burimi i lajmit
Kërkesa për dru zjarri dhe pelet ka, por çmimet po rriten dhe qytetarët janë të shqetësuar se si do të ngrohen këtë dimër. Importuesit e peletit thonë se nuk kanë ku të importojnë, ndërsa drutë e zjarrit i kanë, por me çmime “të kripura”.
Edhe pse është verë dhe jashtë është 40 gradë, një pjesë e madhe e qytetarëve tashmë kanë filluar të blejnë dru zjarri për të qenë të sigurt se do të kenë një shtëpi të ngrohtë në dimër, në kohë krize energjitike dhe rritje galopante të çmimeve të energjisë. Këtë vit po shtohen shqetësimet nëse këtë dimër do të ketë dru zjarri dhe pelet për ngrohje, por edhe me çfarë çmimi. Ndërsa distributorët e peletit kanë problem me rritjen e çmimit dhe pamundësinë për të arritur sasitë e nevojshme, drutë e zjarrit janë kryesisht në dispozicion, por me çmime “të kripura”.
Blagoj Velkov vitin e kaluar ndryshoi sistemin e ngrohjes në shtëpinë e tij, duke kaluar plotësisht në pelet. Ai thotë se më në fund ka arritur të gjejë energji me të cilën do ta ngrohë shtëpinë e tij me çmime të përballueshme, sepse në 30 vitet e fundit ka provuar gjithçka, nga qymyri, briketat dhe nafta, deri te rryma.
Kërkesa për dru dhe pelet është e madhe, ndaj çmimet po rriten dhe qytetarët janë të shqetësuar për ngrohjen këtë dimër. Importuesit e peletit thonë se nuk kanë ku të importojnë, ndërsa të tjerët kanë zjarre, por janë “tê kripura”.
Edhe pse është verë dhe jashtë është 40 gradë, një pjesë e madhe e qytetarëve tashmë kanë filluar të djegin dru për të qenë të sigurt se do të kenë një shtëpi të ngrohtë në dimër, në kohë krize energjitike dhe rritje galopante të çmimeve të energjisë. Ky vit po shtohen utsariet si keşti dinzim do të keke dru õkiri dhe pelet për tetëtë, por edhe me çfarë çmimi. Derisa distributorët e peletit kanë problem me rritjen e çmimit dhe kapacitetin për të arritur sasitë e nevojshme, karburantet e tjera janë kryesisht në dispozicion, me çmime “të kripura”.
Blagoj Velkov ka ndërruar sistemin e ngrohjes në shtëpinë e tij, duke e kaluar tërësisht në pelet. Dhe thotë se më në fund ka arritur të gjejë energji me të cilën të ngrohë shtëpinë me çmime të përballueshme, pasi në 30 vitet e fundit ka provuar gjithçka, nga qymyri, briketat dhe nafta, deri te rryma.
Importi i peletit në rrezik
Për të parandaluar dhe shmangur pasojat e shkaktuara nga rritja e kërkesës për dru zjarri, Qeveria mori vendim që të kufizojë eksportin e druve të zjarrit dhe peletit deri në fund të vitit. Në njoftimin e qeverisë thuhet se këtë tashmë e kanë bërë qeveritë e Serbisë, Bosnjë-Hercegovinës dhe Malit të Zi. Zëvendëskryeministri për Çështje Ekonomike, Fatmir Bitiqi, ka bërë të ditur se pas votimit do të ngarkohet inspektorati që të kontrollojë nëse ka tentime për të krijuar mungesë artificiale të peletit dhe druve për të rritur çmimin e tyre.
Mirëpo, për Vladimir Stojanovskin, pronarin e një kompanie që importon dhe shet pelet, vendimi i qeverisë është i padobishëm sepse 80% e peletit importohet nga jashtë. Këtë vit ai thotë se janë para një sfide të madhe, ndaj nuk ka përgjigje në pyetjen se a do të arrijnë të importojnë mjaftueshëm pelet. Partnerët e tyre të mëparshëm nga rajoni nuk kanë dorëzuar sasitë e kërkuara sepse janë kthyer në tregun e brendshëm por edhe në vendet më të pasura evropiane ku ka edhe nevojë të madhe për pelet. Kjo është arsyeja pse ata tani po përpiqen të gjejnë partnerë të rinj, por ai thotë se po shkon shumë vështirë. Ata filluan të importonin pelet nga Turqia, ku merrnin gjithashtu sasi të vogla, me transport disa herë më të shtrenjtë se importi nga Serbia, p.sh. Ata gjetën një partner të mundshëm në Poloni, por kur panë çmimet, hoqën dorë nga blerja. Për momentin thotë se të gjitha sasitë e tyre janë shitur dhe tashmë ka lista për turet e radhës.
