Një numër i madh banorësh nga brendësia e vendit kanë apartamente në Shkup, të cilat i mbajnë për fëmijët, nipërit e mbesat e tyre ose për t’i pasur në dispozicion kur duhet të bëjnë ndonjë punë. Nga ana tjetër, me rritjen e çmimit të një metri katror, rriten edhe çmimet e qirasë së apartamenteve, gjë që për shumë qytetarë është treguar si një mundësi e mirë për të fituar para dhe për këtë arsye ata investojnë në pasuri të paluajtshme. Sipas të dhënave nga Zyra e të Ardhurave Publike, mbi 70 mijë qytetarë në vend kanë dy ose tre apartamente që i marrin me qira.Në vend, mbi 70,000 qytetarë kanë raportuar të ardhura nga dhënia me qira e pronës, sipas të dhënave nga Zyra e të Ardhurave Publike. Ekspertët e ndërtimit theksojnë se numri i atyre që kanë apartamente të dyta dhe të treta është shumë më i lartë, duke pasur parasysh se shumë apartamente janë bosh. Një pjesë e madhe e banorëve të brendësisë së vendit kanë apartamente në Shkup, të cilat i mbajnë për fëmijët, nipërit e mbesat e tyre ose për t’i pasur në dispozicion kur kanë ndonjë punë për të bërë. Nga ana tjetër, me rritjen e çmimit të një metri katror, po rriten edhe çmimet e qirasë së apartamenteve, gjë që për shumë qytetarë është provuar të jetë një mundësi e mirë për të fituar para dhe për këtë arsye ata investojnë në pasuri të paluajtshme.
Analizat nga Grupi i Agjencive të Pasurive të Paluajtshme në Dhomën Ekonomike të Maqedonisë tregojnë se në Shkup, Tetovë, Shtip dhe Manastir ka një rritje të çmimeve të qirasë, veçanërisht në zonat qendrore të qytetit, ndryshe nga viti i kaluar, kur çmimet e qirasë ishin relativisht të qëndrueshme, por me një ofertë të kufizuar të apartamenteve cilësore. Këtë vit, në disa pjesë të Shkupit. Për shkak të presioneve ekonomike dhe urbanizimit, çmimet janë rritur me 10 deri në 15 përqind. Nga ana tjetër, periferitë si Çairi, Saraji dhe Gazi Baba po shohin një rritje të qirasë për shkak të pranisë në rritje të qytetarëve turq që studiojnë në vendin tonë.
Të dhënat e Grupit tregojnë se lagjet më të njohura për marrjen me qira të apartamenteve në Shkup janë ende Qendra, Debar Maalo, Karposhi, Aerodromi dhe Vodno.
– Një pjesë e madhe e banorëve nga brendësia e vendit kanë apartamente në Shkup. Ata shesin prona, toka dhe blejnë apartamente në Shkup për të gjetur një vend për të jetuar, disa i përdorin ato për një qëndrim të shkurtër nëse duhet të bëjnë ndonjë punë, për fëmijët e tyre nëse janë duke studiuar… Disa i japin me qira, por disa janë bosh. Pra, disa prej tyre duan vetëm të investojnë paratë e tyre, ndërsa të tjerët fitojnë para prej tyre. Vitet e fundit, është treguar se blerja e pasurive të patundshme është një investim i sigurt – thotë Nikola Velkovski, një ekspert i ndërtimit, për gazetën VEČER.
Sipas tij, ky numër është shumë më i lartë, domethënë, ka më shumë se 70 mijë apartamente me qira në vend. Kjo mund të përcaktohet përmes të ardhurave që gjenerohen dhe të cilat mund të përcaktohen përmes deklaratës vjetore tatimore, e cila i dorëzohet DHP-së.
– Qytetarët investuan paratë e tyre dhe blenë apartamente me qira, por panë se nuk ishte aq e lehtë. Kërkesa në rritje shkaktoi një mbiprodhim të apartamenteve. Tani kemi shumë familje që kanë dy ose tre apartamente, por një pjesë e madhe e atyre apartamenteve janë bosh. Shkoni në qendër të Shkupit, në Debar Maalo ose Vodno natën, do të shihni se sa apartamente nuk janë të ndriçuara, domethënë askush nuk jeton në to – shton Velkovski.
Kjo konfirmohet nga të dhënat nga regjistrimi i fundit i vitit 2021, sipas të cilave, nga një total prej 839,174 apartamentesh në vend, pothuajse 37 përqind ose mbi 307 mijë apartamente nuk kanë banorë.
Nga këto, 531,987 apartamente janë të banuara, dhe 307,187 të tjera janë bosh, duke përfshirë pothuajse 60,000 vetëm në Shkup. Në të njëjtën kohë, regjistrimi i popullsisë tregoi gjithashtu se në 20 vitet e fundit, numri i apartamenteve është rritur deri në 20.2 përqind.
Velkovski beson se për një apartament të dytë ose të tretë që nuk jetohet ose për një hapësirë biznesi që nuk përdoret, taksa e pronës duhet të jetë më e lartë se taksa e paguar për hapësirën që përdoret. Në Evropë, apartamentet e dyta dhe të treta tatohen gjithashtu me norma më të larta tatimore. Kaosi urban në Shkup duhet të vihet në rregull, sepse nuk kemi më gjelbërim dhe e gjithë Maqedonia ka ardhur në Shkup.
Sipas të dhënave nga Zyra e të Ardhurave Publike (ZAP), në vitin 2024, një total prej 71,671 tatimpaguesish raportuan të ardhura nga qiraja dhe nënqiraja. ZAP shpjegon se kontrollet mbi të ardhurat nga qiraja kryhen përmes kontrolleve më të gjera mbi tatimin mbi të ardhurat personale. Në rastet kur të ardhurat nuk raportohen, bëhet një llogaritje shtesë me interes.
Vëmendje e veçantë i kushtohet qirave afatshkurtra përmes platformave të tilla si Airbnb dhe Booking. ZPP-ja kujton se këto të ardhura duhet të raportohen gjithashtu dhe se mbledh rregullisht informacion nga bankat dhe autoritetet ndërkombëtare tatimore mbi transaksionet që lidhen me shërbime të tilla.
Tati mbi të ardhurat nga qiratë dhe nënqiratë është 10%, dhe baza tatimore është të ardhurat bruto të reduktuara me kostot standarde prej 10% ose 15% për apartamentet dhe ambientet e mobiluara të biznesit.
Të dhënat nga Kadastra e Pasurive të Paluajtshme janë interesante: vitin e kaluar, 8,481 prona të paluajtshme u regjistruan me qira, ndër të cilat më pak se 3,000 ishin apartamente, që është një shifër e vogël në krahasim me numrin e taksapaguesve të regjistruar.
