Ministri i Mbrojtjes i Panamasë ka hedhur poshtë kategorikisht idenë e kthimit të trupave amerikane në vend për të garantuar “sigurinë” e Kanalit që lidh Oqeanin Paqësor dhe Atlantik, gjë që u përmend më parë nga homologu i tij amerikan , Pete Hegseth.
“Panamaja e ka bërë të qartë përmes Presidentit (Jose Raul) Mulino se ne nuk mund të pranojmë baza ushtarake apo instalime mbrojtëse”, tha Frank Abrego, me Hegseth në krah të tij, gjatë një konference të përbashkët shtypi në kryeqytetin e vendit të Amerikës Qendrore.
Kreu i Pentagonit, i cili përfundoi një vizitë dy-ditore në vend dje, të mërkurën, konsideroi se mund të ketë një “mundësi” për të rihapur “një bazë ushtarake”, “një stacion aeronautik”, objekte ku “trupat amerikane mund të bashkëpunojnë me trupat panameze”, për të “garantuar sigurinë e Kanalit”.
Në mesin e muajit të kaluar, duke cituar dy burime të paidentifikuara në qeverinë amerikane, rrjeti televiziv NBC News raportoi se “Shtëpia e Bardhë ka urdhëruar forcat e armatosura të paraqesin opsione për rritjen e pranisë së trupave amerikane në Panama”.
Transmetimi i këtij lajmi shkaktoi habi dhe pakënaqësi të forta në shtetin e Amerikës Qendrore, ku trupat amerikane nuk janë vendosur prej 25 vitesh, me përjashtim të rasteve kur po zhvillohen stërvitje të përbashkëta.
Forcat e armatosura amerikane pushtuan Panamanë në dhjetor 1989 për të rrëzuar diktatorin e atëhershëm Manuel Antonio Noriega, i cili u akuzua për trafik droge.
Më pas, në vitin 1994, SHBA filloi procesin e tërheqjes së bazave ushtarake që kishte në vend për të mbrojtur Kanalin, përpara se t’ua dorëzonte përfundimisht menaxhimin e tij autoriteteve panameze më 31 dhjetor 1999.
Kanali, i cili u ndërtua nga SHBA dhe u inaugurua në vitin 1914, iu dorëzua kontrollit të presidentit panamez gjatë ditëve të përfundimit të marrëveshjes dypalëshe të Demokracisë.
Por presidenti aktual i SHBA-së, Donald Trump, ka kërcënuar vazhdimisht se do të “marrë përsëri” Kanalin, pa përjashtuar përdorimin e forcës, në mënyrë që Kina të pushojë së “kontrolluar” atë, siç pretendon ai.
Për më tepër, Hegseth përsëriti dje, të mërkurën, pretendimin amerikan për “përparësi dhe pa pagesë” të Kanalit të Panamasë nga Marina Amerikane.
Ministri përgjegjës për Kanalin, José Ramón Icaza, iu referua krijimit të një “mekanizmi” që do të lejonte “anijet luftarake dhe anijet ndihmëse të përfitonin nga një sistem shpërblimi për shërbimet e tyre”, i cili do të ulte koston e përdorimit të Kanalit, por nuk do të nënkuptonte domosdoshmërisht se ata do ta përdornin atë “falas”.
