Nëse flasim për lëndët e para më të njohura, të cilat tregtohen në një shkallë të gjerë në të gjithë botën, për çfarë do të mendojmë së pari? Naftë, gaz natyror apo metale?
Ne mund të mos jemi të vetëdijshëm për këtë, por kjo kategori përfshin gjithashtu një nga pijet më të njohura – kafe. Dhe pas kultivimit dhe tregtisë së saj qëndron një industri e madhe globale, me vlerë 200 miliardë dollarë.
Në mënyrë që të imagjinohet se sa e madhe është, mund të thuhet se 2.3 milion gota pije të zeza pihen çdo minutë në nivel global. Kjo do të thotë 11 dollarë për frymë deri në 2017.
Nga platforma Visual Capitalist, ata eksplorojnë rrugën e fasuleve të kafesë – nga rritja, pjekja dhe shpërndarja, te filxhani ynë i mëngjesit. Dhe vlerësoni se si ndryshon vlera e lëndës së parë gjatë të gjitha këtyre fazave.
Për ta bërë këtë, ata përdorin të dhëna nga Shoqata e Specialitetit të Kafesë dhe llogaritin sa do të kushtonte një filxhan kafe në lidhje me koston e secilës fazë të kultivimit derisa të shitet te përdoruesit e fundit.
Kultivimi
Kërkohet një klimë nënkontinentale për të rritur dy llojet kryesore të kafesë – Arabica dhe Robusta. Bimët e para erdhën nga Etiopia, dhe nga mesi i mijëvjeçarit të fundit ata kishin kaluar nëpër Jemen dhe prej andej u përhapën në pjesë të tjera të botës.
Sot, Brazili është prodhuesi dhe eksportuesi më i madh i kafesë në botë. Së bashku me Vietnamin, të dy vendet janë përgjegjëse për gjysmën e kafesë së prodhuar. Udhëheqës të tjerë përfshijnë Kolumbinë, Indonezinë, Etiopinë, Hondurasin, Indinë, Ugandën dhe Perunë.
Dhe sa fitojnë njerëzit nga rritja e kokrrave të kafesë? Në dhjetë vitet midis 2001 dhe 2010, vlera u rrit ndjeshëm – nga 1.10 dollarë për kilogram në 2001 në 4.62 dollarë për kilogram deri në 2010.
Visual Capitalist vlerëson se në këtë fazë, filxhani ynë i kafesë në mëngjes kushton vetëm 0,07 dollarë.
Eksporti
Fasulet e gjelbra të mbledhura të kafesë eksportohen në qese 60 kg, e cila është një standard botëror. Në vitin 2018, 7.2 milion ton kafe të gjelbër u eksportuan në një vlerë totale prej 19.2 miliardë dollarë. Duke shtuar koston e transportit, magazinimit, tarifave dhe më shumë, çmimi i një filxhani kafeje është 0,16 dollarë për momentin.
Prodhimi
Ndryshe nga kultivimi, udhëheqësit në prodhimin e kafesë së gatshme janë të ndryshëm. Në vendin e parë është Zvicra, e cila eksportoi 2.5 miliardë dollarë në 2018. Pasojnë Italia, Gjermania, Franca dhe Hollanda. Këtu, çmimi i një filxhani kafe rritet në 0,35 dollarë. Kjo pasohet nga shpërndarja pasi një pjesë e konsiderueshme e kafesë së pjekur u shkon prodhuesve kryesorë të kafesë së paketuar – Nestle ka pjesën më të madhe të tregut prej 22.3%. “Jacobs”, “Keuring”, “Strauss” dhe “Starbucks” ndjekin.
Shitje
Shitjet përfshijnë kostot dhe marzhet për shitësit me pakicë që shesin tek konsumatorët fundorë. Kështu, çmimi në tregjet e zhvilluara, të tilla si Shtetet e Bashkuara, mund të arrijë 2.80 dollarë për filxhan.
