Njëzet përqind e borxhit të jashtëm të Maqedonisë së Veriut është ndaj Kinës, tha Dalibor Rohaç nga “Instituti Amerikan i Ndërmarrjeve”, në seancën dëgjimore për ndikimin kinez në Evropën Qendrore dhe Lindore në Nënkomisionin për Evropë të Dhomës së Përfaqësuesve të SHBA-së, raporton Zëri i Amerikës.
40% e borxhit të jashtëm të Malit të Zi është ndaj Kinës, theksoi ai.
“Anëtarët e NATO-s, Mali i Zi dhe Maqedonia e Veriut, nga ana tjetër, kanë parë investime kineze në infrastrukturën e tyre rrugore, hekurudha dhe sektorin e energjisë,” tha Rohç, duke shtuar se kjo duhet të shqetësojë si elitat politike lokale ashtu edhe politikëbërësit në Uashington.
Kina ka investuar mesatarisht rreth 1 miliard dollarë në vit në Ballkanin Perëndimor që nga viti 2011, sipas informacioneve nga Komiteti i Punëve të Jashtme të Dhomës së Përfaqësuesve.
Maqedonia e Veriut, Shqipëria, Bosnja dhe Hercegovina (BeH), Mali i Zi dhe Serbia i janë bashkuar zyrtarisht nismës së Kinës “Brez dhe rrugë”. Të gjithë ata janë gjithashtu anëtarë të kornizës 17+1 (tani 14+1), një platformë e iniciuar nga Pekini që synon zgjerimin e bashkëpunimit ekonomik dhe diplomatik midis Pekinit dhe Evropës Qendrore dhe Lindore.
Sipas Rohaç, Shtetet e Bashkuara nuk duhet të kenë frikë të reagojnë ndaj aleatëve që vonojnë marrjen e një vendimi, ose “si Hungaria, inkurajojnë në mënyrë aktive ndikimin kinez”.
Ndikimi i Kinës në Ballkan dhe Evropën Qendrore pasqyron ambicien e saj për të ndarë dhe dobësuar kontinentin, tha Peter Rau nga Instituti Hudson.
“Presidenti serb Aleksandar Vuçiq flet për një miqësi ‘të hekurt’ me Xi, ndërsa kryeministri hungarez Viktor Orbán e përshkruan PRC-në si ‘një nga shtyllat’ e botës shumëpolare”.
Sipas dëshmitarëve në seancë, Kina ka përmirësuar ndjeshëm strategjinë e saj të angazhimit me vendet evropiane – nga një prani relativisht e mirë në një lojtar më të sigurt dhe strategjik.
Për shembull, Serbia, si vendi më i madh dhe qendra tradicionale e gravitetit në Ballkanin Perëndimor, e ka përqafuar Kinën si një partner kyç në zhvillimin e infrastrukturës, tha Ivana Karaskova nga Shoqata për Çështjet Ndërkombëtare me qendër në Pragë, Republika Çeke.
“Pekini ka investuar në lidhjet diplomatike dhe ekonomike me Bashkimin Evropian (BE), duke promovuar bashkëpunimin, shkëmbimin teknologjik dhe tregtinë. Megjithatë, ky perceptim ka ndryshuar në mënyrë dramatike gjatë dekadës së fundit. Që nga ardhja e tij në pushtet, Xi Jinping ka iniciuar reforma të rëndësishme ideologjike të brendshme që synojnë forcimin e kontrollit të partisë dhe forcimin e idealeve socialiste. Këto reforma, të cilat kanë prioritet besnikërinë ndaj Partisë Komuniste Kineze dhe theksojnë nacionalizmin, kanë komplikuar më tej marrëdhëniet e Kinës me Perëndimin, duke çuar në një politikë të brendshme dhe të jashtme gjithnjë e më të sigurt dhe autoritare”.
Tre dëshmitarët theksuan se sfida e Kinës hedh një hije në rritje mbi Evropën dhe partneritetin transatlantik, veçanërisht në mes të pushtimit në shkallë të plotë të Ukrainës nga Rusia dhe partneritetit “pa ndalim” midis Moskës dhe Pekinit.
Kongresmeni demokrat nga Massachusetts, Bill Keating, para fillimit të seancës, deklaroi se pavarësisht pozicionit të saj gjeografik, Kina përbën një kërcënim për sigurinë evropiane.
“Unë nuk kam asnjë dyshim se Shtetet e Bashkuara dhe Evropa duhet të jenë të bashkuara kundër çdo agresioni dhe investimi malinj nga Kina, kudo që të ndodhë.”
Ndryshe, më 11 shtator, në Kuvendin e Maqedonisë së Veriut u miratua rendi i ditës për seancën e 14-të, ku përfshihet edhe pika rreth huamarrja në vlerë prej 500 milionë euro që pritet të merret nga shteti i Hungarisë.
