Evropa Jugore po përgatitet për një verë jashtëzakonisht të thatë. Disa rajone tashmë po vuajnë nga mungesa e ujit dhe fermerët presin rendimentet e tyre më të këqija në dekada. Ndërsa ndryshimet klimatike po e bëjnë rajonin më të ngrohtë, vitet e thatësirave të njëpasnjëshme po shterojnë furnizimet me ujëra nëntokësore. Toka është tharë në Spanjë dhe në Francën jugore, ndërsa nivelet e ulëta të lumenjve dhe rezervuarëve kërcënojnë prodhimin e hidrocentraleve këtë verë.
Me rritjen e temperaturave drejt mesatareve të verës, shkencëtarët po paralajmërojnë se Evropa po shkon drejt një tjetër vere brutale. Vera e kaluar ishte më e nxehta e regjistruar, duke shkaktuar një thatësirë që studiuesit e Bashkimit Evropian thonë se është më e keqja në 500 vjet.
Nxehtësia në Spanjë
- Situata e thatësirës do të përkeqësohet këtë verë – tha Jorge Olcina, profesor i analizës gjeografike në Universitetin e Alicante në Spanjë. Në këtë pikë, ka pak mundësi që shiu të zgjidhë thatësirën themelore.
- Në këtë periudhë të vitit, e vetmja gjë që mund të kemi janë stuhitë lokale, të cilat nuk do të zgjidhin deficitin e reshjeve – tha Olchina për Reuters.
Duke kërkuar ndihmë urgjente nga Bashkimi Evropian, ministri spanjoll i Bujqësisë Luis Planas paralajmëron se “kjo thatësirë është e përmasave të tilla që pasojat e saj nuk mund të zgjidhen vetëm me mjete kombëtare”.
Thatësirat kërcënojnë edhe pjesë të tjera të botës
Evropa Jugore nuk është e vetmja që vuan nga mungesa serioze e ujit këtë vit. Briri i Afrikës po kalon thatësirën më të keqe në dekada, ndërsa thatësira historike e Argjentinës ka shkatërruar të korrat e sojës dhe misrit.
Thatësirat më të shpeshta dhe të rënda në rajonin e Mesdheut – ku temperatura mesatare tani është 1.5 gradë Celsius më e lartë se 150 vjet më parë – janë në përputhje me parashikimet e shkencëtarëve se ndryshimi i klimës do të prekë rajonin.
Përkundër këtyre parashikimeve afatgjata, përgatitjet kanë mbetur prapa. Shumë rajone bujqësore ende nuk kanë adoptuar metoda të kursimit të ujit, si vaditja e saktë ose kalimi në kultura më tolerante ndaj thatësirës, si luledielli.
- Qeveritë janë vonë. Kompanitë janë vonë – tha Robert Vautar, klimatolog dhe drejtor i Institutit Francez Pierre-Simon Laplace. Disa kompani as që mendojnë të ndryshojnë modelin e konsumit, thjesht përpiqen të gjejnë një teknologji të mrekullueshme që do të sjellë ujë.
- Jugu i Evropës është veçanërisht i rrezikuar
- Franca po del nga dimri i saj më i thatë që nga viti 1959, me paralajmërimet e thatësirës të aktivizuara tashmë në katër departamente, duke kufizuar përdorimin jo prioritar të ujit – duke përfshirë edhe për bujqësinë.
- Portugalia po përjeton gjithashtu një fillim të hershëm të thatësirës. Përafërsisht 90% e territorit vuan nga thatësira, me thatësirë të rëndë që prek një të pestën e vendit – pothuajse pesë herë më shumë se një vit më parë.
- Në Spanjë, e cila kishte më pak se gjysmën e reshjeve mesatare deri në prill të këtij viti, mijëra njerëz po mbështeten në ujin e pijshëm me kamionë, ndërsa rajone si Katalonja kanë vendosur kufizime të ujit. Disa fermerë kanë raportuar tashmë humbje të të korrave deri në 80%. Ndër kulturat e prekura janë drithërat dhe kulturat vajore.
- – Kjo është humbja më e madhe e të korrave në dekadat e fundit. Situata është edhe më e keqe se vitin e kaluar – tha Pekka Pesonen, e cila drejton grupin evropian bujqësor Copa-Kogetsa, për situatën në Spanjë. Spanja prodhon gjysmën e ullinjve dhe një të tretën e frutave në BE.
- Me rezervuarët e tij me një kapacitet mesatar prej 50 përqind, vendi ndau më shumë se dy miliardë euro javën e kaluar për të financuar masat emergjente. Ai është ende në pritje të përgjigjes së Komisionit Evropian për kërkesën e tij që fondi i krizës prej 450 milionë euro nga buxheti i BE-së të përdoret për subvencione bujqësore. Komisioni tha se po monitoron nga afër situatën.
- Thatësira e rëndë në Evropën Jugore është një shqetësim i veçantë, jo vetëm për fermerët atje, por edhe sepse mund të rrisë çmimet tashmë shumë të larta të konsumit – tha zëdhënësja e Komisionit, Miriam García Ferrer.
- Probleme të ngjashme mund të lindin në Itali, ku deri në 80 për qind e furnizimit me ujë shkon në bujqësi.
- Pas dy vitesh mungesë uji, pjesë të Italisë veriore hynë në maj me një deficit prej 70% në rezervat e ujit të borës dhe një deficit prej 40% në lagështinë e tokës, tha Luca Broca, drejtor i kërkimit në Këshillin Kombëtar të Kërkimit të Italisë.
- Me një tokë të tillë të tharë, shiu nuk përthithet, gjë që ka pasoja katastrofike. Autoritetet në Itali thonë se më shumë se 14 persona kanë vdekur nga përmbytjet në rajonin italian të Emilia Romagna.
