www.telegrami.mk
lajmi interaktiv
Kryetari i Alternativës dhe njëri nga liderët e koalicionit VLEN, Bekim Sali, ka njoftuar se ka marrë pjesë në shënimin e përvjetorit të nëntë të Universitetit “Nënë Tereza” në Shkup, me të cilin rast u realizuar edhe ceremonia e dhënies së titullit Doctor Honoris Causa për Akademik Alajdin Abazi.
“Ky universitet, mban emrin e nobelistes shqiptare nga Shkupi, Gonxhe Bojaxhiu e cila i shërbeu njerëzimit përmes humanizmit dhe solidaritetit! Në këtë mënyrë ajo u bë simbol i shqiptarëve në mbarë botën, sidomos i shqiptarëve të Shkupit prej ku e ka origjinën.
Universiteti “Nënë Tereza” ka dy shenja dalluese në kohën e Qeverisë VLEN që flet qartas për përkushtimin e kësaj qeverie ndaj arsimit shqip.
E para ka të bëjë me nënshkrimin e Marrëveshjes kolektive nga kryetari i Kuvendit të RMV, Afrim Gashi që mundëson ngritjen e pagave dhe përmirësimin e kushteve të punonjësve në arsimin e lartë, sidomos në Universitetin “Nënë Tereza”.
Shenja e dytë dalluese e Qeverisë VLEN për Universitetin “Nënë Tereza” është Kampusi Universitar dhe ndarja e buxhetit prej 34 milion euro që është një buxhet historik për një universitet shqiptarë në Maqedoninë e Veriut.
Urime 9 vjetori i Universitetit “Nënë Tereza”!”, ka shkruar Sali.
https://aktuale.mk/vlen-ndau-34-milione-euro-per-kampusin-universitar/
ndërsa Qeveria nuk përfshiu në buxhet investimet 34 milionë euro pëtr kampusin unuiversitar Nënë Tereza Shkup.20.11.2025
=======================================
Maqedonia e ka gjetur veten lart në listën e zezë evropiane kur bëhet fjalë për femicidin, vrasjen e grave nga partnerët e tyre.
vendi renditet i treti në Evropë për sa i përket shkallës së vrasjeve të tilla, pas Letonisë dhe Lituanisë.
Shkalla më e lartë u regjistrua në Letoni, ku 17 gra për milion banorë u vranë në vitin 2023.
Në Lituani, shifra ishte 10 gra për milion banorë. Në Maqedoni, gjatë së njëjtës periudhë, u raportuan gjashtë vrasje për një milion banorë.
Pas Maqedonisë pason Bosnja dhe Hercegovina me pesë vrasje për një milion banorë, ndjekur nga Austria, Mbretëria e Bashkuar dhe Ukraina me nga katër secila.Pse Maqedonia del kaq lart për femicid (psikologjikisht)
1. Kulturë patriarkale e fortë + normalizim i dhunës
Dhuna në familje ende perceptohet si “çështje private”. Psikologjikisht kjo:
- e mban viktimën në gjendje nënshtrimi dhe frike
- i jep agresorit ndjenjë legjitimiteti dhe kontrolli absolut
2. Burrëri toksike dhe frustrim social
Shumë burra jetojnë:
- varfëri
- papunësi
- mungesë statusi social
Kjo krijon zemërim të akumuluar, që shkarkohet mbi partneren – viktimën më të afërt dhe më të pambrojtur.
3. Alkooli, impulsiviteti dhe mungesa e vetëkontrollit emocional
Nga pikëpamja psikologjike, kemi:
- tolerancë të ulët ndaj refuzimit
- xhelozi patologjike
- frikë nga humbja e kontrollit
Kur gruaja tenton të largohet → rreziku i vrasjes rritet maksimalisht.
4. Shteti i dobët = agresori i fuqizuar
Kur:
- policia reagon vonë
- gjykatat japin dënime të buta
- urdhrat mbrojtës nuk zbatohen
psikologjikisht agresori merr mesazhin: “Askush s’po më ndalon”.
A do ishte më mirë “të ndahen” për t’i mundur paragjykimet?
