Gjykata Kushtetuese ka vërtetuar se deputetit Sali Murati i është shkakuar shkelje e lirisë së lirisë së shprehjes publike të opinionit dhe të drejtës së veprimit politik në mënyrë që nga ana e kryetarit të Kuvendit nuk janë përcjellur pyetjet e deputetëve deri te Ministria e Kulturës dhe Turizmit dhe ministrit të Punëve të Brendshme të parashtruara në formë të shkruar nga ana e parashtruesit në kërkesën e 5 gushtit të vitit 2024.
Siç informoi Gjykata Kushtetuese, në këtë rast është zbatuar i ashtuquajturi “test i domosdoshmërisë në shoqërinë demokratike” të cilin e zbaton Gjykata evropiane për të drejta të njeriut, me qëllim që të vlerësojë nëse kufizimi ka qenë i justifikueshëm ose ekziston shkelje e lirive dhe të drejtave.
Pyetja e parë e këtij testi është nëse ekziston implikim në lirinë e shprehjes publike të mendimit dhe lirisë së veprimit politik të parashtruesit të kërkesës.
“Mos përcjellja e pyetjeve parlamentare të kërkuesit të datës 5 gusht 2024, Ministrisë së Kulturës dhe Turizmit dhe Ministrit të Brendshëm nga Kryetari i Kuvendit, si pjesë e procedurës së parashikuar në raste të tilla, përbën ndërhyrje. Analiza konstatoi se nuk ka asnjë institut kushtetues “njëqind ditë pas zgjedhjes së Qeverisë” brenda të cilit do të lirohej nga kontrolli politik në formën e pyetjes parlamentare. Përkundrazi, nga ky rregullim kushtetues, ligjor dhe procedural, që nga dita e parë e zgjedhjes së saj, rezulton se Qeveria funksionon me kapacitet të plotë dhe i përgjigjet Kuvendit dhe nuk ka asnjë pengesë për të bërë pyetje parlamentare gjatë kësaj periudhe”, qëndron në kumtesën e Gjykatës Kushtetuese.
Pyetja e dytë është nëse implikimi është parashikuar me ligj.
“Meqenëse Gjykata ka konstatuar se Rregullorja e Kuvendit e plotëson standardin “të paraparë me ligj”, ka ardhur në përfundim se Rregullorja e punës së Kuvendit të Republikës së Maqedonisë së Veriut nuk përmban bazë ligjore sipas së cilës kryetari i Kuvendit nuk mund të parashtrojë pyetje parlamentare për faktin se nuk kanë kaluar njëqind ditë nga zgjedhja e Qeverisë së re. Nga kjo rezulton se ndërhyrja nuk ka qenë e bazuar në ligj. Baza e ‘praktikës së vendosur parlamentare’ të cilën e thërret kryetari i Kuvendit nuk është dhe as mund të jetë bazë për ndërhyrje, duke qenë se nuk plotëson standardin e ‘ligjit’ që nënkupton ekzistencën e një akti juridik përgjithësisht detyrues me norma juridike të miratuara nga një institucion demokratik i përfaqësuesve të qytetarëve në një procedurë të krijuar më parë”, njofton Gjykata Kushtetuese.
Gjykat e kishte parasysh faktin se parashtrimi i pyetjes së deputetëve është e drejtë kushtetuese e çdo deputeti si përfaqësues i qytetarëve në Kuvend i parashikuar me nenin 72 pargrafi 3 i Kushtetutës.
