Diplomatët francezë në Bruksel refuzojnë të thonë zyrtarisht nëse propozimi i publikuar në mediat bullgare dhe maqedonase është autentik, tha korrespondenti i MIA-s nga Brukseli.
Gjatë ditëve të fundit janë publikuar disa dokumente në Bullgari dhe Maqedoninë e Veriut, ndër to edhe korniza e re e negociatave, e cila nëse pranohet nga të gjitha palët do të miratohet më 23 qershor në Këshillin Evropian. Kjo kornizë gjoja integron propozimet franceze të dhëna në Sofje, të cilat Shkupi zyrtarisht thotë se nuk i ka marrë.
Lidhur me këtë propozim të supozuar francez, diplomatët nga ai vend në Bruksel thonë se nuk mund ta konfirmojnë vërtetësinë e tij. Në vendet e tjera anëtare të BE – një heshtje e ngjashme tani për tani. Për kujtesë, korniza e re e propozuar duhet të miratohet nga të 27 vendet anëtare dhe nga Maqedonia e Veriut.
Situata politike në Bullgari është ajo që është më shqetësuese për momentin në BE.
- Është duke u bërë punë intensive dhe politike sepse situata është e padrejtë për maqedonasit. “Në thelb nuk jemi larg, por problemi është situata politike në Bullgari, e cila është përkeqësuar shumë. Jemi në një situatë ku duhet të nxitojmë në një kohë kur qeveria mund të bjerë atje,” një diplomat nga tha për MIA një shtet me ndikim perëndimor anëtar i BE-së.
Askush nuk komenton përmbajtjen e propozimit që është dorëzuar në media në Bruksel, dhe të gjithë diplomatët tregojnë kryeqytetet e tyre, ku do të vendoset në nivel kombëtar nëse ky propozim i ri kornizë është i pranueshëm.
Nuk përjashtohet mundësia që vetë shteti anëtar i BE-së ta refuzojë edhe nëse Bullgaria dhe Maqedonia e Veriut e miratojnë.
Edhe pala maqedonase rithekson se asnjë nga ato që qarkullojnë nuk është konfirmuar dhe as zyrtarisht. Ndryshe nga Portugalia, e cila e mbështeti propozimin e saj kur kryesonte BE-në, Franca as konfirmon dhe as mohon se ka një ide të re në tryezë për zgjidhjen e mosmarrëveshjes me Bullgarinë dhe zhbllokimin e procesit të BE-së.
Në ndërkohë, shqetësimet e dorëzuara nga presidenca franceze tek opinioni maqedonas, por edhe te shumë diplomatë në Bruksel, shkaktuan shqetësime.
Edhe pse draft-korniza negociuese e njeh gjuhën maqedonase pa fusnota, struktura e kornizës, dhe më saktë i ashtuquajturi Plani i Veprimit që Maqedonia e Veriut do të duhej të përmbushte nëse dokumenti miratohej, hap probleme të shumta për njohësit e proceseve të BE-së. .
Planet e veprimit, ose udhërrëfyesit, janë pjesë e procesit të negociatave, por ndryshe nga Mali i Zi apo Serbia, në rastin e Maqedonisë së Veriut, ky Plan Veprimi theksohet dhe përshkruhet në detaje në vetë kornizën e negociatave, në seksionet 23 dhe 24, më të rëndësishmit. , dhe kapitujt më të vështirë për një vend që negocion anëtarësimin. Kështu, ata që e njohin procesin kanë frikë se nxjerrja në pah e detajeve të këtij plani veprimi do t’i japë Bullgarisë një mundësi dhe justifikim shtesë për të penguar procesin dhe për të futur kërkesat e saj përtej asaj që parashikohet në ligjet dhe statutet e BE-së.
Në këtë drejtim, theksimi i të drejtave të minoriteteve në Planin e Veprimit është një lloj precedenti në procesin e negociatave, të paktën për nga forma.
Për sa i përket përmbajtjes, Plani i Veprimit i bën thirrje Maqedonisë së Veriut që të sigurojë mbrojtjen e pakicave dhe komuniteteve, duke garantuar mosdiskriminim, duke luftuar gjuhën e urrejtjes dhe edukimin, ndër të tjera. Është gjithashtu e paqartë pse arsimi është përfshirë në mënyrë eksplicite në këtë pjesë të kornizës. Arsimi është një kapitull më vete dhe në fakt nuk është një politikë e BE-së, por një politikë që mbetet tërësisht kompetencë e shteteve anëtare. Kështu, në të gjitha proceset e negociatave, kapitulli i arsimit dhe kulturës është ai që hapet dhe mbyllet i pari dhe më lehtë.
Diplomatë të tjerë argumentojnë se pa theksuar të drejtat e pakicave dhe Planin e Veprimit, Sofja me siguri do ta kishte ngecur procesin.
Për momentin nuk është e mundur të krahasohet me kuadrin për Shqipërinë, sepse nuk është përgatitur, ose të paktën nuk qarkullon, por diplomatët në Bruksel theksojnë se Tirana është përballur vazhdimisht me kritika për mbrojtjen e minoriteteve, duke përfshirë edhe kërkesën e Greqisë dhe se nuk përjashtohet që vendet anëtare të BE-së të kërkojnë që Shqipërisë t’i vihet theks kjo pjesë dhe monitorimi i saj në kuadër, por kjo mbetet në nivelin e supozimit.
Çështja e ndryshimit të Kushtetutës për përfshirjen e komuniteteve të tjera është gjithashtu e hapur, si rezultat i presionit nga Sofja, e cila kërkon që bisedimet për anëtarësim të mos fillojnë zyrtarisht derisa Maqedonia e Veriut të ndryshojë Kushtetutën dhe të shtojë bullgarët.
Nëse kjo kornizë miratohet në fund të këtij muaji, Maqedonia e Veriut do të duhet të fillojë shumë shpejt me shqyrtimin dypalësh, proces që do të zgjaste, në skenarin më optimist, deri në mesin e vitit 2024. Derisa të përfundojë skriningu dypalësh, vendi sigurisht që nuk mund të hapë kapitullin e parë, dmth. Maqedonisë së Veriut ndoshta do t’i kërkohet të ndryshojë Kushtetutën gjatë asaj periudhe të shqyrtimit.nezavisen.mk
Shqyrtimi dypalësh është një proces i plotë në të cilin BE-ja nga njëra anë dhe Maqedonia e Veriut nga ana tjetër analizojnë së bashku legjislacionin e BE-së dhe të dyja palët bëjnë pyetje, BE-ja jep udhëzime, sugjerime, të cilave Maqedonia e Veriut mund t’u përgjigjet nëse nuk pajtohet. ose nëse kërkon sqarim në një fushë të caktuar.
Krerët e vendeve të Ballkanit Perëndimor do të mbërrijnë në Bruksel më 23 qershor për t’u takuar me homologët e tyre nga vendet anëtare të BE-së. Ndërkohë nga e hëna pritet aktivitet intensiv diplomatik në të gjitha kryeqytetet e BE-së dhe në Shkup rreth propozimeve të Presidencës franceze.