Femicidi është problem i gërshetuar:
- problem mentaliteti
- problem arsimor
- problem institucional
Por ka diçka tjetër që funksionon:
Çfarë do ta ulte realisht femicidin
- Ndërhyrje e hershme psikologjike për dhunuesit (detyrim, jo vullnet)
- Heqje e menjëhershme e armëve dhe arrest preventiv
- Dënime reale, jo simbolike
- Strehimore funksionale për gratë (jo vetëm në letër)
- Arsim emocional që nga shkolla (kontroll impulsi, marrëdhënie të shëndetshme)
- Maqedonia është e treta sepse:
- toleron dhunën
- justifikon agresorin
- e lë viktimën vetëm
Derisa gruaja të shihet si e barabartë, jo si pronë – statistikat nuk do bien, pavarësisht ligjeve në letër.
=================================================
Edhe gjatë vitit 2025, njësia speciale “Ujqit” vazhdon të mbetet pa asnjë pjesëtar të përkatësisë shqiptare. Ndërkohë, në konkursin për oficerë të rinj për vitin 2025, nga gjithsej 45 kandidatë të pranuar, vetëm një ishte shqiptar.“Mendoj se duhet të shohim kualitetin dhe çdonjëri që është kualitativ është i mirëseardhur në Armatë dhe ministri.tha Vllado Misajllovski – Ministri i Mbrojtjes., gjë që rang lista përfundimtare nuk përputhej me ligjin për akademi ushtarake i cili urdhëron respektimin e përfaqësimit të drejtë dhe adekuat gjatë konkurseve. Ministria e Mbrojtjes tashmë gjashtë muaj është pa zëvendës ministër, kjo pasi Elfete Ismaili u shkarkua nga detyra pasi Arben Taravari prishi koalicionin me VLEN-in.
=====================================================================
Ambasadorja amerikane në Shkup, Angela Aggeler është ndër diplomatët e karrierës që është tërhequr nga detyra si pjesë e vendimit të fundit të presidentit Donald Trump, i cili përfshiu ndryshimin e ambasadorëve në rreth 30 shtete. Këtë e kanë konfirmuar nga Ambasada e SHBA-së në Shkup, nga ku shtojnë se Ambasada do të vazhdojë të funksionojë normalisht gjatë procesit të tranzicionit.
“Jemi thellësisht mirënjohës ndaj ambasadores Aggeler për shërbimin e saj në Maqedoninë e Veriut gjatë tre viteve të fundit dhe jemi të përkushtuar për të siguruar një tranzicion të qetë dhe efektiv që do t’i japë prioritet misionit të SHBA-ve dhe marrëdhënieve tona diplomatike,” thuhet në deklaratën e Ambasadës për MIA.
https://telegrami.mk/ambasada-e-shba-se-ne-shkup-konfirmon-aggeler-nuk-do-te-jete-me-ambasadore/
Ndërrimi i ambasadores amerikane: ndryshim qasjeje, jo krizë
Tërheqja e ambasadores amerikane në Shkup, Angela Aggeler, është pjesë e ristrukturimit diplomatik të administratës Trump dhe nuk përbën ndëshkim për Maqedoninë e Veriut. Mesazh politik, jo teknik
Edhe pse ambasadat “funksionojnë normalisht”, ndryshimi i ambasadorëve është mesazh sinjal politik,jo teknik :
– ndryshim prioritetesh
– rishikim i qasjes ndaj Ballkanit
– më pak tolerancë ndaj elitave që Trump i konsideron “të konsumuar” ose të lidhura me establishmentin liberal Aggeler ishte figurë aktive në çështjet e brendshme, qasje që pritet të zëvendësohet me diplomaci më të heshtur dhe më transaksionale. Mesazhi është i qartë: SHBA po ndryshon stil, jo aleancë. largimi i Angela Aggeler nuk përbën krizë diplomatike dhe as prishje të marrëdhënieve SHBA–Maqedoni e Veriut. Por ai sinjalizon qartë fundin e një faze dhe fillimin e një tjetre, ku Uashingtoni do të flasë më pak publikisht dhe do të veprojë më shumë në heshtje. Për Shkupin, kjo është një provë reale: pa justifikimin e presionit të jashtëm, përgjegjësia politike mbetet tërësisht e brendshme.Një element tjetër i rëndësishëm është profili i mundshëm i ambasadorit pasues. Ekziston gjasë reale që posti në Shkup të mos i besohet më një diplomati karriere, por një emërimi politik. Në praktikën amerikane, kjo zakonisht sjell më pak presion publik, por më shumë komunikim të mbyllur dhe marrëveshje direkte me elitën politike vendore.
=====================================
==============================================================
www.telegrami.mk
Mesut Shabani
