Në raportin e Departamentit të Shtetit theksohen kushtet e këqija në disa burgje, mungesa e ushqimit dhe kushtet e papërshtatshme sanitare. Problem mbetet mbipopullimi, sidomos në disa reparte të burgut të Idrizovës, burgut më të madh në vend.
Autoritetet në Maqedoninë e Veriut po marrin masa për të përmirësuar situatën e të drejtave të njeriut, por ka ende raporte të besueshme për trajtim çnjerëzor dhe poshtërues dhe mbipopullim në reparte të caktuara të burgjeve, dhunë dhe kërcënime me dhunë ndaj gazetarëve, korrupsion serioz qeveritar, mungesë përgjegjësie për dhunën gjinore dhe familjare, thuhet në raportin e Departamentit Amerikan të Shtetit për të Drejtat e Njeriut për vitin 2022. Qeveria, thotë raporti, ka ndërmarrë hapa për të identifikuar, hetuar, ndjekur penalisht dhe ndëshkuar zyrtarët që kanë kryer abuzime ose kanë marrë pjesë në korrupsion dhe veprime të tjera të paligjshme.
Policia kombëtare ruan sigurinë e brendshme, duke përfshirë migracionin dhe sigurinë kufitare, dhe autoritetet civile kanë kontroll efektiv mbi forcat e sigurisë. Kushtetuta dhe ligjet ndalojnë torturën, trajtimin çnjerëzor dhe degradues, por ka pasur raportime për abuzimin e policisë me të paraburgosurit dhe të burgosurit dhe përdorimin e forcës së tepruar. Qeveria mori masa për hetimin e këtyre rasteve dhe ndjekjen penale të autorëve. Njësia për standarde profesionale në Ministrinë e Punëve të Brendshme raportoi se në shtatë muajt e parë të vitit ka proceduar 30 ankesa për përdorim të forcës së tepruar nga punonjësit e policisë. Departamenti vlerësoi se 16 nga kundërshtimet ishin të pabazuara, 11 refuzime për shkak të provave të pamjaftueshme, ndërsa tre u konfirmuan.
BURGJET E MBIPOPULLUARA
Në raportin e Departamentit të Shtetit theksohen kushtet e këqija në disa burgje, mungesa e ushqimit dhe kushtet e papërshtatshme sanitare. Problem mbetet mbipopullimi, sidomos në disa reparte të burgut të Idrizovës, burgut më të madh në vend. Disa qeli në Idrizovë kishin nga 16 deri në 19 të burgosur. Ai i referohet raportit të Avokatit të Popullit, i cili vuri në dukje kushte të këqija në shumicën e burgjeve të tjera dhe mungesë të përgjithshme të financimit dhe mungesës së personelit në sistemin e burgjeve. Mungojnë kushtet arsimore dhe trajnimi për aftësitë e punës së të miturve, si dhe akomodimi i pamjaftueshëm i vajzave të mitura të moshës 14 deri në 16 vjeç. Të dhënat treguan se 58 për qind e të miturve të burgosur u diagnostikuan me probleme të shëndetit mendor. Sipas Raportit të Komitetit Evropian për Parandalimin e Torturës dhe Trajtimit ose Ndëshkimit Çnjerëzor ose Degradues (CPT), të cituar nga Departamenti i Shtetit, vuri në dukje menaxhim të dobët, korrupsion endemik në mesin e personelit të burgjeve, dhunë midis të burgosurve, kujdes të pamjaftueshëm shëndetësor dhe kushte të këqija për jetë (sidomos në Idrizovë). Nuk ka raportime për të burgosur apo të paraburgosur politikë.
GJYKATAT JOEFIKASE, NËN PRESION, TË PRIRURA PËR KORRUPSION
Për sa i përket gjyqësorit dhe aksesit në drejtësi, raporti thekson se ligji ndalon arrestimin dhe ndalimin arbitrar dhe parashikon të drejtën e çdo personi për të kundërshtuar ligjshmërinë e arrestimit ose ndalimit të tij në gjykatë dhe për të marrë kompensim për ndalimin e paligjshëm. Qeveria në përgjithësi i përmbushi këto kërkesa. Kushtetuta parashikon gjykata autonome dhe të pavarura, por autoritetet jo gjithmonë e kanë respektuar pavarësinë dhe paanësinë gjyqësore. Rastet e sjelljes së pahijshme gjyqësore, presioni i papërshtatshëm politik dhe i biznesit ndaj gjyqtarëve, drejtësia e zgjatur dhe financimi dhe stafi i pamjaftueshëm i gjyqësorit vazhduan të pengojnë efikasitetin e gjykatave dhe të ndikojnë në besimin e publikut në sundimin e ligjit.
Sipas Këshillit Gjyqësor, besimi jashtëzakonisht i ulët i publikut në gjyqësor është për shkak të korrupsionit të konsiderueshëm gjyqësor; gjykatësit shtyjnë qëllimisht seancat gjyqësore ose shqyrtimin e apelit për të lejuar vjetrime, veçanërisht në rastet e profilit të lartë që përfshijnë biznesmenë ose politikanë të pasur dhe me ndikim; ka gjyqtarë që besohet se bashkëpunojnë me avokatët mbrojtës për ryshfet ose tregtim me ndikim; dhe konflikti i interesit i kombinuar me nepotizëm. Edhe prokurorët kanë demonstruar sjellje joprofesionale dhe korrupsion përmes ndjekjeve të dobëta dhe akuzave të qëllimshme që nuk mbështeten me prova. Gjykatat funksionuan me vonesa të konsiderueshme, veçanërisht në rastet e korrupsionit të profilit të lartë dhe më shumë të akuzuarve. Gjyqësori dhe Prokuroria Publike mbetën të pafinancuar dhe me staf të pamjaftueshëm, pavarësisht nga një rritje e lehtë në nivelet e financimit. Që nga 30 gushti, Gjykata e Lartë kishte vetëm 15 nga 28 gjyqtarë, thuhet në raportin e Departamentit të Shtetit.
