Në emisionin e shortkastit të IMA-s “Interkulturë”, i ftuari i Robert Alagjozovskit është Bujar Luma, themelues dhe drejtor i Qendrës për Bashkëpunim Ballkanik Loja nga Tetova, një nga organizatat joqeveritare më me ndikim në vend në fushën e ndërkulturalizmit. Ata diskutuan arsyet e ndarjes etnike dhe politikat ndërkulturore, sulmet ndaj sektorit joqeveritar, si dhe situatën politike në vend dhe rajon.
Duke treguar shembullin e “Lojës”, e cila ka punuar me sukses për gati tre dekada me një ekip të përzier dhe përfshin të rinj nga prejardhje të ndryshme në aktivitetet e saj, Luma thekson se çelësi i politikave të mira ndërkulturore është ndërkulturaliteti në vetë organizatat dhe politikat afatgjata. Megjithatë, ai nuk sheh një qasje të tillë midis politikanëve dhe institucioneve, të cilat udhëhiqen nga interesa dhe përfitime afatshkurtra.
“Po punojmë në një projekt, i cili është themelimi i edukimit për paqe, i cili tani është themeluar në gjashtë universitete në Maqedoni. Në fillim, donim që ky projekt të kalonte përmes Ministrisë. Dhe mbaj mend që në takim, kishte një neveri të tillë ndaj projektit dhe mendova pse është kështu. Më vonë e kuptova se është në thelb për interesin e tyre afatshkurtër. Nëse nuk është diçka që u shërben atyre në afat të shkurtër, për përfitim të shpejtë të elitës politike, mendoj se ata nuk shohin ndonjë vlerë në atë punë”, beson Luma.
Lidhur me urrejtjen dhe paragjykimet, ai theksoi se arsimi është në thelb të problemit. “Ne patëm një hulumtim, sepse ka kaq shumë urrejtje, kaq shumë stereotipe, paragjykime. Dhe, nëse shikoni, institucionet tona – si institucionet shtetërore ashtu edhe institucionet arsimore, kanë një lloj qasje multikulturore, jo aq shumë një qasje ndërkulturore… hulumtimi ynë tregoi se në thelb, krijuesi i këtyre paragjykimeve dhe në thelb të problemit është arsimi. Atje, në ato kurrikula të fshehura, krijohen paragjykime atje, krijohet ai hendek midis atyre që janë të ndryshëm nga ju”, theksoi Luma.
Duke krahasuar politikanët dhe institucionet tona me demokracitë stabile, ai vlerëson se ndryshimi qëndron në mungesën e aftësisë shtetërore. Në vend të kësaj, kemi politikë partiake që është afatshkurtër, primitive dhe arrogante.
“Kemi shumë pak aftësi shtetërore. Ka politikë të aftë partiake që është afatshkurtër dhe shumë primitive, shumë arrogante, ndryshe nga vendet që janë demokraci stabile, dhe këtu e shihni atë aftësi shtetërore. Ata shohin të njëjtat interesa edhe kur vetë nuk janë këtu për të vendosur”, beson Luma.
Lidhur me mosbesimin dhe sulmet ndaj sektorit joqeveritar, sipas Lumës, pavarësisht faktit se strukturat qeveritare dhe partiake kanë një pikëpamje afatshkurtër sesa shoqatat e qytetarëve, sektori joqeveritar gjithashtu ka dobësi dhe duhet të rishqyrtohet.
“Ne jemi bërë disi organizata elitiste dhe mendoj se shpesh flasim në një gjuhë që nuk kuptohet nga masat. Dhe është pikërisht kjo qasje e jona, partitë dhe strukturat shtetërore – të cilat sigurisht na shikojnë me mosbesim jo vetëm ne, por gjithçka që nuk mund ta kontrollojnë – që e përdorin, atë pikë të dobët tonën”, vlerësoi Luma. Në të njëjtën kohë, ai shprehu shqetësimin se “i gjithë sektori joqeveritar është nën një sulm hibrid jo vetëm nga strukturat partiake, por edhe nga strukturat nga rajoni dhe bota në përgjithësi”.
Shikoni dhe dëgjoni më shumë rreth këtyre temave në paraqitjen e Bujar Lumës nga Qendra Loja për Bashkëpunim Ballkanik në videon e shortkastit “Interkultura”.
youtube.com/watch?v=0cgsTcStzdk&embeds_referring_euri=https%3A%2F%2Fracin.mk%2F&source_ve_path=MjM4NTE
