Komisioni Shtetëror për Parandalimin e Korrupsionit, me qëllim që të informojë në kohë dhe në mënyrë transparente të gjitha institucionet shtetërore, partitë politike, pjesëmarrësit në procesin zgjedhor, si dhe publikun, për ligjshmërinë e përdorimit dhe disponimit të mjeteve buxhetore, në përputhje me Ligjin për Parandalimin e Korrupsionit dhe Konfliktit të Interesave dhe Kodin Zgjedhor, publikoi disa ndalesa, të cilat vlejnë deri në zhvillimin e zgjedhjeve lokale.
Lidhur me këtë, KSHPK thekson situatat e mëposhtme për periudhën nga dita e vendimit për shpalljen e Zgjedhjeve Lokale në Republikën e Maqedonisë së Veriut në vitin 2025 deri në përfundimin e zgjedhjeve për zgjedhjen e kryetarëve ose anëtarëve të këshillit, pra deri në konstituimin e këshillit të komunave dhe qytetit të Shkupit:
1. Ndalesë për investime të reja dhe pagesa të jashtëzakonshme
– Nuk mund të fillojë ndërtim me mjete nga buxheti ose nga fondet publike ose me mjete nga ndërmarrjet publike ose personat e tjerë juridikë që kanë kapital shtetëror të objekteve të reja infrastrukturore, siç janë rrugët, tubacionet e ujit, linjat e energjisë, kanalizimet dhe objekte të tjera ose të objekteve për aktivitete sociale – shkolla, kopshte dhe objekte të tjera, përveç nëse më parë janë siguruar fonde për atë qëllim nga buxheti, pra bëhet fjalë për zbatimin e një programi të miratuar në bazë të një ligji në vitin aktual;
– nuk lejohen pagesa të pagave, pensioneve, ndihmës sociale ose pagesave të tjera dhe kompensimeve materiale nga fondet buxhetore ose nga fondet publike që nuk janë pagesa të rregullta mujore, gjegjësisht të gjitha transfertat dhe pagesat njëvjeçare ose transfertat e njëhershme nga fondet buxhetore ose nga fondet publike, as kapitali shtetëror nuk mund të tjetërsohet, as nuk mund të nënshkruhen marrëveshje kolektive;
– nuk mund të iniciohet asnjë procedurë për punësimin e personave të rinj ose një procedurë për ndërprerjen e punësimit në institucionet shtetërore dhe publike, dhe procedurat e filluara pezullohen, përveç rasteve të çështjeve urgjente.
2. Ndalimi i përdorimit të burimeve të paligjshme dhe anonime të financimit gjatë zgjedhjeve
– një parti politike ose kandidat në zgjedhje nuk mund të mbledhë dhe përdorë fonde në mënyrë të paligjshme ose nga burime anonime.
3. Përcaktimi i keqpërdorimit të financimit të partive politike gjatë një fushate zgjedhore
– nuk mundet që prona në pronësi të: Republikës së Maqedonisë së Veriut ose njësive të vetëqeverisjes lokale ose fondeve buxhetore ose fondeve nga fondet publike, ndërmarrjeve publike, institucioneve publike ose personave të tjerë juridikë që kanë kapital shtetëror, përmes punimeve investuese ose ndryshe, nuk mund të përdoren për fushatë zgjedhore ose për financimin e aktiviteteve të tjera politike.
4. Ryshfeti i votuesve
– nuk lejohet ryshfeti gjatë zgjedhjeve dhe votimit, dhënia ose premtimi i një dhurate ose përfitimi tjetër për veten ose për një tjetër, për një votues gjatë zgjedhjeve, për të votuar ose për të mos votuar ose për të votuar për një kandidat të caktuar.
Në periudhën nga 20 ditë para fillimit të fushatës zgjedhore deri në përfundimin e zgjedhjeve për zgjedhjen e kryetarëve të komunave ose anëtarëve të këshillit, përkatësisht deri në konstituimin e këshillit të komunave dhe qytetit të Shkupit, nuk është e mundur të:
– mbahen ngjarje publike me rastin e fillimit të ndërtimit ose vënies në funksion të objekteve me mjete nga Buxheti ose fondet publike, ose me mjete nga ndërmarrjet publike ose personat e tjerë juridikë që kanë kapital shtetëror në infrastrukturë si rrugë, sisteme furnizimi me ujë, linja elektrike, sisteme kanalizimesh, fusha sportive dhe objekte të tjera ose objekte për aktivitete shoqërore, shkolla, kopshte dhe objekte të tjera. Ndalimi i mbajtjes së ngjarjeve publike nuk përfshin, në veçanti, dhënien e një deklarate publike nga një bartës i funksionit publik ose një kandidat për bartës të funksionit publik në një tubim, intervistë për median, një debat mediatik ose një përgjigje në pyetje gazetareske;
– Nga dita e vendimit për shpalljen e zgjedhjeve deri në përfundimin e tyre në përputhje me rezultatet e zgjedhjeve, Ministria e Financave është e detyruar të publikojë të gjitha pagesat buxhetore, përveç pagave të rregullta, pensioneve dhe shpenzimeve të shërbimeve, publikisht në një faqe interneti në një bazë të dhënash të posaçme për shpenzimet buxhetore gjatë periudhës zgjedhore dhe
– Ministria e Financave duhet të paraqesë raport financiar parazgjedhor dy javë pas shpalljes së zgjedhjeve, i cili duhet të përfshijë një pasqyrë të përgjithshme të të gjitha të ardhurave dhe shpenzimeve të planifikuara dhe të realizuara nga Buxheti sipas zërave në periudhën nga fillimi i vitit fiskal deri në ditën e dorëzimit të raportit, i cili duhet të publikohet në faqen e internetit të Ministrisë së Financave.
