Instituti amerikan “RANE” që merret me çështjet të sigurisë dhe rreziqeve anembanë botës, i ka kushtuar një analizë të gjerë kërcënimit rus të sigurisë në veri të Kosovës përmes ndikimit që ushtron në shtresat politike, ekonomike dhe shoqërore në Serbi.
“RANE” thotë se Rusia në rend të parë e ka “shfrytëzimin e tensioneve fetare dhe etnike” për të pamundësuar normalizimin e marrëdhënieve ndërmjet Kosovës dhe Serbisë, dhe rrugën konsekuente evropiane të tyre.
“Për të ngurtësuar mbështetjen në Serbi, Rusia ka synuar të pozicionojë veten si kampionja primare e kauzës së Serbisë duke ushqyer narrativat që theksojnë përpjekjet e Moskës për të mbrojtur pretendimet e Serbisë ndaj Kosovës në skenën ndërkombëtare”, thuhet në artikull.
Por, instituti amerikan, s’e ka asnjë dilemë që “kampionizimi i këtyre interesave serbe nga Rusia” bëhet vetëm për shkak se kjo e fundit dëshiron të justifikojë “ndjekjet e veta territoriale” mbi vendet tjera.
“Mbajtja e Serbisë dhe Kosovës në mosmarrëveshje gjithashtu ndihmon në vonimin e normalizimit të dy vendeve, gjë që do të zvogëlonte mbështetjen e Serbisë nga mbështetja ruse ndërkombëtarisht dhe do ta shtynte vendin të anonte më shumë drejt Bashkimit Evropian. Për më tepër, propaganda ruse është krijuar për të nxitur shpërthime të përgjakshme në Ballkan dhe frikën e një shpërthimi më të gjerë rajonal të dhunës, me shpresën për të shkëputur Bashkimin Evropian nga ndjekjet e Rusisë në Ukrainë. Një krizë në Ballkan do të kontribuonte në rritjen e problemeve për Bashkimin Evropian, ndërsa ai përpiqet të mashtrojë konfliktet e shumta në Evropë, duke hequr njëkohësisht një pjesë të fokusit nga Ukraina dhe duke përhapur pak lidershipin e BE-së”, shkruhet në analizë.
Duke cituar një sondazh të “Open Society Foundation” të kryer në shtator të 2022’ës, thuhet se “51% e serbëve besojnë se Rusia është partneri më i rëndësishëm ndërkombëtar i Serbisë…ndërsa 66% e tyre kanë thënë se Rusia është ‘mikja më e mirë’ e Serbisë”.
“RANE” madje shkruan se edhe më shumë se në vetë Serbinë, përpjekjet ruse në veri të Kosovës “janë shumë më të koncentruara”.
“Mbështetja ruse e pretendimit serb për Kosovën mund të ketë më shumë rëndësi në mesin e serbëve kosovarë të cilët ndihen të tjetërsuar nga lidershipi serb dhe të izoluar nën një qeveri etnikisht shqiptare dhe popullatë shumicë. Megjithëse vetë Rusia nuk po vendos këto tensione mbizotëruese ose perspektiva dhune, aktorët rusë po përfitojnë nga një situatë tashmë e brishtë me shpresën për të ndezur shqetësimet ekzistuese të sigurisë”, thuhet në artikull, transmeton Nacionale.
“Shpërthimet e mëtejme të dhunës do ta shtynin Serbinë dhe Kosovën edhe më larg nga përpjekjet e stanjuara të normalizimit dhe në vend të kësaj do të kontribuonin në një gjasë të shtuar të përshkallëzimit. Tensionet e përshkallëzuara mund ta shtyjnë Vuçiqin të rivendosë një grumbullim të trupave serbe përgjatë kufirit, megjithëse prania e trupave të NATO-s dhe BE-së, e cila ka të ngjarë të forcohet mes shenjave të dhunës, do të zbuste ende kërcënimin e një pushtimi në shkallë të plotë dhe konfliktit më të gjerë. Megjithatë, pas bojkotimit të zgjedhjeve lokale – dhe veçanërisht pa zbatimin e një asociacioni të komunave autonome serbe – ka rrezik në rritje të trazirave dhe demonstratave që mund të shndërrohen në të dhunshme, si dhe rreziqe të shtuara të incidenteve më të izoluara si sulmet ndaj individëve”.
Në lidhje me zgjedhjet parlamentare serbe të 17 dhjetorit “RANE” shkruan se do të jetë mundësi për Rusinë që të mbështesë Aleksandar Vuçiq dhe partnerët e tij “të cilët janë në vijë me interesat ruse”.
