www.telegrami.mk
Analizë
Badinteri është mekanizëm mbrojtës, jo privilegj politik. Ai ekziston pikërisht sepse shumica historikisht ka pasur fuqi të mjaftueshme për ta anashkaluar pakicën. Kjo nuk është teori, është fakt i këtij shteti.
Qëndrimi i Kostadinovskit ka një të vërtetë formale, por një verbëri reale.
Ku ka të drejtë Kostadinovski
- Gjykata Kushtetuese nuk duhet të vendosë mbi baza etnike, por mbi Kushtetutë dhe ligj.
- Në teori, gjyqtari nuk ka etni – ka vetëm betim.
Kaq. Këtu mbaron e drejta e tij.
Ku gabon rëndë
- Ngatërron idealin me realitetin
- Gjyqtarët nuk janë robotë. Ata emërohen nga politika, ndikohen nga politika dhe shpesh votojnë në linja politike.
- Të pretendosh se etnia “zhduket” sapo vesh rrobën e gjyqtarit është naivitet institucional.
- Harrohet arsyeja pse ekziston Badinteri
- Badinteri nuk u shpik sepse pakicat nuk dinë ligj.
- U shpik sepse ligji është përdorur kundër tyre.
- Pa mekanizëm mbrojtës, “argumentet juridike” shumë lehtë bëhen argumente të shumicës.
- Krahasimi me Parlamentin është i rremë
- Po, Gjykata kontrollon Kuvendin.
- Por nëse Kuvendi miraton ligje me Badinter, ndërsa Gjykata i rrëzon pa asnjë filtër mbrojtës për pakicat, atëherë kemi asimetrí pushteti, jo shtet ligjor.
- “Çelësi dhe mbyllja” është retorikë e rrezikshme
- Institucionet nuk mbyllen sepse janë pluraliste.
- Ato mbyllen kur humbin besimin e qytetarëve.
- Dhe për pakicat, një Gjykatë pa asnjë mekanizëm mbrojtës nuk është neutrale, por potencialisht armiqësore.
Thelbi
Badinteri nuk e vret sundimin e ligjit.
Badinteri e parandalon kapjen e ligjit nga shumica.
Në një shtet etnikisht të brishtë si Maqedonia e Veriut:
- Badinteri në institucione jo-politike nuk është ideal,
- por mungesa e tij është më e rrezikshme.
Nëse institucionet do të ishin realisht të pavarura, Badinteri do të ishte i tepërt.
Por derisa politika hyn nga dera dhe del nga dritarja e drejtësisë, mekanizmat mbrojtës nuk janë luks – janë domosdoshmëri.
www.telegrami.mk
============================================================
Mesut Shabani Tetovë
