Qindra mijëra izraelitë janë mbledhur kundër planeve të qeverisë për të riparuar sistemin gjyqësor, ndërsa organizatorët thonë se janë protestat më të mëdha në rrugë në historinë e vendit.
Kryeministri Benjamin Netanyahu thotë se ndryshimet që do të frenonin fuqinë e gjykatave do të rivendosin ekuilibrin midis degëve të qeverisë.
Kundërshtarët thonë se kërcënojnë demokracinë.
Në një nga mitingjet e së shtunës, lideri i opozitës Yair Lapid tha se kjo ishte “kriza më e madhe e Izraelit”.
Më parë trupat izraelite qëlluan për vdekje tre palestinezë të armatosur pranë qytetit të Nablusit të Bregut Perëndimor të dielën, tha ushtria izraelite. Ai tha se personat e armatosur kishin qëlluar në një postë të ushtrisë izraelite.
Zyrtarët palestinezë nuk kanë komentuar mbi incidentin. Ka pasur një rritje të dukshme të dhunës midis palestinezëve dhe Izraelit në muajt e fundit.
Të shtunën, organizatorët e protestës thanë se rreth 500,000 demonstrues dolën në rrugë në të gjithë Izraelin, në atë që gazeta Haaretz e quajti ” demonstrata më e madhe në historinë e vendit”.
Rreth 200,000 njerëz dolën në Tel Aviv dhe një turmë rekord prej 50,000 marshoi në qytetin verior të Haifa.
Ishte java e 10 radhazi e protestave mbarëkombëtare kundër planeve të qeverisë.
Duke folur në qytetin jugor të Be’er Sheva, Lapid paralajmëroi se vendi po përballet me një krizë të paprecedentë.
“Një valë terrorizmi po na godet, ekonomia jonë po shembet, paratë po ikin nga vendi. Irani sapo nënshkroi dje një marrëveshje të re me Arabinë Saudite. Por e vetmja gjë për të cilën interesohet kjo qeveri është të shtypë demokracinë izraelite”, tha ai.
Tamir Guytsabry, një protestues në Tel Aviv, i tha Reuters: Kjo nuk është një reformë gjyqësore. Është një revolucion që po e bën Izraelin të shkojë në diktaturë të plotë dhe unë dua që Izraeli të mbetet një demokraci për fëmijët e mi.
Reformat synojnë t’i japin qeverisë së zgjedhur ndikim vendimtar mbi zgjedhjen e gjyqtarëve dhe të kufizojnë aftësinë e Gjykatës së Lartë për të vendosur kundër ekzekutivit ose për të rrëzuar legjislacionin.
Çështja ka shkaktuar përçarje të thella në shoqërinë izraelite dhe, në mënyrë të konsiderueshme, ka parë që rezervistët – shtylla kurrizore e ushtrisë izraelite – të kërcënojnë të refuzojnë të shërbejnë si një mënyrë për të treguar kundërshtimin e tyre.
Të hënën e kaluar, në një lëvizje të paprecedentë, dhjetëra pilotë rezervë luftarakë në një skuadron elitë të Forcave Ajrore izraelite thanë se nuk do të raportonin për stërvitje. Më vonë ata ndryshuan kursin dhe ranë dakord të merrnin pjesë dhe të zhvillonin bisedime me komandantët e tyre.
Të enjten, protestuesit bllokuan rrugët dhe u përpoqën të ndalonin Netanyahun të fluturonte jashtë vendit. Më vonë u nis për në Romë.
Qeveria ka qëndruar e palëkundur përballë zhurmës, duke pretenduar se protestat po ushqehen nga kundërshtarët politikë.
Kritikët thonë se reformat e planifikuara, të cilat tashmë po bëjnë rrugën e tyre në parlament, do të politizojnë gjyqësorin dhe mund të çojnë në një qeveri autoritare.
Netanyahu thotë se reformat janë krijuar për të ndaluar gjykatat të tejkalojnë kompetencat e tyre dhe se ato u votuan nga publiku izraelit në zgjedhjet e fundit.
