Pushtimi rus i Ukrainës ka rritur presionin për sanksione më të ashpra ekonomike ndaj Moskës. Më shumë vende kanë kërkuar që Moska të përjashtohet nga SWIFT, rrjeti kryesor ndërkombëtar i pagesave në botë, në mënyrë që të godasë tregtinë ruse dhe ta bëjë më të vështirë për kompanitë e saj të bëjnë biznes.
Çfarë është SWIFT?
SWIFT (World Interbank Financial Telecommunications Company) është sistemi kryesor i mesazheve të sigurta që bankat përdorin për pagesa të shpejta dhe të sigurta ndërkufitare, duke mundësuar që tregtia ndërkombëtare të funksionojë pa probleme. Ai është bërë mekanizmi kryesor për financimin e tregtisë ndërkombëtare. Në vitin 2020, rreth 38 milionë transaksione dërgoheshin çdo ditë përmes platformës SWIFT, e cila lehtësonte marrëveshjet me vlerë miliarda dollarë, thotë Guardian.
Kush e zotëron SWIFT?
SWIFT, i themeluar në vitet 1970, është një shoqatë e mijëra institucioneve anëtare që përdorin shërbimin. Me seli në Belgjikë, ajo mbetet neutrale në mosmarrëveshjet tregtare, duke qenë kryesisht një shërbim për anëtarët e saj.
Pse një ndalim i SWIFT do të ishte kaq serioz?
Boris Johnson u tha të dërguarve të tij se ekonomia ruse do të dëmtohej nëse do të rrëzohej nga SWIFT. Edhe transaksionet më banale do të duhet të kryhen drejtpërdrejt ndërmjet bankave, ose të ridrejtohen përmes sistemeve rivale të pazhvilluara, gjë që do të rrisë kostot dhe do të shkaktojë vonesa.
Pse Shtetet e Bashkuara nuk duan të zbatojnë ndalimin?
Një nga arsyet është se goditja ndaj bizneseve ruse mund të mos jetë aq e rëndë. Kreu i bankës më të madhe ruse, VTB, ka deklaruar së fundmi se mund të përdorë kanale të tjera pagese, si telefona, aplikacione për mesazhe ose e-mail. Bankat ruse gjithashtu mund të drejtojnë pagesat përmes vendeve të pasanksionuara, si Kina, e cila ka krijuar sistemin e saj të pagesave për të konkurruar me SWIFT. Ndalimi i SWIFT nga Rusia mund të përshpejtojë përdorimin e sistemit rival të Kinës Kips. Ekziston gjithashtu frika se kjo mund të dëmtojë statusin e dollarit amerikan si monedhë rezervë globale dhe të përshpejtojë përdorimin e alternativave të tilla si kriptovalutat.
A do të ndikonte ndalimi i SWIFT në vendet e tjera?
Administrata Biden është e shqetësuar se ndalimi mund të dëmtojë aleatët e saj, si dhe kompanitë ruse. Rusia është një blerës kryesor i mallrave të prodhimit të huaj, veçanërisht nga Holanda dhe Gjermania. Rusia është furnizuesi kryesor i BE-së me naftë bruto, gaz natyror dhe lëndë djegëse fosile të ngurta dhe vendet evropiane mund të kenë vështirësi në gjetjen e furnizuesve alternativë.
A ka qenë SWIFT i lidhur me sanksionet ekonomike?
Në të kaluarën, SWIFT i ka rezistuar thirrjeve për ndalime ndaj vendeve të caktuara, duke e përshkruar veten si neutrale. Por në vitin 2012, Bashkimi Evropian e ndaloi SWIFT-in t’u shërbente kompanive dhe individëve iranianë të sanksionuar në lidhje me programin bërthamor të Teheranit, duke vendosur një precedent për një veprim të tillë kundër Rusisë. Një zëdhënës i SWIFT nuk pranoi të thoshte se si organizata do t’i përgjigjej çdo sanksioni të SHBA-së, raportoi Reuters.