“Çfarë do të ndodhë në muajt në vijim, vërtet nuk mund ta dija, por perspektivat për momentin janë se është dramatikisht më e vështirë të importohet sepse nuk ka sasi nga partnerët tradicionalë nga të cilët kemi importuar deri më tani”, thotë Stojanovski. .
Ai nuk dëshiron të bëjë parashikime as se çfarë do të ndodhë me çmimet. Ai vetëm thotë se Qeveria duhet të marrë masa me ta në të njëjtën tryezë për të parë problemet reale. Ai është i shqetësuar edhe për biznesin e tij, por edhe për atë që do të ndodhë në shtator dhe tetor kur kërkesa është në kulmin e saj.
“Nuk ka pasur kurrë një krizë të tillë në një shkallë të tillë, fjalë për fjalë kurrë, dhe një goditje e tillë çmimi nuk u ka ndodhur kurrë njerëzve. Pra kemi pasur diferenca mes verës dhe dimrit prej 10-20%, ka qenë lëvizja maksimale e çmimeve të peletit, por asnjëherë nuk kemi pasur nevojë për sasi”, thotë ai.
Dru ka, por vetëm me çmime të larta
Në fushën e druve të zjarrit, situata me sasi nuk është aq alarmante, por për këtë arsye çmimet po rriten. Radio Evropa e Lirë ka kërkuar informacione për çmimet në disa depo. Arritëm që nga e hëna të “sigurojmë” dru ahu për 4600 denarë për metër kub. Për lisin na thanë se duhet të presim dy javë dhe çmimi do të jetë 4800 denarë për metër kub.
Druri i zjarrit është i vetmi burim energjie që nuk është shtrenjtuar deri më tani, por vetëm sipas çmimores së prodhuesit më të madh, JP “Pyjet Kombëtare”. Megjithatë, këto pemë janë të rezervuara për objekte si shkolla apo kopshte, për disa pensionistë, rrallë për individë. Dru prej tyre marrin edhe magazinat private, por ka shpenzime dhe marzhe të tjera, prandaj çmimet këtë vit janë rritur për 5000 denarë për metër kub.
Megjithatë, ata kanë kërkuar edhe nga kjo kompani publike që për shkak të rritjes së madhe të kostove t’i lejojë qeverisë që të rrisë çmimet me 20%. Valentin Gruevski, drejtor i NP “Pyjet Kombëtare”, thotë se 13 vite nuk kanë rritje të çmimit, prandaj metër kub dushk e shesin për 2900 denarë.
Pavarësisht vendimit të qeverisë, ai beson se dru do të ketë mjaftueshëm këtë vit sepse do të ketë më shumë prodhim. Sipas Programit të Punës për vitin 2022 të kësaj ndërmarrjeje, plani i prodhimit të druve të zjarrit është 516.032 m3, krahasuar me rreth 430.000 metër kub të vitit të kaluar dhe 470.000 të një viti më parë.
Tani po krijohet panik i panevojshëm, por dru do të ketë”. Tani shtrohet pyetja se me çfarë çmimi do të sigurohen, përndryshe do të ketë dru”, thotë Gruevski.
E vetmja gjë që shton ai është se mund të lindë një problem për shkak të pamundësisë për të vlerësuar se sa persona do të përdorin dru për ngrohje këtë vit, pasi çmimi i burimeve të tjera të energjisë është rritur ndjeshëm.
Sipas të dhënave të Entit Shtetëror të Statistikave, drutë e zjarrit mbeten energjia kryesore që qytetarët përdorin për ngrohjen e banesave në sezonin e ngrohjes. Rreth 49 për qind e amvisërive në vend ngrohen me dru zjarri apo dru nga pemishtet, sipas publikimit “Konsumimi i energjisë në ekonomitë familjare, 2019”, botuar vitin e kaluar nga ZSHS.
Mjeti i dytë më i përdorur për ngrohjen e shtëpive është rryma, të cilën e kanë përdorur 31 për qind e amvisërive maqedonase. Ngrohja qendrore përdoret për ngrohjen e 10 për qind të objekteve të banimit, ndërsa briketat e drurit dhe peletat përdoren nga 8.5 për qind e familjeve gjatë muajve të dimrit.
