I shtyrë nga shumë aspekte, dhe mbi të gjitha nga rritja drastike e çmimeve të energjisë, inflacioni ka prekur të gjitha pjesët e Evropës: nga ndërtuesit në Itali, përmes shitësve në Poloni, te kasapët në Turqi.
Rrethrrotullimi duhet të zvogëlojë numrin e aksidenteve në një kryqëzim afër Milanos, i njohur për shumë aksidente. Por puna ka ngecur pasi asfalti, tubat dhe betoni janë bërë shumë të shtrenjta. Kontraktori, Edoardo Ronvoni, është i dëshpëruar. “Kemi frikë se nuk do të mund të punojmë fare këtë vit”, tha sipërmarrësi italian. “Po mbyllim të gjitha kantieret tona”.
Kompania mbylli rrethrrotullimin gjysmë të ndërtuar në mars dhe që atëherë lufta në Ukrainë ka rritur më tej çmimet. Ronconi ankohet se kompania e tij tashmë ka humbur tre muajt më të mirë të vitit për sa i përket kontratave të reja. Dhe më e keqja, thotë ai, ndoshta nuk ka ardhur ende.
Çmimet e naftës dhe gazit – nxitësit kryesorë të inflacionit
Lufta tendosi më tej burimet dhe përshpejtoi inflacionin. Çmimet e energjisë, ushqimit dhe materialeve të ndërtimit po rriten më shpejt se kurrë në dekadat e fundit. Goditja nga çmimet është më e madhe në pikat e karburantit, por edhe kur shikon faturën e energjisë elektrike apo çmimet në supermarkete. Ashtu si në kantieret e ndërtimit. Tashmë janë ndërprerë projektet e para të ndërtimit publik në Itali.
Rritja e çmimeve të naftës dhe gazit janë nxitësit kryesorë të inflacionit në Evropë, e cila mbështetet shumë në energjinë ruse për të prodhuar energji elektrike dhe industrinë e furnizimit. Inflacioni në nivel të Bashkimit Evropian pritet të rritet në gati shtatë për qind këtë vit.
Frutat dhe perimet vetëm për fëmijë
Kostoja e lartë e benzinës kërcënon gjithashtu transportin e mallrave dhe ata që jetojnë nga bujqësia dhe peshkimi detyrohen të vendosin çmime astronomike për produktet e tyre për shkak të karburantit. Ndryshimet i ndjejnë ata që kanë nevojë për shumë pak për jetën.
Një prej tyre është Alina Chernik nga Polonia. Një shitëse nga Varshava mban pula në mënyrë që të mos ketë nevojë të blejë vezë. Sepse, thotë ai, ushqimi tashmë është rritur me 150 për qind.
Ndjenja e mungesës së shpresës përhapet kryesisht tek ata që gjithsesi fitojnë më pak. “Unë kam qenë gjithmonë një person pozitiv, por për momentin nuk e shoh dritën në fund të tunelit,” tha Eva Fuchsova nga Republika Çeke, e cila jeton me tre fëmijët e saj në qytetin Tuskov afër Plzen. “Duhet të shtrëngoj rripin. “Unë blej fruta dhe perime që të mos u mungojë fëmijëve asgjë, por nuk i ha”, tha kjo nënë.
Konsumatorët janë të përmbajtur
Inflacioni ndihet veçanërisht në vendet e Europës Qendrore dhe Lindore pranë zonës së luftës. Republika Çeke pati rritje të çmimeve me 14.2 për qind në prill dhe Polonia me 12.3 për qind. Por në Greqi, inflacioni ishte 10.8 për qind atë muaj.
Një rast i veçantë është Turqia, monedha e së cilës humbi 44 për qind të vlerës së saj ndaj dollarit vitin e kaluar dhe inflacioni u rrit në 61 për qind.
Të gjitha dyqanet nga Varshava në Stamboll panë shitje në rënie. Konsumatorët janë të përmbajtur, duke kërkuar alternativën më të lirë, thonë shitësit. Për gjërat më pak të nevojshme, si veshjet, blerjet vonohen dhe mallrat që konsiderohen si luks, si lulet, pothuajse nuk shiten fare.
Bajram Koza, një kasap nga Stambolli, thotë se shitjet kanë rënë me një të pestën. “Edhe në lagjen e pasur Chankai, njerëzit nuk blejnë më atë që u nevojitet, por ato që mund të përballojnë”, tha kasapi, duke shtuar: “Ata që blinin dy kilogramë mish të grirë, tani fitojnë më shumë kilogramë”.
“Kam frikë se nuk do të durojmë”.
Inflacioni, natyrisht, prek edhe punonjësit e turizmit, të cilët mezi e kanë rikuperuar një pauzë dyvjeçare për shkak të pandemisë. Paris Parasos, pronar i një restoranti peshku në ishullin grek të Rodosit, tani shkon vetëm për peshkim në orët e para të mëngjesit për të ulur kostot. Por ai thotë se duhet të rrisë çmimet në menu, sepse kostot e vajit të gatimit dhe energjisë elektrike janë rritur ndjeshëm.
Në Poloni, konsumatorët po ankohen se çmimet e bukës janë rritur me një të tretën. Edhe Belgjika raporton se disa furra atje nuk mund të paguajnë më punëtorët e tyre. “Unë njoh furrtarë që punojnë 13 ose 14 orë në ditë për të mbijetuar dhe për të paguar borxhet e tyre,” tha Albert Denonsin, president i shoqatës së furrtarëve frëngjishtfolës në Belgjikë. “Mund të durojmë pak, por kur dëgjoj nga selia e Bankës Botërore se kështu duhet të vazhdojë në vitin 2024, atëherë kam frikë se nuk do të kemi sukses”.
DW.COM
