nga zinxhirët e marketeve “Tinex”, “Vero” dhe “Kam”.
Në të njëjtën kohë u përpoqëm të përzgjedhim artikujt që blejnë shumica e qytetarëve, por edhe ata që së fundi çmimi ka filluar të ecë në rritje.
Pas kontrollit të ofertës në të gjitha dyqanet, zgjedhja u reduktua në artikujt e mëposhtëm: gjysmë kilogram kafe, një litër qumësht të plotë, një litër vaj luledielli, një kilogram miell të bardhë, 100 gramë çokollatë të markës “Milka”. “, 1 kg patate, 1 kg pulë me pirun, 1 kg karkaleca të ngrira, një paketë me 100 gramë makarona në formë kërmilli të quajtura njoki, një kilogram oriz dhe një kilogram banane.
Nuk ishte e lehtë të krahasoheshin dhe të kontrolloheshin të gjitha produktet, gjegjësisht nëse përputhen çmimet, vlerat ushqimore dhe përmbajtja e tyre, për të arritur një vëzhgim gazetaresk analitik dhe të besueshëm të temës së dhënë.
Pas analizës, konkluzioni i përgjithshëm është se ushqimi në Gjermani dhe Francë është afërsisht 30 për qind më i lirë se në Maqedoni dhe Kroaci.
Ndoshta tabloja e vërtetë e diferencës në çmimet e ushqimeve mund të merret e plotë nëse krahasojmë nivelin e pagave në të katër vendet.
Paga mesatare në Maqedoni, sipas Entit Shtetëror të Statistikave, dhjetorin e kaluar ishte 29.145 denarë ose pak mbi 470 euro, dhe për dallim nga ne, në Kroaci është 956 euro ose 58.864 denarë, në Gjermani 2.952 euro ose 181.765 denarë. dhe në Francë 2.791 euro ose 171.852 denarë. Është më se e qartë se paga mesatare në vendet evropiane, në rastin e Gjermanisë dhe Francës, është disa herë më e lartë se në Maqedoni. Nga ana tjetër, edhe pse me pagat më të ulëta, çmimi i ushqimeve në vendin tonë është më i lartë se në Gjermani, Francë dhe Kroaci.
Kur merren parasysh shumat, nuk duhet të jetë një gjeni matematikor për të konkluduar se sa më pak shpenzojnë qytetarët kroatë, gjermanë dhe francezë për ushqim, ndryshe nga qytetarët e Maqedonisë.
Mielli dhe vaji i gatimit janë të vetmet produkte ushqimore në listë që janë më të lira në Maqedoni në krahasim me vendet e tjera të rajonit dhe Evropës Perëndimore që janë anëtare të BE-së. Çdo gjë tjetër është më e shtrenjtë në vendin tonë se në Evropë.
Diferencat më drastike të çmimeve i kemi gjetur tek kafeja. Gjysmë kilogramë kafe e bluar në vendet e Evropës Perëndimore është pothuajse 40 për qind më e lirë se një produkt i ngjashëm në Maqedoni.
Sipas informacioneve të Komisionit Evropian dhe organeve të tij statistikore në mesin e anëtarëve të BE-së, ku nuk është Maqedonia, më së shumti për ushqim shpenzojnë vendet nga Ballkani, Bullgaria, Rumania dhe Kroacia, qytetarët e të cilëve shpenzojnë 44% më shumë për këto ushqime sesa mesataren e BE-së.