– Përdorimi i hapësirave të zyrave, pajisjeve të zyrës dhe automjeteve zyrtare të organeve shtetërore është i ndaluar, përveç personave për të cilët zbatohen rregullore të veçanta për mbrojtjen e personit;
– brenda dhjetë ditëve nga data e vendimit për shpalljen e zgjedhjeve, fondet publike, ndërmarrjet publike dhe të gjitha subjektet e tjera juridike që kanë kapital shtetëror janë të detyruara t’i paraqesin Komisionit Shtetëror për Parandalimin e Korrupsionit të dhëna mbi numrin, llojin, targën dhe gjendjen e drejtimit të automjeteve që kanë, në formë elektronike në një formular të përcaktuar nga Komisioni Shtetëror i Zgjedhjeve, të publikuar në faqen e internetit të KSHPK-së, dhe
– është e ndaluar të ushtrohet ose të përpiqesh të ushtrosh presion dhe frikësim ndaj votuesve ose anëtarëve të familjeve të tyre ose personave të afërt me ta.
“Komisioni Shtetëror për Parandalimin e Korrupsionit do të monitorojë të gjithë procesin zgjedhor dhe në rastet e dyshimeve për shkelje të dispozitave të Ligjit për Parandalimin e Korrupsionit dhe Konfliktit të Interesit dhe Kodit Zgjedhor, Komisioni Shtetëror për Parandalimin e Korrupsionit do të shqyrtojë përgjegjësinë e personave përgjegjës të organeve shtetërore dhe subjekteve të tjera, do të marrë masa për të përcaktuar dyshime të tilla, do të informojë autoritetet kompetente dhe do të kërkojë që të ndërmerren aktivitete në kuadër të veprimit të tyre kompetent”, thuhet në njoftim.
Gjatë periudhës së zbatimit të aktiviteteve që lidhen me Zgjedhjet Lokale në Republikën e Maqedonisë së Veriut 2025, përkatësisht zgjedhjet për zgjedhjen e anëtarëve të këshillave komunale dhe Këshillit të Qytetit të Shkupit dhe për zgjedhjen e kryetarit të komunës dhe kryetarit të Qytetit të Shkupit, Komisioni Shtetëror për Parandalimin e Korrupsionit, në përputhje me dispozitat e Ligjit për Parandalimin e Korrupsionit dhe Konfliktit të Interesave, nuk ka juridiksion dhe nuk jep mendime mbi kërkesat e paraqitura për mendime që lidhen me mënyrën e veprimit të organeve të qeverisjes shtetërore dhe lokale dhe organeve të tjera shtetërore të themeluara në përputhje me Kushtetutën dhe ligjin, fondeve, agjencive, drejtorive, ndërmarrjeve publike, organeve rregullatore, shoqërive tregtare të themeluara nga shteti dhe institucioneve të tjera të themeluara nga shteti.
“Komisioni Shtetëror për Parandalimin e Korrupsionit, me qëllim monitorimin dhe kontrollin e ligjshmërisë së financimit të fushatës zgjedhore dhe të procesit zgjedhor në tërësi, do të vendosë bashkëpunim të drejtpërdrejtë me mediat, shoqatat e qytetarëve dhe qytetarët dhe, për këtë qëllim, inkurajon të gjithë publikun që të raportojë menjëherë rastet e shkeljeve të ndalimeve të përcaktuara në Ligjin për Parandalimin e Korrupsionit dhe Konfliktit të Interesave dhe në Kodin Zgjedhor”, thonë nga KShPK.
Kryetari i Kuvendit, Afrim Gashi më 9 gusht i shpalli zgjedhjet lokale. Raundi i parë i votimit për kryetarë të komunave do të mbahet më 19 tetor, kur do të votohet edhe për lista të këshilltarëve. Raund të dytë për kryetarë të komunave do të ketë më 2 nëntor.
