www.telegrami.mk
Vlerësimet për Maqedoninë e Veriut
- Negociatat formale me BE-në filluan më 19 korrik 2022. European Parliament+1
- Një vlerësim jozyrtar (p.sh. në Wikipedia) sugjeron si “mundësi të hershme” anëtarësimin rreth 2030-ës, por kjo është larg nga një premtim të garantuar. Wikipedia
- BE-ja në raportin e 2025 e përmend nevojën për reformë serioze dhe vazhdim të reformave, veçanërisht në fusha si drejtësia dhe rendi ligjor. European External Action Service
- Një pengesë madhore është çështja kushtetuese (si ajo me bullgarët), që duhet zgjidhur për të ecur përpara në kapitujt e negociatave,
- Maqedonia e Veriut: Është më pas në listë dhe varet shumë nga reforma të vështira (sidomos institucionale dhe kushtetuese). Një anëtarësim rreth 2030-ës është i mundur në skenar optimist, por nuk është i sigurt.
- Skenaret
- 🇲🇰 MAQEDONIA E VERIUT
- 1) Skenari optimist – Anëtarësim: 2032–2033
- Vetëm nëse:
- Zgjidhet çështja kushtetuese me bullgarët brenda 1–2 viteve.
- Qeveritë mbajnë një linjë të qëndrueshme reformash.
- Nuk ka kriza të brendshme politike apo etnike.
- Skenari realist – Anëtarësim: 2034–2037
- Ky është më reali.
- Edhe nëse hapet Kushtetuta, kapacitetet e administratës janë më të dobëta se Shqipëria.
- Korrupsioni lokal, kapja e institucioneve, gjyqësori i politizuar – BE nuk i toleron më.
- Çdo krizë politike e shtyn procesin të paktën 1–2 vite.
- Shumë ambicioz, por teknikisht i mundshëm.
- Skenari pesimist – Anëtarësim: jo para 2040
- Nëse:
- Çështja me Bullgarinë ngec.
- Politika vazhdon polarizimin ekstrem.
- BE fut standarde më të forta për zgjerim.
- 🇲🇰 MAQEDONIA E VERIUT
Krahasim i Pengesave, Avantazheve dhe Ritmit të Integrimit
Fusha
🇲🇰 Maqedonia e Veriut
Statusi i negociatave
Hapur dhe duke ecur në kapitujt teknikë
I bllokuar praktikisht nga çështja kushtetuese
Pengesa kryesore
Korrupsioni në nivele të larta + reforma drejtësisë jo e plotë
Çështja me Bullgarinë + polarizimi politik + institucione të politizuara
Reformat në drejtësi
Reformat të ngadalta dhe të varura nga politika
Korrupsioni
I përhapur në çdo nivel, sidomos lokal dhe administratë
Stabiliteti politik
Shpesh krizë, ndryshime koalicioni, bojkot parlamentar
Administrata publike
Shumë e politizuar, kapacitete të dobëta teknike
Marrëdhëniet me fqinjët
Bllokadë formale nga Bullgaria, tensione periodike greke
Perceptimi i BE-së
“Progres i kufizuar, rrezik për regres”
Gjasat për të mbyllur negociatat brenda 5–7 viteve
Më të ulëta
Anëtarësimi më herët i mundshëm
2034–2037 (në rast ideal)
Përmbledhje pa diplomaci
Maqedonia e Veriut është mbërthyer mes politikës së brendshme dhe presionit bullgar, plus dobësive të brendshme në institucione. - Maqedonia e Veriut – edhe nëse punon mirë – varet nga një derë që nuk çelet pa lejen e Bullgarisë.
- MAQEDONIA E VERIUT — PLUS / MINUS
- PLUS
- Potencial i mirë ekonomik nëse stabilizohet.
- Ka pasur reforma të rëndësishme në disa fusha.
- Popullsi e vogël → kapituj më të menaxhueshëm.
- Integrimi ka mbështetje të gjerë shoqërore.
- Mund të ecë shpejt pas zgjidhjes së bllokadave.
- MINUS
- 6. Bllokada bullgare e ngurtë.
- 7. Polarizim politik shumë i lartë.
- 8. Administratë e dobët dhe e politizuar fort.
- 9. Korrupsion i thellë lokal dhe institucional.
- 10. Shumë krizë politike → BE nuk ka besim në ritmin e reformave
- MAQEDONIA E VERIUT –
- Probabiliteti i hyrjes në BE
- 1) Anëtarësim para vitit 2033
- 20%
- – Shumë e vështirë pa zgjidhje kushtetuese brenda 1–2 viteve.
- – Edhe pas zgjidhjes, kapitujt ecin ngadalë për shkak të institucioneve të dobëta.
- 2) Anëtarësim 2034–2037 (skenari realist)
- 50%
- – Ky është skenari më i besueshëm.
- – MV duhet së pari të mbarojë “detyra të shtëpisë” që Shqipëria i ka nisur më herët.
- 3) Anëtarësim pas 2037–2040 (skenari pesimist)
- 30%
- – Nëse krizat politike vazhdojnë, polarizimi rritet, ose BE vendos kushte edhe më të ashpra.
- www.telegrami.mk
- Mesut Shabani Tetovë
