Ukraina mund të bëhet një shtet i paangazhuar ose neutral si Suedia apo Austria, tha Rusia të mërkurën, teksa kërkon një kompromis me Kievin për t’i dhënë fund luftës trejavore.
Këtu janë disa fakte për statusin ushtarak të Suedisë dhe Austrisë, të cilat janë të dyja anëtare të Bashkimit Evropian, por jo të aleancës ushtarake të NATO-s, raporton “Reuters”.
Ukraina ka thënë më parë se dëshiron t’i bashkohet të dyja organizatave, një qëndrim që ndihmoi në vendimin e Rusisë për të pushtuar fqinjin e saj jugor ish-sovjetik më 24 shkurt.
SUEDIA
– Suedia ishte neutrale në Luftën e Dytë Botërore dhe pjesë e lëvizjes së paangazhuar gjatë Luftës së Ftohtë, megjithëse bashkëpunoi fshehurazi me Shtetet e Bashkuara për të ofruar informacione të ndjeshme për Bashkimin Sovjetik.
Ajo hoqi dorë nga neutraliteti i saj formal kur u bashkua me BE-në në 1995 dhe e zëvendësoi atë me një politikë të mos-angazhimit ushtarak.
– Ajo ka rritur lidhjet me NATO-n vitet e fundit dhe merr pjesë rregullisht në stërvitjet ushtarake. Kryeministrja Magdalena Andersson hodhi poshtë kohët e fundit thirrjet për anëtarësim, duke thënë se kjo do të destabilizonte sigurinë e Evropës.
– Suedia ka marrë pjesë në misionet e NATO-s dhe OKB-së, për shembull në Mali, Afganistan dhe Irak, megjithëse zakonisht në role të tilla si trajnimi dhe mbështetja e komunikimit.
– Bashkëpunon ngushtë me një numër vendesh për çështjet e mbrojtjes, duke përfshirë Shtetet e Bashkuara, Francën dhe Finlandën fqinje, e cila gjithashtu nuk është anëtare e NATO-s.
– Suedia është pjesë e Forcës së Përbashkët të Ekspeditës, një forcë reagimi e shpejtë e udhëhequr nga Britania me fokus në veriun e lartë, Atlantikun e Veriut dhe rajonin e Detit Baltik.
– Asnjë nga aleatët e saj nuk është zyrtarisht i përkushtuar për të luftuar përkrah Suedisë nëse ajo pushtohet.
– Pas pushtimit rus të Ukrainës, Suedia tha se planifikon të rrisë shpenzimet ushtarake në 2% të prodhimit të brendshëm bruto (PBB) sa më shpejt të jetë e mundur, niveli që anëtarët e NATO-s duhet të përmbushin, megjithëse shumica aktualisht nuk e bëjnë.
AUSTRIA
– Moska e bëri neutralitetin e Austrisë, të modeluar sipas asaj të Zvicrës, kusht për pavarësinë e saj kur pushtimi i vendit nga katër forcat aleate pas Luftës së Dytë Botërore përfundoi në 1955.
– Austria në fakt u bë një zonë amortizuese midis bllokut lindor dhe Perëndimit, por vendet që e rrethojnë tani janë të gjitha shtete anëtare të NATO-s me përjashtim të Zvicrës dhe Lihtenshtajnit të vogël.
– Austria ka një ushtri relativisht të vogël dhe të pafinancuar. Shpenzimet e saj për mbrojtjen ishin vetëm 0.6% të PBB-së në vitin 2020, niveli i dytë më i ulët në BE pas Maltës, tregojnë statistikat e Eurostat-it, shumë më poshtë mesatares së BE-së prej 1.3%. Kancelari austriak Karl Nehammer ka sugjeruar rritjen e shpenzimeve për ushtrinë në të paktën 1%.
– Austria është partnere e NATO-s dhe merr pjesë në operacione me mandat të OKB-së nën komandën e NATO-s, siç është forca paqeruajtëse e KFOR-it në Kosovë.
– Austria zakonisht nuk i lejon fuqitë e huaja të përdorin ose të kalojnë nëpër territorin e saj, përveç nëse ato veprojnë nën një mandat të Këshillit të Sigurimit të OKB-së. /Zëri
