Gjatë vitit 2025 në Maqedoninë e Veriut janë regjistruar 38 persona të rinj me HIV/SIDA, që përfaqëson një incidencë prej 2,1 raste për 100.000 banorë, thuhet në raportin e Institutit të Shëndetit Publik me rastin e 1 Dhjetorit – Ditës Botërore të Luftës kundër SIDA-s, transmeton Portalb.mk.
Numri i rasteve këtë vit është 25,5% më i ulët krahasuar me vitin 2024, kur u raportuan 51 raste. Për krahasim, në vendet e BE-së incidenca për vitin 2024 ishte 5,3 raste për 100.000 banorë.
Shumica e rasteve të reja në vitin 2025 janë banorë të Shkupit, ndërsa pjesa tjetër paraqiten si raste të izoluara në 14 qytete të ndryshme të vendit. Një rast i regjistruar është i një shtetasi të huaj.
Të dhënat kryesore për vitin 2025
Nga raporti i ISHP-së thuhet:
8 persona kanë humbur jetën nga shkaqe të lidhura me SIDA-n.
Nga 38 rastet e reja, 37 janë meshkuj dhe vetëm 1 femër.
Mosha mesatare e të infektuarve është 35 vjeç, me diapazon nga 23 deri në 64 vjeç.
73,7% e rasteve janë në grupmoshën 20–39 vjeç.
Prevalenca në afat të gjatë
Maqedonia e Veriut konsiderohet vend me prevalencë të ulët të HIV-it. Nga viti 1987 deri në vitin 2025 janë regjistruar gjithsej 726 raste me HIV/SIDA. Megjithatë, ka një rritje të dukshme vitet e fundit – 32% e të gjitha rasteve janë regjistruar vetëm në pesë vitet e fundit.
Në të njëjtën periudhë kanë vdekur 138 persona nga shkaqe të lidhura me SIDA-n, që përfaqëson një shkallë vdekshmërie prej 18,2%.
Ndikimi i terapisë antiretrovirale
Sipas ISHP-së, terapia antiretrovirale ka përmirësuar ndjeshëm mbijetesën e njerëzve që jetojnë me HIV. Në 10 vitet e fundit, nga 447 rastet e regjistruara, vetëm 33 kanë përfunduar me fatalitet, që është një shkallë vdekshmërie prej 7,4%.
Rrugët e transmetimit
62,1% e rasteve janë burra që kanë pasur marrëdhënie seksuale me burra.
Transmetimi heteroseksual është regjistruar tek 229 raste gjithsej.
HIV, ende një problem madhor global i shëndetit publik
HIV mbetet një nga sfidat më të mëdha globale të shëndetit publik. Deri sot janë regjistruar rreth 44,1 milion vdekje nga shkaqe të lidhura me HIV/SIDA. Transmetimi i virusit vazhdon të ndodhë në të gjitha vendet e botës.
Sipas vlerësimeve:
Në fund të vitit 2024 në botë jetonin 40,8 milion njerëz me HIV, prej të cilëve 65% në Afrikë.
Gjatë vitit 2024, rreth 630.000 persona humbën jetën nga shkaqe të lidhura me HIV-in.
Rreth 1,3 milion njerëz u infektuan rishtazi me HIV.
Ndonëse nuk ekziston një kurë për HIV-in, falë parandalimit efektiv, diagnozës së hershme, terapisë antiretrovirale dhe kujdesit të vazhdueshëm, përfshirë trajtimin e infeksioneve oportuniste, HIV është shndërruar në një sëmundje kronike e kontrollueshme. Kjo u mundëson njerëzve me HIV të jetojnë jetë të gjatë dhe të shëndetshme.
Kujtojmë se, çdo vit në vend, 46 persona sëmuren me HIV dhe 440 po marrin trajtim. Këta pacientë janë të pakënaqur për shkak të mosparashikimit të mjeteve minimale të nevojshme për trajtim dhe parandalim në Programin për Mbrojtjen e Popullsisë nga infeksioni HIV në buxhetin e vitit 2025.
